-тапсырма. Мәтінді оқы. Тақырып қой. «Ұлы Жібек жолы» - Қазақстан жері арқылы өткен сауда-саттық жолы,
Қазақстанның ортағасырлық қалаларында жүргізілген қазба жұмыстары ке
зiнде археологтер Қытай мен Византия, Иран мен Үндістан елдерінде соғылған
теңгелер мен ділдаларды тапқан. Алматы қаласының маңындағы Талғар
қаласының орнын қазған кезде Иранда жасалған қола табақ, қытай фарфоры
мен жапонның фаянс тостағанының сынығы және т.б. бұйымдар табылған.
«Ұлы Жібек жолының» бойымен саудагерлер Ферғананың әйгілі тұл-
парларын, түйе, пілдермен қатар барқыт, жібек, мақпал, торғын маталарды,
киім-кешекті және т. б. бағалы тауарларды сату үшін алып өткен. Осы жол
арқылы қант, жүзім, шабдалы, қауын сияқты жеміс-жидек те саудаланған.
«Сен білесің бе?» энциклопедия. ПЕРЕВОД

Один человек взял маленького ребенка рядом с собой,Оба они ушли с дороги.Было много экскурсий,Он отправился на поле, где сеятель пошел.Арабы следили за каждым урожаем,Любой спелый урожай будет другим.Опустите голову с заполненными семенами,Посевы пшеницы поклонились.Есть только одна подставка для пшеницы, смотрящая в небо,Единственное видео в течение длительного времени.Глаза мальчика коснулись этой пшеницы,Для настроения, капризного настроения:«Пшеница стоит,Бог послал свет.«Отец, скажи мне, что это такое,Я делаю одно, и я поражен.Эта пшеница поднимает голову до небес,Он долго смотрел на себя.Он не балансирует с другими,Это зерно пшеницы?«Скажи мне, детка, ты,Не удивляйтесь, увидев на нем лампу.Когда другой смотрит вниз,Все в порядке.И отец сказал ребенку:«Магия отчаяния.Когда мой Бог передает его другому человеку,Это пшеничная корова.Голова пшеницы согнута,Он молится хозяину.Сначала это было не семя пшеницы,Он поднимает глаза и смотрит на небо.«Многие люди в стране, как пшеница, - говорит он,Надменны, люди плохие, - говорит она.- Гордый гений,Это личность, дитя мое.

Көшпелілердің негізгі мекені солтүстікте Сібірдің қалың ормандарынан оңтүстікте биік тау жоталарына дейін, шығысында Хинган тау шоқыларынан батысында Орал тауы, Жайық,Сырдарья өзенімен шектеседі. Бұл әрине ылғи да осылай болмаған.Көшпелілер иелігінің Солтүстік батысы Дунайдан да ары асып,Оңтүстік батыста Амударья өзенінен әрі өтіп, мемлекет құрған кездері, оңтүстікте қазіргі Қытай жерлеріне дейін қоныстанған кездері болған. Ал, негізгі шекара Орал, Жайық, Сырдарья шегі мыңдаған жылдар бойы көшпелілер мен отырықшылар өркениетінің басты шекарасы болып, осы шекараның шығыс беті Ұлы Дала деп аталды.
Ұлы Даланың негізгі иесі түріктер десек, түрік әлемінің алтын бесігі атанған Алтайды жан-жақты зерттеген академик А.П.Окладников бастаған ғалымдар Алтай тұрғындары жасап, пайдаланған тас құралдардың жасын екі жүз мың жыл деп анықтапты. Осы екі жүз мың жыл ішінде Ұлы Дала перзенттері ақыл-ой, қабілеті дамуымен қатар, сан жағынан да өсіп-өніп, көбейе беріпті.
Өздерін ақсүйек санайтын Еуропа елдері – Ари әулетіне жататын француз, неміс, италияндықтарда әлі жазу-сызу болмай тұрғанда, орыс, славяндықтар әлі де қауымдық дәуірде өмір сүріп жатқанда, Ұлы Далада түркілердің жазуы, жоғары мәдениеті болғаны дәлелденген шындық. Ал, түркілердің төл жазуы қашан пайда болғаны әлі анықталған жоқ. Шумерлер мен хаттардың, маялықтардың өркениетін есепке алсақ, түркі халықтарының өркениетінің басы б.д.д. мыңдаған жылдарға кетеді.
Көшпенділер алғашқы болып металл өңдеуді, темір қорытуды игерді.
Көшпенділердің қолынан шыққан теңдесі жоқ асыл бұйымдар кейіннен «скифтердің аң стилі» деген ерекше атауға ие болып, әлем халықтарын таңдандырумен келді.
Олардың байлығы, сән-салтанаты ұстанған бұйымдары мен киген киімдерінен де көрінетін. Орта ғасырлардағы ата-бабаларымыздың ұлттық киімдері мен басқа отырықшы халық өкілдерінің ұлттық киімдерін салыстырып көрсеңіз, кімнің қалай өмір сүргенін көресіз.