Тапсырма. Оқылым. 1. Сөйлем мазмұнына сай көп нүктенің орнына берілген сөздер мен сөз тіркестерін қойыңыз. (по содержанию предложения вместо точек поставь нужное слово или словосочетания)
Шыңғыс Төреқұлұлы Айтматов-қырғыз халқының ұлы жазушысы. 1928 жылы туған.Қазақ жазушысы –Мұхтар Әуезов: «Орта Азия мен Қазақстанда Шыңғысқа тең келер қаламгер жоқ. Шыңғыс қазақ,қырғыз халықтарының ортақ перзенті»,деген еді.
Шыңғыс Айтматовтың балалық шағы Ұлы Отан соғысы 1941-1945кезінде өтті.Сондықтан ол шығармаларында ауыл өмірін,қарапайым еңбек адамдарының соғыс кезіндегі,соғыстан кейінгі өмірілерін суреттеген.Ш.Айтматовтың шығармалары әлемннің 100-ден астамтіліне аударылған.
(а) Шыңғыс , ұлы жазушы /1б
(b) Ш.Айтматовтың балалықөтті /1б
(с) Ш.Айтматовтың шығармаларыаударылды /1б
2. «ПОПС формаласы» / Сөйлемдердегі үстеулерді қолдан.
Бірінші сөйлем: «менің ойымша»
Екінші сөйлем: «Себебі»
Үшінші сөйлем: «оны мен»
Соңғы сөйлем: «Осыған байланысты,»
Тапсырма. Жазылым.
Суретке қарап, тақырыпқа сай құрылымы сақталған, орфографиялық нормаға сай жазылған «Ұлы дала елі» атты тақырыпқа байланысты 5 сөйлемдер құрастырады жазады.
2, 3, 4 – алақанды соғайық,
Оң жаққа бұрылып,
Сол жаққа бұрылып,
Бір отырып, бір тұрып,
Біз жүгіріп алайық.
5 дегенде асықпай,
Орнымызды табайық.
35. Оң қолымда бес саусақ, (мәтінге сәйкес саусақтарды көрсету)
Сол қолымда бес саусақ.
Оларды атап шақырар,
Әрқайсысының аты бар.
Бас бармақ,
Балан үйрек,
Ортан терек,
Шылдыр шүмек,
Кішкене бөбек.
36. Орнымыздан тұрамыз (орындарынан тұру)Екі қолды созамыз (қолдарын екі жаққа сермеп)Құс боп қанат қағамыз (құстың қанаттарын келтіру)Бір отырып, бір тұрыпОрнымызды табамыз37. Тауық, тауық тұрады – қыт – қыт- қыт (тәрбиешінің басында тауықтың атрибуты)Серуенге шығады қыт-қыт-қытБалапандар тізіліп – шиқ- шиқ – шиқ (балаларда балапандардың атрибуты)Артына еріп тұрады (бірінің артынан бірі тізіліп тұрып, қимылдар көрсетеді)Балапандар тыңдайдыАлысқа бармаңдарДәндерді теріңдерШиқ – шиқ – шиқ38. Үлкен шеңбер құрайық (мәтінге сәйкес іс-қимылдар)Құсша қанат қағайықБір отырып, бір тұрыпТынығып біз алайық39. Алақай-ау алақай (орындарынан тұру)Қандай жақсы көктем ай (алақан соғу)Нұр жамылды далалар (қолдарын жоғары көтеру, бұлғау)Келді ауылға көп торғай (құсша қанат қағу)40. Үлкен шеңбер құрайық (шеңберге тұру)Қазша қанат қағайық (қолдарын жайып көтеріп, түсіру)Аққуша мойнымызды созайық (мойындарын оңға, солға созу)Құсша жерге қонайық (қолдарын түсіріп, жай тұру)Үлкен үйді жасайық
По свидетельству биографов, Чокан в детстве около 3-х лет обучался у медресе мусульманской грамоте, был знаком с восточной письменной литературой и казахским фольклором.
Покорный слуга царской администрации потомственный степной феодал Чингис Валиханов решил подготовить себе достойную смену. С этой целью он в 1847 г. отправляет сына на учебу в Омский кадетский корпус. Когда Чокана привезли в Омск, он ни слова не знал по-русски, однако через несколько месяцев даровитый и любознательный мальчик почти в совершенстве усвоил русский язык.