V 6. Адам, кісі, пенде сөздерін пайдаланып, адамның қасиеттерін білдіретін
Ғылым таппай мақтанба,
Тірек сөздер:
Орын таппай баптанба,
енер
Құмарланып шаттанба,
білім
Ойнап босқа күлуге.
V ғылым
v fалым
Бес нәрседен қашық бол,
у бес асыл іс
Бес нәрсеге асық бол
бес дұшпан
Адам болам десеңіз.
Тілеуін, өмірің алдында,
Балалықты қисаңыз,
Оган қайғы жесеңіз.
Болмасаң да ұқсап бақ,
Өсек, өтірік, мақтаншақ,
Бір ғалымды көрсеңіз.
Еріншек, бекер мал шашпақ
Ондай болмақ қайда деп,
Бес дұшпаның, білсеңіз.
Айтпа ғылым сүйсеңіз,
Талап, еңбек, терең ой,
Сізге ғылым кім берер,
Қанағат, рақым ойлап қой Жанбай жатып сөнсеңіз?
Бес асыл іс, көнсеңіз.
Дүние де өзі, мал да өзі,
Жамандық көрсең нәфрәтлі, Ғылымға көңіл бөлсеңіз,
Суытып көңіл тыйсаңыз.
Білгендердің сөзіне
Жақсылық көрсең ғибрәтлі, Махаббатпен ерсеңіз.
Оны ойға жисаңыз.
Ақыл сенбей, сенбеңіз,
Ғалым болмай немене,
Бір іске кез келсеңіз...
1. Өлеңде қандай мәселе көтерілген?
І?
2. Ақынның өлеңі кімге арналған деп ойлайсыңдар?
3. Қайғы жеу, мал шашу, ұқсап бағу, жанбай жатып сөну тіркестеріні
синонимдерін тауып, олардың өлеңде қандай қызмет атқарып тұрған
дығын айтайық.
4. Ұстазымыздың көмегімен адам, кісі, пенде, жарты адам, есті адам,
толық адам, кемел адам ұғымдарының мағынасын ашайық.
5. Адам болуды қалай түсінеміз? Абай адам болу үшін не істеу керек деп
сөз тіркестерін тауып, олардың мағынасын ашайық. Мысалы: адам
шілік, кісілік,
+ +
50
"Ей, путник, будь как этот родник"
Три путника после как напились водой, прочитали надпись, один из них : - Эти слова поэта. Родник без передышки течет, идет далекие края. Ему вливается другие родники, и становятся рекой. " Человек, ты тоже работай, никогда не ленись, не останавливайся. Тогда ты тоже достигнешь цели" об этом написано говорит. Второй путник покачав головой: Нет, я так не думаю. Этот родник всем готов. Кому жарко охлаждает, душу успокаивает. Кому пить хочется, утолить жажду. Он ни от кого взамен ничего не просит. Тогда, " Кому то хорошее сделаешь, никогда не делай одолжение за сделанное, об этом наверно. Третий путник: Вода этого родника, если стояла бы на одном месте, загрязнялась бы мусором, была грязной, тогда человек и животные такое желание не имели бы. Тогда, значение надписи:" Себя и душу свою держи в чистоте, как этот родник" , я так думаю,- сказал он.