Тыңдалым оқылым --- ана
TANNON3.
5 тыңда. Мәтінді оқы.
Казакстанда ауаның температурасы 1936 жылмен салыстырғанда 2005 жылы біршама
оғарылаған. Ауа температурасы 10 жыл сайын 0,31 С градусқа жылынған. Соңғы 50 жылда
Іле Алатауының солтүстік бектеріндегі мұздықтар 41 пайызға азайған. Ғалымдар «күн осылай
кылына берсе, ХХІ ғасырдың ортасында орташа температура Цельсий бойынша, 6 градусқа
кетерілуі мүмкін» деп жорамалдайды. Бұл жорамал шындыққа айналса, Қазақстан үшін үлкен
anar болады. Бүгінде жеріміздің 75%-ы экологиялық өзгеріске ұшыраған. Мұздықтардың
азаюы таулы өзендердің ағысына әсер етіп, су қорының тартылуына әкеліп отыр. Соның
салдарынан еліміз Қырғызстан, Өзбекстан, Қытайға су мәселесі бойынша тәуелді болып отыр
Fаламдық жылыну жаңбырдың мөлшеріне, ауыл шаруашылығына кері әсер етуде
Қазақстан жерінің үштен екі бөлігі шөлейттенген. Полюстердегі, экватордағы температураның
әртүрлі болуына байланысты әлемде ауа алмасуы жүреді. Полюстердің жылынуы ауа алмасуын
төмендетеді. Сондықтан кей жерлерде қатты ыстық болса, кей жерлерде тропикалық жауын
Жауады.
Қазақстанның климаты мен табиғаты әр алуан. Еліміздің ауыл шаруашылығы, энергетика,
су ресурстары метрологиялық болжамдарға байланысты. Ауа райын бақылайтын құралдар
табиғат құбылыстарын болжауға мүмкіндік береді. Уақытында айтылған болам арқылы
апаттардың алдын алуға болады. Табиғи апаттардың алдын алу мемлекетті күшейтудің бір
жолы.
(Ба з материалдарын пеперевод русский
Менің анам – жер бетіндегі ең аяулы жан. Мен оны шексіз жақсы көремін. Оны белгілі бір нәрсе үшін жақсы көремін деп айта алмаймын. Оған бар болғаны менің өмірімде бар болғаны үшін алғыс айтамын. Мен оны мақтан тұтамын. Одан асқан маған жақын жан жоқ. Ол өте сұлу. Оның сылдырлаған күлкісі мен қоңыр көздерін жақсы көремін. Аялы алақанындағы жылуын сөзбен айтып жеткізе алмаймын. Менің анам өте мейірімді. Ол барлық адаммен тіл табыса алады. Қиын-қыстау кезеңде алақанымен аялап, қолдау көрсете біледі. Анам шыр етіп осы дүниеге келген сәттен бағып-қағып келеді. Анама маған осы күнге дейін жасағандарының барлығы үшін алғыс айтамын. Өзім де оған көмек қолын созып отыруға тырысамын. Әдетте үй ішін жинап, ауыр сөмкелерді көтерісуге көмектесемін.
Ол 1929 жылы тапсырма беруші сияқты негізделді. Ал 1939 жылға 10 желтоқсан күні мемлекеттік қорықтың мәртебесін алды. Теңіздің құрғауына байланысты судың тұздылығы нормасынан шектен шықты. Тұщы судың жоқтығы малдың өмір сүруін қиындатады. 1982 – 1991 жылдар аралығында 260 астам құландар республиканың басқа қорықтарына ауыстырылған. 137 бастардағы жемісі қалған 50 ерекшерек қиырлар. Қазіргі таңда жылдық қорытынды бойынша құлан саны 20-25 басқа көбейді. Барсакелмес қорығында флора және фаунаның сирек кездесетін түрі бар. Балықтар саны жылдан жылға өсуде. Жуырда Қорқыт ата атындағы мемлекеттік университеттің ғалымдары студенттермен бірлесіп экономика,экология және ботаниканы жаңартуда. Қорық бай кітапхананы арқасында өз оқырмандары және оны табады жануартану және өсімдіктануды табиғи лабораторияға айналып кетеді. Бүгінгі күннің басты мәселесі: 100-150 000 га және 400 000 га жерді сақтап, өсімдіктерді көбейту. Барсакелмес – республикадағы 9 қорықтың ішіндегі ең ерекшесі және оның өркендеуіне барлық қазақстандықтар қызығуы керек.