сабақтас құрмалас сөйлем ( Сложноподчиненное предложение): шартты бағыныңқылы (СПП с придаточным условия) мысалы: (күн жылыса),[жер көгереді]. (сен келмегенде),[әжем ренжитін еді]. қарсылықты бағыңқылы (СПП с придаточными уступительными) мысалы: (Лекция басталсада),[студенттер толық жиналған жоқ]. (Бұлт болғанмен),[жаңбыр жауған жоқ]. (Күн салқын бола тұра),[оқушылар тауға шықты]. себеп бағыныңқылы (СПП с придаточными причины) мысалы: (күн суығандықтан),[біз жылы киіндік]. (Көлік болмағансебепті),[жұмысқа кешіктім]. мезгіл бағыныңқылы (СПП с придаточными времени) мысалы: (Арнат Астанаға кеткенде),[іңім екі жаста еді]. (Анам келгенше),[мен тамақ істедім]. (Саған сұрақ койған кезде),[ең болмаса жауап бер]. қимыл-сын бағыныңқылы (СПП с придаточными образа действия и степени) мысалы: (жел күшейіп),[ауа райы бұзылды]. (үйге келе),[сабағын орындады]. .мақсат бағыныңқылы (СПП с придаточными цели) мысалы: (қазақ тілін білу үшін),[көп оқу керек]. (нан алайын деп),[дүкенге бардым] (...)-придаточное предложение [...]-главное предложение
Қазақтар шаңырақты бұрыннан сыйлап келген.Ұл баласы ер жетсе бір шаңырақ иесі деп санаған.Ата-анасының шаңырағым да ең кіші ұлы қалады.Ол ата-анасының қартайған шағында қамқоршы болатын ұлы болады.Сондықтан қазақ халқы ең кенже ұлын шаңырақ иесі деп есептеген. Шаңырақта қалған ұлдың міндеті əке-шешесі қайтқанша қасында болып қамқорлық көрсету.Сол шаңырақты мықтап ұстау ,тоздырмау, қонақжайлы болу.Ұрпақтан ұрпаққа мұра етіп қалдырған үйді киелі тұтып оған құрметпен қарау.Əке-шешесі қайтқаннан кейін де ұлдары мен қыздары қара шаңыраққа деген қамқорлық тарын үзбейді.Ағайын арасындағы татулық қара шаңыраққа деген құрметтерінен білінеді.Туған туыс жиналады да осы қара шаңыраққа жиналады.
шартты бағыныңқылы (СПП с придаточным условия) мысалы: (күн жылыса),[жер көгереді]. (сен келмегенде),[әжем ренжитін еді].
қарсылықты бағыңқылы (СПП с придаточными уступительными) мысалы: (Лекция басталсада),[студенттер толық жиналған жоқ]. (Бұлт болғанмен),[жаңбыр жауған жоқ]. (Күн салқын бола тұра),[оқушылар тауға шықты].
себеп бағыныңқылы (СПП с придаточными причины) мысалы: (күн суығандықтан),[біз жылы киіндік]. (Көлік болмағансебепті),[жұмысқа кешіктім].
мезгіл бағыныңқылы (СПП с придаточными времени) мысалы: (Арнат Астанаға кеткенде),[іңім екі жаста еді]. (Анам келгенше),[мен тамақ істедім]. (Саған сұрақ койған кезде),[ең болмаса жауап бер].
қимыл-сын бағыныңқылы (СПП с придаточными образа действия и степени) мысалы: (жел күшейіп),[ауа райы бұзылды]. (үйге келе),[сабағын орындады].
.мақсат бағыныңқылы (СПП с придаточными цели) мысалы: (қазақ тілін білу үшін),[көп оқу керек]. (нан алайын деп),[дүкенге бардым]
(...)-придаточное предложение
[...]-главное предложение