ТЖБ № ІІ нұсқа, 5- сынып, 4 –тоқсан
Оқушының аты – жөні:
Сыныбы: Мерзімі:
1-тапсырма. Оқылым
Мәтінді мұқият оқып, төмендегі тапсырмаларды орындаңыз.
… Әлияның «Отан үшін алға!» ұраны нағыз ерліктің ұранындай болып кетті. «1944 жылдың қаңтар айында немістер бекініп алған Казачиха деревнясына шабуыл басталды. Кеңес жауынгерлері жауға қаһарлы түрде шүйлікті. Қашаннан бергі әдетінше, Әлия Молдағұлова өзінің жаужүрек жолдастарының алдыңғы қатарында болды.
— Ура! Отан үшін! — деп ұрандаған Молдағұлова жауынгерлерді соңынан ертіп, алға ұмтылды. Оның дәл көздеген оғынан 8 неміс солдаты қаза тапты. Траншеяда кескілескен шайқас басталды. Немістер шыдай алмады. Молдағұлова ет қызуымен алға озып, неміс траншеяларына еніп кетті. Блиндаждан неміс офицері шыға келіп, қызды ұстап алды. Жекпе-жек басталды. Күш тең емес еді. Әлия фашистік хайуанның тырнағынан сытылып шықты да, неміс офицеріне автоматтан оқ жаудырды. Дәл сонымен қабаттаса мылтық дауысы естілді - фашист Әлия Молдағұлованың кеудесіне пистолетпен атып үлгерді» - деп жазылған марапат парағында. Өзінің жаны үзіліп бара жатқанда Әлия немістің жетпіс сегізінші солдатын атып үлгерген еді… Бұл 14 қаңтар күні болатын. Әлия 13 қаңтар күні Сапураға жазған ең соңғы хатын «Сәлем саған, Отаным!» деп бастапты…
А) Мәтіндегі 3 маңызды ақпаратты жаз
р/с Маңызды ақпараттар
1
2
3
[3]
Ә) ф
1 батыл
2 ұрыс
3 сұсты
4 батырлық
[1]
Б) Ерлік туралы мақалды толықтыр
Батырға ... дарымайды,
Батылға ... жоламайды.
Керекті сөздер: дау, оқ, жау, от.
[1]
2-тапсырма. Жазылым
Берілген тірек сөздерді қолдана отырып, «9 мамыр – Жеңіс күні!» тақырыбын сипаттап жаз. Сипаттау мәтінінде хабарлы, сұраулы, лепті сөйлемдерді дұрыс қолданып, жеңіс күні ерекше мереке екені туралы жаз.
(70-90 сөз).
Тірек сөздер: жеңіс күні, ардагер, салтанатты мереке, ерлік көрсетті, Ұлы Отан соғысы, мәңгілік сақталады.
[8]
Маңызды ақпарат:
1)Әлияның «Отан үшін алға!» ұраны нағыз ерліктің ұранындай болып кетті.
2)Әлия Молдағұлова өзінің жаужүрек жолдастарының алдыңғы қатарында болды.
3)Әлия 13 қаңтар күні Сапураға жазған ең соңғы хатын «Сәлем саған, Отаным!» деп бастапты…
Б) Батырға оқ дарымайды,
Батылға жау жоламайды.
Жазылым:
9 мамыр күні Қазақстан халқы Ұлы Жеңіс күнін атап өтіп жатыр. Бұл мереке әр отбасына ыстық, өйткені соғыс бірде-бір жанұяны айналып өтпеді. Әр отбасында соғысқа қатысып, жеңіспен оралған немесе ерлікпен қаза тапқан және оралмаған ата-әжелері бар. Қаншама адам тылда еңбек етті. Сұрапыл соғыста жеңіске жету жолында миллиондаған адамның өмірі қиылды, сондықтан адамзат өткен соғыстың құрбандарын жақсы біледі.
Ұлы Отан соғысы жылдарындағы Қазақстан
Қазақстаннан 1941-1945 жылдардағы қанды қырғынға 1,5 миллион ұл мен қыз аттаныпты. 600 мыңнан астам қазақстандық бұл соғыстан оралмады. 500-ден астамы елге Батыр атанып, аңызға айнала оралды.
Қазақстан тарихы мәліметтеріне сәйкес, бүкіл соғысты басынан өткерген қазақстандық 12 дивизия құрметті атақтар алған. Олардың бесеуі — бір, төртеуі — екі, екеуі — үш орденмен марапатталды. Бес дивизия гвардиялық аталды, олардың ішінде Кеңес Одағының Батыры Иван Панфилов атындағы атақты 8-гвардиялық дивизия бар. Жалпы Ұлы Отан соғысында 497 қазақстандық Кеңес Одағының Батыры атағын алды. 1990 жылы 11 желтоқсанда соңғы Кеңес Одағының Батыры атағы қолбасшы Бауыржан Момышұлына берілді.