Қазақстан болашағы-қазақ тілінде. Тіл халықтың даналығы, танымы мен талғамын тауып айтатын шыншылдығын көрсететін, ғасырдан-ғасырға, ұрпақтан-ұрпаққа мирас болып келе жатқан баға жетпес қазынасы. Тіл туралы заң-адастырмас Темірқазық. Тіл-қазына, мұра, күнделікті еңбек, тұрмыс, өмір сүру қаруы. XXI ғасыр табалдырығында тұрған осынау дүбірлі дүниеде өзіңді мойындатудың бір жолы бар. Ол тағылымды тарихыңды таныту, өрелі мәдениетіңді өрістету, озық ғылымыңды көрсету. Ұлтты ұлт ретінде ұстап тұратын төрт қазық бар. Олар тілі, діні, саны және салт-дәстүрі. Осы төрт қазықтың ең маңыздысы-тіл. Ұлы Ахмет Байтұрсынов «Сөзі жоғалған халықтың өзі жоғалады» деп көрегендікпен айтып кеткен. Егемендік алып, елдік қасиет, дәстүр салтымызды дәріптеп жатқан қазіргі уақытта «Туған жер- тұғырың, туған тіл қыдырың» деген ұлағатты сөзді қай кездегіден де жиі айтатын болдық. Жерсіз ел болмайды, тілсіз халық болмайды. Тіл бізге ана сүтімізбен бірге сіңеді. Бұрын жас ұрпақ тәрбиесінің түп қазаығы аталар мен әжелер болатын. Жас ұрпаққа иманжүзділіктің ұрығы әженің әлдиі мен атаның өнегесі арқылы сіңеді. Ана тілі*-халықтың өткен ұрпағын, қазіргі және келешек ұрпағын мәңгілік біріктіретін ең сенімді құрал. Осы дүниедегі адамдар тілінен айырылып, сөйлеуден қалса, қандай қиын күйге түсер еді? Сондықтан тіліміз ана тілі атану үшін, күнделікті өмірде ұдайы қолданыста болуы тиіс. Ал екінші бақытым- Тілім менің, Тас жүректі тіліммен тілімдедім. Кей-кейде дүниеден түңілсем де Қасиетті тілімнен түңілмедім, -деп Мұқағали атамыз жырлағандай ана тіліміз ешқашан ұмытылмайды. Тәуелсіздік тірегі-тіл. Демек, тіл мерейі үшін күрес-киелі күрес. Таудың кәусар бұлағы қандай таза болса, қазақтың тілі мен діні де сондай таза. Мен үшін ана тілім-Абайдың сөзі, Ақан серінің әні мен Құрманғазының күйі болып есептеледі. Тіліміздің өркендеуі үшін әр азамат үлес қосуы және ат салысуы тиіс. Қорыта айтқанда, қазақ тілі мемлекеттік тіл ретінде шын мәнінде үстем жағдай иеленіп келе жатыр, оны ұлтына қарамастан біздің еліміздің барлық азаматтары меңгеретін болады деп сенімдеміз. Тек қазақ жастары ғана емес, еліміздегі барлық ұлт өкілдері мемлекеттік тілді меңгеріп, Қазақстан Республикасын дүние жүзіне танытса екен демекпіз. Бұл үшін бізге төзімділік, белсенділік іс-қимыл қажет. Елдің ертеңіне кепілдік болар жас буынның бойына сіңіріп, ойына руханиялықтың дәнін дер кезінде егу біздің парызымыз. Еліңді тану үшін –тіліңді білу керек емес пе ағайын!
Әдеби шығарманың кез-келген талдауы оның тақырыбын, идеясын және мотивін анықтаудан басталуы керек. Олардың арасында тығыз мағыналық және логикалық байланыс бар, соның арқасында көркем мәтін форма мен мазмұнның бірлігі ретінде қабылданады. «Тақырып», «идея» және «мотив» әдеби терминдерінің мағынасын дұрыс түсіну автордың өзінің шығармашылық идеясын қаншалықты дәл жүзеге асыра алғанын және оның шығармасы оқырман назарына лайық екендігін анықтауға мүмкіндік береді. олардан туындайтын және түсінуді қажет ететін мәселелермен тығыз байланыста жұмыс жасау: өмірлік маңызды материал, мыналарды қамтиды:
- адамның мәнін ашатын оқиғалар, кейіпкерлердің іс-әрекеттері немесе олардың ойлары, тәжірибелері, көңіл-күйлері, ұмтылыстары;
- адамның күші мен энергиясын қолдану салалары (отбасы, жақын немесе әлеуметтік өмір, өмір, өндіріс және т.б.);
- жұмыста көрінетін уақыт: бір жағынан, қазіргі, өткен немесе болашақ, екінші жағынан - қысқа немесе ұзақ;
- оқиғалар мен кейіпкерлер ауқымы (тар немесе кең).
көрсетілген өмірлік материал негізінде жұмыста көтерілген мәселелер:
- әмбебап;
- әлеуметтік;
- философиялық;
- адамгершілік;
- діни және т.б.
Шығарманың идеясы - автордың идеясының өзегі, шығармада бейнеленген құбылыстардың негізгі идеясы, оның қамтуы шығарманың барлық образдары мен көркемдік құралдарына бағынады (автор өз шығармасы арқылы оқырманға жеткізуге ұмтылған мұраттар мен сенімдер).
Шығарманың идеясын сипаттауға болады:
іске асыру қадамдары бойынша:
- автордың идеялық идеясы;
- образды немесе автордың образға қатынасын эстетикалық бағалау;
- оқырманның немесе зерттеушінің қорытындысы;
есептің параметрлері бойынша:
- әмбебап;
- әлеуметтік;
- философиялық;
- адамгершілік;
- діни және т.б.
нұсқа түрінде:
- көркем бейнеленген (картиналар, бейнелер, қақтығыстар, тақырыптық бөлшектер арқылы);
- тікелей айтылған (лирикалық немесе публицистикалық құралдармен).
Көркем шығармадағы мотив - лирикалық шығарманың тақырыбы (кейде негізгісін толықтыратын екінші дәрежелі тақырыптар); сюжеттің ең кішкентай элементі. Мотив - сюжеттің қарапайым бөлігі, лирикалық шығарманың тақырыбы.
Тіл-қазына, мұра, күнделікті еңбек, тұрмыс, өмір сүру қаруы. XXI ғасыр табалдырығында тұрған осынау дүбірлі дүниеде өзіңді мойындатудың бір жолы бар. Ол тағылымды тарихыңды таныту, өрелі мәдениетіңді өрістету, озық ғылымыңды көрсету. Ұлтты ұлт ретінде ұстап тұратын төрт қазық бар. Олар тілі, діні, саны және салт-дәстүрі. Осы төрт қазықтың ең маңыздысы-тіл. Ұлы Ахмет Байтұрсынов «Сөзі жоғалған халықтың өзі жоғалады» деп көрегендікпен айтып кеткен.
Егемендік алып, елдік қасиет, дәстүр салтымызды дәріптеп жатқан қазіргі уақытта «Туған жер- тұғырың, туған тіл қыдырың» деген ұлағатты сөзді қай кездегіден де жиі айтатын болдық. Жерсіз ел болмайды, тілсіз халық болмайды. Тіл бізге ана сүтімізбен бірге сіңеді. Бұрын жас ұрпақ тәрбиесінің түп қазаығы аталар мен әжелер болатын. Жас ұрпаққа иманжүзділіктің ұрығы әженің әлдиі мен атаның өнегесі арқылы сіңеді. Ана тілі*-халықтың өткен ұрпағын, қазіргі және келешек ұрпағын мәңгілік біріктіретін ең сенімді құрал. Осы дүниедегі адамдар тілінен айырылып, сөйлеуден қалса, қандай қиын күйге түсер еді? Сондықтан тіліміз ана тілі атану үшін, күнделікті өмірде ұдайы қолданыста болуы тиіс.
Ал екінші бақытым- Тілім менің,
Тас жүректі тіліммен тілімдедім.
Кей-кейде дүниеден түңілсем де
Қасиетті тілімнен түңілмедім, -деп Мұқағали атамыз жырлағандай ана тіліміз ешқашан ұмытылмайды. Тәуелсіздік тірегі-тіл. Демек, тіл мерейі үшін күрес-киелі күрес. Таудың кәусар бұлағы қандай таза болса, қазақтың тілі мен діні де сондай таза. Мен үшін ана тілім-Абайдың сөзі, Ақан серінің әні мен Құрманғазының күйі болып есептеледі. Тіліміздің өркендеуі үшін әр азамат үлес қосуы және ат салысуы тиіс.
Қорыта айтқанда, қазақ тілі мемлекеттік тіл ретінде шын мәнінде үстем жағдай иеленіп келе жатыр, оны ұлтына қарамастан біздің еліміздің барлық азаматтары меңгеретін болады деп сенімдеміз. Тек қазақ жастары ғана емес, еліміздегі барлық ұлт өкілдері мемлекеттік тілді меңгеріп, Қазақстан Республикасын дүние жүзіне танытса екен демекпіз. Бұл үшін бізге төзімділік, белсенділік іс-қимыл қажет.
Елдің ертеңіне кепілдік болар жас буынның бойына сіңіріп, ойына руханиялықтың дәнін дер кезінде егу біздің парызымыз. Еліңді тану үшін –тіліңді білу керек емес пе ағайын!
Объяснение:
Әдеби шығарманың кез-келген талдауы оның тақырыбын, идеясын және мотивін анықтаудан басталуы керек. Олардың арасында тығыз мағыналық және логикалық байланыс бар, соның арқасында көркем мәтін форма мен мазмұнның бірлігі ретінде қабылданады. «Тақырып», «идея» және «мотив» әдеби терминдерінің мағынасын дұрыс түсіну автордың өзінің шығармашылық идеясын қаншалықты дәл жүзеге асыра алғанын және оның шығармасы оқырман назарына лайық екендігін анықтауға мүмкіндік береді. олардан туындайтын және түсінуді қажет ететін мәселелермен тығыз байланыста жұмыс жасау: өмірлік маңызды материал, мыналарды қамтиды:
- адамның мәнін ашатын оқиғалар, кейіпкерлердің іс-әрекеттері немесе олардың ойлары, тәжірибелері, көңіл-күйлері, ұмтылыстары;
- адамның күші мен энергиясын қолдану салалары (отбасы, жақын немесе әлеуметтік өмір, өмір, өндіріс және т.б.);
- жұмыста көрінетін уақыт: бір жағынан, қазіргі, өткен немесе болашақ, екінші жағынан - қысқа немесе ұзақ;
- оқиғалар мен кейіпкерлер ауқымы (тар немесе кең).
көрсетілген өмірлік материал негізінде жұмыста көтерілген мәселелер:
- әмбебап;
- әлеуметтік;
- философиялық;
- адамгершілік;
- діни және т.б.
Шығарманың идеясы - автордың идеясының өзегі, шығармада бейнеленген құбылыстардың негізгі идеясы, оның қамтуы шығарманың барлық образдары мен көркемдік құралдарына бағынады (автор өз шығармасы арқылы оқырманға жеткізуге ұмтылған мұраттар мен сенімдер).
Шығарманың идеясын сипаттауға болады:
іске асыру қадамдары бойынша:
- автордың идеялық идеясы;
- образды немесе автордың образға қатынасын эстетикалық бағалау;
- оқырманның немесе зерттеушінің қорытындысы;
есептің параметрлері бойынша:
- әмбебап;
- әлеуметтік;
- философиялық;
- адамгершілік;
- діни және т.б.
нұсқа түрінде:
- көркем бейнеленген (картиналар, бейнелер, қақтығыстар, тақырыптық бөлшектер арқылы);
- тікелей айтылған (лирикалық немесе публицистикалық құралдармен).
Көркем шығармадағы мотив - лирикалық шығарманың тақырыбы (кейде негізгісін толықтыратын екінші дәрежелі тақырыптар); сюжеттің ең кішкентай элементі. Мотив - сюжеттің қарапайым бөлігі, лирикалық шығарманың тақырыбы.
Надеюсь перевело нормально :)