ТЕКСТ ЗАДАНИЯ 1-тапсырма. Мәтінді оқы. Көтерілген мәселені анықта. Көтерілген мәселеге қатысты өз ойыңды
«попC» формуласы арқылы жаз.
Ата-бабаларымыздан қалған құндылықтардың бірі – бір ананың баласындай, бірге туып өскен бауырдай
болып үлкенге құрмет, кішіге ізет ету. Аналардың өсиеттерімен, қариялардың батасымен, тоғыз ай
толғатып, өмір сыйлаған аяулы ананың ақ сүтімен, асқар таудай әкенің тәрбиесімен бойға сіңген игі
қасиеттер өскелең ұрпақ болашағының жарқын болуына бірден-бір таптырмас кепілдік болар еді. Осы
тұста мынадай сұрақ туындайды: Болашақ кімнің қолында?! Ол сіз бен біздің қолымызға көшетін бір
мемлекеттің тамыры тереңге кеткен тағдыры деп білемін. Ал тағдырды тағылымды да тарихи етіп жазу
тағы да бізге байланысты. Біз деген кімдер?! Олар – кеудесінде «ұлтым» деп соғатын жұдырықтай жүрегі
бар, жүрегінде отанға деген сүйіспеншілік сезімі бар, ұлттық болмысы сақталған Қазақстанның азаматтары
мен азаматшалары.
Ұлттық құндылықтар - ұлт қорғаны. Неліктен?! Себебі «Ел боламын десең, бесігіңді
түзе» деп Мұхтар Әуезов айтқандай, ұлт қорғаны болу үшін де бесікте берілер тәлім-тәрбиенің нәрімен жас
сәби сусындап өсуі қажет. Сәби кезде құлағына анасының әуелеген бесік жыры мен кимешек киген
әжесінің айтқан ертегілері, аңыз-әңгімелері сіңірілуі тиіс.
Ұлттың болмысы рухани құндылықтардың сақталуынан айқындалады. Ал осы тұста
«құндылық дегеніміз не?» деген сұраққа жауап іздеп көрелік. Құндылық дегеніміз – ата-бабамыздан
жалғасын тауып осы кезге дейін жеткен әдеп-ғұрыптарымыз, салт-дәстүрлеріміз, тәлім-тәрбиеміз, дініміз.
1. Қазақтар - 9 540 806
2. Орыстар - 3 869 661
3. Өзбектер - 463 381
4. Украйындар - 422 680
5. Ұйғырлар - 241 946
6. Татарлар - 226 803
7. Немістер - 220 975
8. Кәрістер - 103 931
9. Әзірбайжандар - 93 972
10. Белорустар - 87 090
11. Түріктер - 89 083
12. Дұнгандар - 49 605
13. Поляктар - 39 869
14. Күрдтер - 39 660
15. Шешендер- 36 555
16. Тәжіктер - 34 296
17. Қырғыздар - 20 931
18. Башқұрттар - 20 323
19. Ингуштер - 17 849
20. Молдавандар - 17 380
21. Армяндар - 15 127
22. Гректер - 11 310
23. Мордвалар - 10 864
24. Чуваштар - 9139
25. Удмурттар- 7540
26. Болгарлар - 6222
27. Литвандар - 6183
28. Грузиндер - 5774
29. Қарақалпақтар - 5593
30. Марийлар - 5584
31. Сығандар - 5207
32. Лезгиндер - 4643
33. Еврейлер - 4068
34. Қытайлар - 3961
35. Парсылар - 3517
36. Түркімендер - 2129
37. Балқарлар - 2107
38. Үндістан және Пәкістан халықтары - 1930
39. Осетиндер - 1871
40. Латыштар - 1421
41. Аварлар - 1417
42. Эстондар- 1375
43. Қарашайлар - 1364
44. Қырым татарлары - 1044
45. Арабтар - 953
46. Дарғындар - 944
47. Ауғандықтар- 821
48. Коми-пермяктар - 761
49. Чехтар - 754
50. Моңғолдар - 752
51. Қалмақтар - 738
52. Құмықтар - 734
53. Твалар - 635
54. Гагауздар- 620
55. Адыгайлар - 604
56. Румындар - 597
57. Лактар 574
58. Буряттар - 537
59. Ағылшындар - 515
60. Венгрлар - 485
61. Алтайлықтар - 476
62. Финндер - 454
63. Ноғайлар - 438
64. Американдықтар - 436
65. Сахалар(якуттер) - 415
66. Италияндықтар - 404
67. Чувандар - 388
68. Карелдер - 365
69. Хакастар - 362
70. Табасарандар - 345
71. Удиндер - 342
72. Асираилдіктер - 338
73. Комилер - 288
74. Абхаздар - 214
75. Шорлар - 210
76. Черкестер - 176
77. Ненецтер - 176
78. Абазиндер - 149
79. Агулдар - 137
80. Кабардиндер - 98
81. Халха-моңғолдар - 96
82. Кубалықтар - 95
83. Рутулъдер - 93
84. Долгандар - 83
85. Коряктар - 76
86. Въетнамдықтар - 67
87. Татар - 66
88. Хорваттар - 63
89. Сербтер - 61
90. Австриялықтар - 60
91. Словактар - 58
92. Испандар - 57
93. Албандықтар - 55
94. Француздар - 51
95. Евразиялық еврейлер - 50
96. Удегейлер - 49
97. Жапондар - 46
98. Голландықтар - 45
99. Вепстер - 43
100. Эванкілер - 38
101. Белуджилер - 37
102. Грузиндіктер - 35
103. Эвендер - 34
104. Таулық еврейлер - 33
105. Хантылар - 31
106. Қырымшақтар - 31
107. Тофалар - 30
108. Қарайымдар - 29
109. Мансылар - 24
110. Цехурлар - 23
111. Чукчалар - 22
112. Нанайлықтар - 22
113. Ижорлар - 17
114. Алеуттер - 14
115. Нивхилер - 10
116. Ителмендер - 10
117. Энецтер - 9
118. Кеттер - 9
119. Юкагилер - 8
120. Орогтар - 8
121. Даттықтар - 7
122. Селъкуптар - 4
123. Уличтер - 4
124. Нагидалықтар - 4
125. Саамдар - 3
126. Үльттар - 2
127. Наганасандар - 2
128. Эскимостар - 2
129. Басқалары -1357
Барлығы: 15 776 492
"Спортшы болғыңыз келеді ме?Неліктен?" тақырыбында диалог.
- Сәлем,Самат? Қалың қалай?
- Сәлем,Әсел.Жақсымын,сен ше?
- Мен де бәрі жақсы.Мектепке дейін жолды қысқарту үшін әңгіме айтып барайықшы.
- Жарайды.
- Айтшы,Самат.Осы сен өскенде кім болғың келеді?Немен айналысатының жайлы ойланып көрдің бе?
- Әрине,көп ойландым.Мен болашақта спортшы боламын деп шештім.
- Неліктен спортшы болғың келеді?
- Біздің ата-бабаларымыз асқан батыр да батыл,күшті де көсем болған.Мен де сол балуан ата,ағалармыздың жолын қуғым келеді.Бұл мамандықты таңдауымның себебі жай ғана салауатты өмір салтын ұстану емес.Мен елімнің атын шығаратын спортшы болсам деймін.Ал сен ше?
- Мәссаған,керемет! Ал мен тігінші болғым келеді.Қазақы нақышта киім-кешектер шығаратын боламын.
- Онда сен маған жарыстарға киетін шапан тігіп бересің ғой,ия?
- Әрине,Саамат.
- Керемет.Онда екеуміз де арманымызға жету үшін еңбектенейік.
- Ия,мақсатымызға қалай да жетуіміз керек.Мектепке де жетті.Кездескенше!
- Кездескенше,Әсел!