akikoaki

25.08.2022 16:26 •  Қазақ тiлi

Тапсырма 1 Мәтінді мұқият тыңдаңыз (мәтінді ықшамдауға болады). Жұпта мәтіннің қысқаша
Маалганын айтыңыз.
Әлемнің ең үлкеп кітапханасы
«Александрия кітапханасы ортенген 391 жылдан 1220 жылға дейін 830 жыл Отырар
кітапханасы әлемдегі ең үлкен кітапхана болған» деп қорытындылайды профессор
Ерeнғайып Омаров. Өкінішке қарай, даңқты бабаларымыздың мыңдаған жылдың тарихымен,
ЪЛЬү, білім, өнердегі жетістіктерінің алтын қоры сақталған осы кітапхана түгі қалмай
жойылып кетіпті. Жер түбіндегі мысырлық ғалым Птоломей болмаса, біз де ондай кітапхана
болғанын білмес те едік. Осы кітапханада білім алған, бүкіл әлем мойындагші Әбу-Насыр
әл-Фараби туралы деректерді де тек соңғы кезде алыс шетел деректерінен таптық
Отырардын өзінде эл-Фарабиден де білімі жоғары, оған білім үйреткен талай галымдардың
болуы да мүмкін. Себебі Отырар кітапханасьлі әл-Фараби жинамағаны айтпаса да түсінікті
Бұл кітапханада жүздеген жылдар бойы қаншама ғалымдар еңбек етті. Ол заманда кітаптың
өте қымбат тұратынын ескерсек, бұл кітапхананы жинауға мал каржы кеткені анық. Ол
кітаптарды сатып алу, жинақтаудан басқа осы кітаптарды сақтайтын үлкен кітапхана
Гимараты және ондағы жұмыс істейтін ғалымдарды қаржыландыру қала бюджетіне оңайға
түспесе керек. Бұндай шыгынды кішігірім қалалардың котере алмасы белгілі.
Осындай үлкен кітапхананы Х ғасырда әлемнің жарты бөлігінен байлық тоқтаусыз
құйылып жатқан Бағдат халифтері жинақтаған. Халиф Әл-Мамун (813-833ж.) Бағдат
қаласында «Байт Әл-Хакма» (Даналық үйі) аты ғалымдар үйін ашып, дүниенің түкпір-
түкпірінен галымдар шакырып, кітапхана қорын әзірлеген. Обсерватория ашкан. Кейін
Бағдатта өте үлкен кітапхана жинақтаган. Бұл «Даналық үйінде» Орта Азияның, гректің,
парсының, Мысырдың көптеген ғалымдары жұмыс жасады. Солардың еңбегінің арқасында
кейін араб өркениеті» деген түсінік пайда болды.
«Даналық үйінде» ең бірінші болып Орта азиялық математик Әл-Хорезми басшылық
жасады. Әбу Насыр әл-Фараби де Багдат халифiнiң шақыртуымен Бағдатқа барған. Осы
кездегі Багдат Халифiнiң басты уәзірлері Фараб қаласынан болған деген дерек бар.
Халифке ақыл қосатын уәзірлердің тек білімді, қабілетті адамдардан жиналатынын
ескерсек, Фараб каласының бұл заманда гылым-білім, мәдениеті өте жоғары қала болғаны
айтпаса да түсінікті. Ғылым-білімде осындай үлкен жетістікке жеткен Фараб-Отырар
қаласының негізгі табыс көзі сауда деп білеміз. Кейін ғалымдар «Ұлы Жібек жолы» деп
атаған үлкен сауда жолының күре тамырында орналасқан қаланың табысы жоғары кала
болганы даусыз.

удаляю ответ нужен ​