тест по казахскому! 1. Жіңішке буынды сөздер қатарын көрсетіңіз.
А) сынып, парта В) дәптер, қалам С) мереке, білім Д) қыркүйек, қоңырау Е) кітап, оқушы
2. Жуан дауысты дыбыстарды тап.
А) А,Б,З,Ө. В) Ә,Е,О,Й,І. С) А,О,Ұ,Ы. Д) А,Б,И,Е.
3. Дауыссыз дыбыстардың түрлерін ата.
А) Ашық,қысаң,қатаң.В) Үнді,ұяң,қатаң.С) Еріндік,езулік,жуан.Д) Жіңішке,ашық,ұяң.
4. Буынға дұрыс бөлінген сөзді белгіле.
А) Ша-пал-ақ-тап. В) Шапал-ақтап.С) Ша-па-лақ-тап.Д) Ша-палақ-тап.
5. Антоним сөздерді тап.
А) Көк,көкшіл.В) Ақ,қара.С) Оқушы,шәкірт.Д)Ұғымтал,зерек.
6. Сөздің одан әрі бөлінбейтін мағыналы бөлігін ата.
А) Туынды сөз.В) Түбір сөз.С) Күрделі сөз.Д) Негізгі сөз.
7. Көптік жалғаулы сөзді тап.
А) Еңбектің,мектептер.В) Ұшқыштар,дәптерлер.С) Кітаптар,сызғыш. Д) Атанамыз,оқушылар.
8. Тәуелдік жалғауының II жағында тұрған сөзді тап.
А) Қалам.В) Басы.С) Арманың.Д) Балама.
9. Жалпы есімді көрсет. А) Тайбурыл.В) Өскемен.С) Есіл.Д) Мал.
10.Табыс септігінің жалғауын тап.
А) -ны,-ні,-ды,-ді,-ты,-ті,-н.В) -да,-де,-та,-те,-нда,-нде.
С) -ға,-ге,-қа,-ке,-а,-е,-на,-не. Д) -ым,-ім,-м.
11. Заттың сынын білдіретін сөзді көрсет. А) Қаз.В) Сұлу.С) Ауа.Д) Жауын.
12. Б.Момышұлы кім екенін көрсетіңіз.
А) Қайраткер. В) Әнші. С) Суретші. Д) Сазгер. Е) Жауынгер-жазушы.
13. Өсті, құйды деген сөздер қай сөз табына жататынын анықта.
А) Етістік. В) Зат есім. С) Сан есім. Д) Сын есім.
14. Достық туралы мақалды табыңыз.
А) «Көп қорқытады» В) «Өнер алды-қызыл тіл» С) «Жаман жолдастан таяғым артық»
Д) «Білім кілті-тіл» Е) «Сөздің көркі-мақал»
15. Туған жер туралы мақалды белгілеңіз. А) Ұят-адамның өз бойындағы адамшылығы. В) Тіл қылыштан өткір. С) Әке-балаға сыншы. Д) Атаңа не қылсаң, алдыңа сол келеді.
Е) Ит тойған жеріне, ер туған жеріне.
16.Сұраулы сөйлемді көрсет.
А)Айжан-тәртіпті оқушы B)Анаңа көмектестің бе C)Асан жүзді D) Ауа райы қандай жақсы Е)Көктем.
17.Бір ғана тиянақты ойды білдіретін дара сөйлемді көрсет.
А)Құрмалас сөйлем .B)Жай сөйлем. C)Жайылма сөйлем. D)Жалаң сөйлем. Е)Атаулы
18.Кім?не?кімдер?нелер? сұрақтарына жауа беретін сөйлемнің негізгі мүшесін тап.
А)Баяндауыш B)Бастауыш C)анықтауыш D)Тұрлаусыз мүше. Е)Пысықтауыш
19.Қаратпа сөз бар сөйлемді көрсет.
А)Алақай, ертең театрға барамыз. B)Қызым, су әкеп берші.
C)Күн күркіреді де, жауын жауып кетті. D)Күлән су әкелді ме? Е) Мен де бардым ғой.
20. Сөйлемнің тұрлаулы мүшесін көрсетіңіз:
А) толықтауыш В) анықтауыш С) бастауыш Д) пысықтауыш Е) еліктеуіш
21 Салыстырмалы шырайдағы сын есімді көрсетіңіз
А) жақсырақ В) аппақ С) ұп-ұзын Д) ең үлкен Е) жалғыз
22. Тасымалданбайтын сөзді көрсетіңіз А) нәрсе В) сәуір С) қымбат Д) есті Е) спорт
23. Синоним сөздерді табыңыз
А) құс, қаршыға В) ата, әже С) жасыл, сары Д) әндету, өлеңдету Е) мектеп, класс
24. Әбілхан Қастеев кім екенін анықтаңыз.
А) Тарихшы. В) Зеттеуші. С) Сазгер. Д) Суретші. Е) Жазушы.
25. Одағай сөзді табыңыз. А) Паһ-паһ. В) Талапты. С) Ұлдың. Д) Мырс. Е) Жеңіс
ОбъяснениКез келген ел өзінің келешегін өскелең ұрпағымен байланыстырады. Әр ұрпақтың пешенесіне жазылған заман ағымы, кезең тынысы болады. ХХІ ғасыр бүгінгі ұрпаққа, яғни біздерге бұйырған бақыт деп ойлаймын. Ата-бабаларымыз болашақ ұрпақ үшін ақтық демі қалғанша күресіп, бізге егемендік алып берді. Қазақ даласы ата-бабаларымыз ғасырлар бойы арман еткен және сол жолда зор құрбандықтарға душар болып, өз тәуелсіздігін жеңіп алды. Ендігі болашақ жастардың қолында деп өлеңдетіп, жырлап жазған ақын аға-апаларымыздың өлеңдерінен де көруге болады.
Арқауы ерен ерлік дастанының,
Қайраты елге әйгі жастарының.
Желбіреп көк байрағы тұрған шақта,
Жұлдызы жарқырайды аспанының.
Халық, ел жастарға сенеді. Ал ол сенімді бүгінгі жастар қалай ақтауда? Әрине, бес саусақ бірдей емес, олай болса жастардың барлығына кінә тағуға болмайды. Десе де бүгінгі жастарға рухани байлық, таза ой, терең білім, адамгершілік, адалдық, қайрат, қала берсе, денсаулығымыз да жетіспейтін секілді. Біз бір қоғамның азғындау жолында тұрған сияқтымыз. Ойланып көрейікші, бізді қазіргі уақытты не қызықтырады?Елбасымыздың Халыққа Жолдауында ХХІ ғасыр білім ғасыры делінген. Олай болса, елімізді өркендету үшін білімді жастар керек, жақсы оқып, жан-жақты білім мен ғылым алуымыз керек. Ел ертеңі – біздердің, келер ұрпақтың қолында деп айтып та, жазып та жатыр. Елімізді көркейту, оны өзімізден кейінгі ұрпаққа жеткізу-біздің борышымыз деп білем. Ал осы дұрыс жолдан тайып, нашақорлық пен маскүнемдікке салынып жүрген жасөспірімдердің саны өсуде. Неге денсаулығымызды, жанымызды таза ұстап, талғамымыздың биіктігін білдіріп, салауатты өмір сүрмеске? Бұған не кедергі, кім кінәлі? Бұған әр адамның өзі кінәлі. Өйткені біз келешегімізді ешқашанда қабылдағымыз келмейді. Пайғамбарымыздың хадистерінің бірінде: Ішімдікпен достастым дегенше, адамгершілікпен қоштастым дейтін ұлағатты сөзі бар. Бүгінгі батыстық әдеттерден арыла алмай жүрген жастар адамгершілікпен баяғыда қоштасқан. Ондайлар өздері өмір сүрген қоғамды қайтып көктетеді? Елінің қамын қашан ойлайды? Оны қалай қорғамақ? Осының бәрін ойлағанда қоғамды түсініп болмайсын.
Ел боламын десен, бесігіңді түзе,-дегендей, еңсесін енді ғана көтеріп келе жатқан біздің еліміз үшін дарынды, білімді, жігерлі ұрпақтардың орны бөлек қой. Ал барлық жігер, қайрат, еліміздің болашағы тек жастардың қолында.Елбасымыздың Халыққа Жолдауында: Біздің ұрпақ алдында бабалар қол жеткізген игілікті сақтау, қайта қалпына келтірілген мемлекетімізді нығайту және дүниежүзілік қауымдастық талаптарына сай жаңа сапалық деңгейге көтерілу міндеті тұр,-деп , жастарға зор сенім мен үміт артып отыр. Сол сенімді ақтап, болашағымызды жарқын қылайық.
Құстарға қызығып қарамау мүмкін емес. Өйткені құстар әуезді сайрағыштығымен, сымбатты да сұлу, алуан түрлі сыртқы бейнесімен орманның, саябақтардың, шалғындардың сәнін келтіреді, Құс атаулының бәрі пайдалы. Құстардың қайсысын болса да қорғау керек. Құстардың саябаққа, бау-бақшаға, егістіктер мен бақтарға үйірілуіне мүмкіндік жасап, ұсақ құстарға жем шашу, жазда ұялайтын үйшіктер дайындау арқылы қамқорлық жасау — табиғатты көркейтіп, құстарды аялай білудің негізгі шарты. Құстардың ұясын бұзып, жұмыртқасын жарудан аулақ болуымыз керек. Міне, қыс айы келді. Бұл кезде жылы жаққа ұшып кетпей, қар жауып, аяз түссе де туған жерінде қалған қанаттыларға ерекше мейіріммен қарағанымыз дұрыс болар еді. Құстарды қорғайық! Құстар — біздің досымыз.