Тыңдалым Мәтінді мұқият тыңдап, төмендегі тапсырмаларды орындаңыз.
Бір данаекіқұмыраны алып,таспентолтырады.Шәкірттерін бесеуінжинап:
-Құмыратолды ма? - депсұраққояды.Шәкірттері:
-Иә,-де Данабұршақтолыбанканыалып,түгелдейқұмырағақұяды.Бұршақтас арасындағыбос жердітолтырады. Сонда дана:
-Ендітолдыма? - депсұрайды.Шәкірттерітағы да:«иә»,-дейді.
Бұлжолыданақұмтолықораптыалып,құмырағақұяды.Құмбұршақпентасарасынанөтіп, бүкіл бос жердітолтырады.
Данашәкірттерінентағысұрап,«иә»дегенжауапалады.Сосынданабіркесесуалып,құмыраға құяды.Шәкірттерімұныкөріп,күледі.
Сондаданабылайдейді

Сендергеайтайындегенім,құмыра— біздіңөміріміз.Құмырыны үш нәрсемен толтырдыңдар.Тас— өміріміздіңбастыбөліктері:балалар,отбасы,достар,денсаулық.Бұршақ-бізгеқуанышсыйлайтын,бірақеңмаңыздыемеснәрселер,яғниүй,жұмыс,көлік,бағалызаттар,т.б.Құм—кезкелгенадамөміріндебарұсақ-түйекнәрселер.Егербасындақұмыранықұмғатолтырсаңыз,тастүгілібұршаққадаорынқалмайды.Өмірдедесолай:ұсақ-түйеккекөпуақытжұмсасаң,бастысынауақытыңжетпейді.

1. Мәтіннің идеясынанықтаңыз. 
А) өмірқұндылықтарыВ) уақыттыңқадіріС) ұлыадамдарғаеліктеуD) мәңгілікөмір
2. Автордың ойын қорытындылаңыз. Уақыт ...
А) уақыт пайдалы В)уақыт  жай С) D) уақыт мәңгілік
3. Тыңдалым мәтінінде  кездесетін сан есімді санмен жазыңыз.
4. Ақпараттарды шын/өтірік/айтылмаған нұсқасымен сәйкестендіріңіз.

1.Уақыт тас.құм,бұршаққа ұқсайды

А)Шын
2.Құмыраға су,шөппен толтырады

В) Айтылмаған
3.Тас— өміріміздіңбастыбөліктері:балалар,отбасы,

С) Өтірік

ОЧЕНЬ

​

Мухтар Омарханович Ауэзов  сентября 1897, Чингизская волость, Семейский уезд, Семипалатинская область, Российская империя — 27 июня 1961, Москва, РСФСР) — советский казахский писатель, драматург и учёный. 
Академик АН Казахской ССР (1946), председатель Союза писателей Казахстана. Его двухтомный роман «Путь Абая» вошёл в «Библиотеку всемирной литературы» . 

Биография. 
Мухтар Ауэзов родился 28 сентября 1897 года в Чингизской волости Семейского уезда (ныне Семипалатинская область) . 
Семья Ауэзовых находилась в родстве с семьёй казахского поэта Абая Кунанбаева, дед Мухтара Ауэз был другом и почитателем творчества Абая. Отец Абая Кунанбай был зятем Ауэза, женившись на его сестре Нурганым. Абай приезжал к Ауэзу на празднества по поводу рождения его внука Мухтара. 

Алматының ресми тарихы 1854 жылдан басталады. Алматы өзенінің жағасында салынған бекініс көп ұзамай Верный деген атқа ие болған. Алайда ХVІ ғасырдың бірінші жартысында өмір сүрген мемлекет қайраткері, ақын Захириддин Мұхаммед Бабырдың шығармасында болашақ Алматының орнында Алмату атты ортағасырлық қала болғаны айтылады. «Үлкен Алматы» аймағын адамдар ерте кезден-ақ игерген. Х-ІХ ғасырларда мұнда отырықшы мекендер болған, олардың тұрғындары егіншілікпен, мал шаруашылығымен айналысқан. Қаланың сол жақ шетіндегі шағын мекенжайдан табылған қыш ыдыстардың Ферғанадан табылған ыдыстарға ұқсас болуы осы екі аймақ арасында қола дәуірінің өзінде мәдени байланыс болғанын дәлелдейді. Бұл байланыс кейініректе сақтар дәуірінде де жалғаса түсті. Ол кездерден «сақ патшалары» әулетінің аумақты оба-қорғандары бар. Қазіргі Алматының шығыс жағында үш қорғаннан тұратын бір топ ескерткіш сақталған. Есік қорғанынан табылған материалдар сақтартың белгілі адамдарын алтын киімдерімен, қару-жарақтарымен, асыл тастарымен қоса жерлегенін дәлелдейді. Ғұрыптық ескерткіштердің қатарына құрбандық сәкісі жатады. Соның ішінде Верный қаласының маңынан табылған, В.С.Стрельцов жариялаған «жетісулық алтарь» деп аталатын ескерткіш әйгілі болған. Ол – төрт сирақты аласа үстел. Үстелдің бет тақтайының ернеуіне қанатты барыстың 25 мүсіні салыныпты. Тағы да осындай құрбандық сәкісі Алматыда, ашылып қалған қорғаннан табылды. Ол төрт бұрышты, конус түріндегі тұғыры бар үстел. Төрт бұрышында қанатты барыс, табанының жиектеріне жеті жолбарыстың мүсіні салынған, ал ортасында екі түйенің бейнесі бар. Сақтардың өзгеше бір храмдары мен қасиетті орындарының бөлшектері, көпке белгілі «Қарғалы диадемасы» Алматы маңындағы көшпелілердің идеологиясы жөнінде білуге көп мүмкіндік туғызады. Алматы-І қаласының орны қаланың оңтүстігіндегі «Горный гигант» колхозының жерінде орналасқан. Қала екі қатпардан тұрады, терең орлардың ішіне салынған, бұл оның қорғаныс қабілетін арттыра түскен. Жалпы топографиялық белгілеріне қарағанда, оның ІХ-ХІІІ ғасырларға жататыны анықталған. Алматы-ІІ қаласының орны Кіші Алматы өзенінің бойында, қазіргі шекара училищесі тұрған жерде болатын. Құрылыс жұмыстары кезінде бұл арадан орта ғасырлық ұстахана, дайын бұйымдар, кетпен, соқаның тісі, темір қазанның бүйірі табылған. Осы жерден балқыған металл құятын шөміш пен су құятын екі құмыра да шықты. Есентай (Весновка) қаласы Алматыдағы Ботаника бағының шеңберінде, Ремизовка мекені Әл-Фараби көшесінің жоғары жағында, Тереңқора қаласының орны Алматының солтүстігіндегі «Заря Востока» поселкасының жерінде жатыр. Сонымен, археологиялық олжалар Алматының тарихын едәуір ұзартып, оны Шығыстың көне қалаларының қатарына қояды.