тапсырма. Ойды толықтырыңдар. «Бір сөйлем» әдісі. Ойларыңды « сөйлеммен ғана білдіресіңдер.
а) Автор бейнесі осы әңгімеде
Жұмбақ жан, себебі
ә) Көзқарасы нақты, пікірі әңгімеде айқын көрінеді, мысалы
б) Ойын еркін айта алмайтын жасқаншақ, дәлелі

- сәлем
- сәлем
- сен Тұмар ханшайымын былесын бе?
- Тұмар ханшайым ол массагет тайпаларының ханшайымы.
- одан баска блетынын бар ма?
- жок, ал сен былесын бе?
- әрине былемын
- онда маган айтып бершы
- әрине айтып берейін
- Тұмар ханшайымы ол Томирис. Массагет тайпаларының ханшайымы (б.з.б. 531- 528). Томирис ержурек, батыр болып тәрбиеленді. Геродоттың естелігінше Парсы патшасы Кир Томириспен соғыста қаза болған. Кир патша Томирис патшайымды өзіне әйел етіп алмақшы өрініп, елшілер жіберді.Томирис Кирдің өзіне емес елі мен жеріне құда түскелі отырғаның түсініп, оның ұсынысын қабылдамайды. Қулығы іске аспаған Кир 530 ж. Массагеттерге ашық соғыс жариялайды. Кир массагеттер жеріне жарамсыз әскерін уланған тағамдармен қалдырып кетеді. Массагеттер Кир тастап кеткен әскерге шабуыл жасап, олардан қалған тағамдарынан уланады. Соғыста Томиристің баласы Спаргапес тұтқынға түседі. Томирис баласын босатуын сұрайды. Бірақ, Спаргаписес ұяттан өзін-өзі өлтіреді. Томирис айтқанын тыңдамаған Кирге қарсы шабуылға шығады. Шайқаста массагеттер жеңіп Кирдің өзі өлтіріледі де, әскерінің көпшілігі қаза табады. Томирис торсықты қанға толтырып, оған Кирдің басын салуға бұйрық береді: «Сен қанға құмартып едің, енді шөлің қансың!» дейді. Томирис патша өз елінде бұдан кейін де талай жылдар билік етіп, қара қылды ққақ жарған әділдігімен, данышпандығымен, көрегендігімен халқын талай таң қалдырды. Олар өз басшысы туралы жыр толғап, оның атын жырға айналдырған. Бұл аңыз жырлар Томирис патшаның есімі ізін басқан жауынгер әйелдің есімі ретінде ұрпақтан-ұрпаққа жеткізіп, ұлы дала аспаны астында ғасырлар бойы мәңгі жасады.
- оте керемет. сау бол
- сау бол

"Қызыл кітап не үшін қажет?" тақырыбына диалог құрастыру.

Ахметжан: Достым, бір сұрақ қойсам, жауап бере алады ма екенсің?

Мадияр: Білмеймін, қане сұрап көр. Тексерейік.

Ахметжан: Елімізде «Қазал кітапқа» енген өсімдіктерден бір – екеуін атай аласың ба?

Мадияр: Қиын сұрақ екен. Жауап бере алмаймын. Ал сен ше білесің бе?

Ахметжан: Мен де бұрын біле қоймайтынмын. Ал қазір биология пәнінен өтетін республикалық жарысқа дайындалып жүргендіктен, оқып –жаттап жүрмін.

Мадияр: Сонда қандай өсімдіктер енгізілген екен?

Ахметжан: Жалпы «Қызыл кітапта»140 түрдің таралуы, олардың қорғау мен мәдени түрде өсірілуі жайлы мәліметтер берілген екен. Әрине, мен әлі бәрін оқып үлгерген жоқпын.

Мадияр: Сонда «Қызыл кітапқа» өсімдіктерге не үшін енгізеді екен?

Ахметжан: Түрдің бұл кітапқа енгізілуі, оған ерекше көңіл бөлу керек екендігін білдіреді, көбіне арнайы қорғау шаралары қажет, әйтпесе түрдің мүлдем жоғалып кетуі мүмкін. Қазақстан үкіметі 1978 жылдың қаңтарында Қызыл кітапты құру туралы қаулы шығарды.

Мадияр: Сонда мен дұрыс түсінсем, «Қызыл кітапқа» енгізілген өсімдік ерекше қорғауға алынады ма?

Ахметжан: Дұрыс айтасың. Мысалы кәдімгі  емен,   ақтұңғиық,  сарағлдақ,  қызғалдақ, кілегей т.б секілді өсімдіктерді жинауға тыйым салынған (тек ерекше жағдайда арнайы рұқсатпен ғана). Қызыл кітапқа енгізілген өсімдіктерді заңсыз жинаса немесе зақымдаса, әрбір данасына 360 теңге айып төлейді ) 2001 жылы 12 қыркүйектегі №1186 Қазақстан Республикасы Үкіметінің Қаулысы.

Мадияр: Мен ол жағын білмеппін, енді біліп жүретін болдым.