Туған айдай нұрланып,Дулыға кидім, өкінбен... – деген жолдарда қолданылған көркемдік тәсіл. *
теңеу
эпитет
литота
метафора
2. Асау тайдай еркелетіп өсірген,Ағайынды, туған елді сағындым (М.Жұмабаев «Сағындым»). Берілген үзіндідегі көркемдік тәсілдер. *
гипербола, теңеу
эпитет, теңеу
кейіптеу, теңеу
метафора, теңеу
3. Төмендегі мысалдардан метафораны табыңыз. *
Әйнегі - күн, шатыры - аспан
Туған айдай екі қасы
Шұғыла шалғын кешкі бұлттай
Тотыдайын таранған
4. Түсіне қарасаң күндей, Ісіне қарасаң түндей мақалында қолданылған көркемдік тәсіл. *
эпитет
метафора
теңеу
кейіптеу
5. Екі нәрсені, құбылысты салыстыру жіне жанастырып жақындату негізінде жасалған астарлы мағына беретін бейнелі сөз не деп аталады? *
метафора
суреттеу
эпитет
теңеу
6. Алтын күз тіркесінде қолданылған көркемдік тәсіл. *
метафора
теңеу
портрет
эпитет
7. -дай, -дей, -тай, -тей жұрнағы арқылы жасалатын көркемдік құрал. *
гипербола
метафора
теңеу
эпитет
8. Таудан мұнартып ұшқан тарланым, Саған ұсынсам қолым жетер ме? Арызым айтсам өтер ме? Арыстаным, көп болды-ау... (Махамбет) - деген жыр жолдарындағы метафоралар. *
айтсам, саған
мұнартып, таудан
арызым, қолым
тарланым, арыстаным
9. Жастықтың оты, жүректің көзі, дүние есігі, өмірдің өрі деген мысалдар көркемдік тәсілдің қай түрі? *
метафора
эпитет
портрет
теңеу
10. Бұлбұлша сайрады тіркесінде қандай көркемдік тәсіл қолданылған? *
ассонанс
теңеу
эпитет
метафора
Будь разборчив в пути своем;
Если ты талантлив — гордись
И надежным лишь кирпичом
В стену строящуюся ложись,
Убегающий видит путь,
Догоняющий вслед спешит.
Воля с разумом их ведут.
Справедливость — вот свет души.
Если воля есть, ум живет.
Доброты же и правды нет,—
Впереди огонь, сзади лед,
И никак не уйти от бед.
Удержи корысти порыв,
Похвалы не ищи, смотри—
Недостатки искусно скрыв,
Лишь в борьбе победу бери!
Волю дав хвастовства словам,
Не мечтай других превзойти;
Возбуждая зависть, и сам
Оступиться можешь в пути,
Тверже ногу, шагай смелей,—
И тогда не погибнет труд:
Речи тех, кто учит детей,
Как зерно в земле, прорастут
Бұрынғы өткен заманда бір жесір кемпір болыпты. Бұл кемпірдің перзент дегенде жалғыз баласы болыпты, мал дегенде он шақты ешкісі болыпты. Бала ешкілерін бағып жүреді. Бір күндерде ешкілерін далада жайып жүріп, бір топ киікті көреді, оның ішінде бір алтын мүйізді киік жүреді. Бала бұл киіктерді күнде көріп жүріп, бір күндері шешесіне келіп:
– Далада бір топ киік көрдім, ішінде алтын мүйізді бір шұбар киік бар. Осы шұбар киікті ұстап алып, ханға тарту қылсам, хан маған сыйлық берер ме еді? — дейді. Шешесі:
– Ұстай алсаң, алып бар, хан сыйлық берер, — дейді.
Бір күндері бала далада ешкілерін жайып жүріп, алтын мүйізді шұбар киікті тағы да көреді. Сол арада бала әлгі шұбар киікті ұстап алады. Ханға алып жүреді. Ханға апара жатқанда, ханның үйінің жанында уәзір көреді де:
– Мұныңды ханға апармай-ақ қой, маған сыйлап кет, — дейді. Бала:
– Жоқ, саған әкеле жатқаным жоқ, ханның өзіне апарам, — деп уәзірге бермейді.
Бала алтын мүйізді шұбар киікті ханға тарту қылады. Хан уәзірін шақырып алып:
– Бұл баланың тартуына сыйлық беруге бола ма? – дейді. Сонда уәзір:
– Жоқ, бұған сыйлық беруге болмайды. Бұл киіктің астына қоятын бір тақ болады, оның екі қанаты болады: бірі алтын, бірі күміс. Бірі алтын суына малынған, бірі күміс суына малынған. Киік сол алтын тақтың үстінде тұрып ойнағанда, дүниенің қызығын көргендей боласыз. Сіздің салтанатыңыз сонда келіседі. Бала соны тауып әкелсін, сонда сыйлық беруге болады, — дейді.
Сонда хан балаға:
– Бұл киіктің астына қоятын тағы болады, оның екі жағында екі қанаты болады. Екі қанатының бірі алтын, екіншісі күміс суына малынған. Соны тауып кел. Сонда сыйлық беремін, ал таба алмасаң, басыңды аламын, – дейді.
Бала мұны естіп, жылап шешесіне келеді. Шешесі:
– Ойбай, балам! Бұған бола жыламай-ақ қой, өзім іздеп тауып әкелейін, — деп жолға шығады.
Бір жерлерге келсе, бір топ киік далада жайылып жүреді. Топ киіктің ар жағында жердің жарығын жамап бір кемпір отыр екен, бұған келіп, жұмысының мәнін айтады.
Сонда жер жамап отырған кемпір:
– Мысыр шаһарының бер жағында бір шаһар бар. Киіктің тағын істесе, сонда істейді, баланың қолына мың діллә беріп, соған жібер, — дейді.
Сонан баланың шешесі үйіне қайтып келіп, барлық дүние-мүлкін беріп, ешкілерінің барлығын да беріп, оның үстіне өзі неше жыл мал бағуға бір байға жалданыпты. Сөйтіп, баласына мың діллә құрастырып береді. Бала мың ділләні алып, киік астына қоятын тақты жасайтын Мысыр шаһарының жанындағы шеберге жүреді. Бірнеше күн жүріп, шеберге келеді. Бала шеберге келіп, осындай киік астына төсейтін тақты істетуге келгенін айтады.