Эргономика (гр. ergon – жұмыс + nomos – заң) – еңбек құралдары мен үдерістерін оңтайландыру арқылы еңбекке қолайлы жағдай жасау мақсатымен адамды (адамдар тобын) және оның қазіргі заманғы өндірістің еңбек үдерістеріне қатысуын зерделейтін ғылыми пән. “Адам – машина (техника‚ бұйым)”‚ “адам – орта” жүйелеріндегі байланыстарды оңтайлы шешу стратегиясын айқындайды.[1] Адам‚ машина және орта күрделі бүтін ретінде қаралуға тиіс екенін‚ мұнда адам жетекші рөл атқаратынын мойындайды. “Адам – машина – орта” кешенін ұтымды жоспарлап‚ енгізу үшін адам мен машинаның үйлесімділігін ескеретін эргономик. талаптарды қамтамасыз ету керек‚ олар: биофизикалық үйлесімділік – машина‚ басқару органдары және адам (оператор) талап етілетін күш-жігер‚ қуат‚ басқару әрекеттерінің жылдамдығы‚ дәлдігі‚ қарқыны тұрғысынан бір-біріне сай келуге тиіс; антрометрикалық үйлесімділік – адамның антропол. (бойы‚ жасы‚ салмағы‚ т.б.) және физиол. ерекшеліктерін ескере отырып, ұтымды ұйымдастырылған жұмыс орнын жасау; техникалық-эстетикалық үйлесімділік – машинаның тартымдылығын қамтамасыз ету. Эргономикалық талаптар адам мен техника арасындағы атқарымдарды бөлу мен келісуге‚ әрекет үдерістеріне (еңбектің сапасына‚ қауырттығына‚ т.б.)‚ әрекет құралдарына (жұмыс орнының жабдығына‚ басқару органдарына‚ т.б.)‚ әрекет жағдайына (микроахуалға‚ шуылға‚ дірілге‚ т.б.) жатады. Олар техниканы жасап‚ өндіріске енгізудің барлық сатыларында ескерілуге тиіс. Белгіленген талаптарға сай келетін эргономик. көрсеткіштер бұйымның жекелеген түрлерін пайдаланудың қолайлылығы мен қауіпсіздігін сипаттауға мүмкіндік береді‚ еңбектің мазмұнын байытып‚ тартымдылығын жақсартуға‚ өнімділігін арттыруға‚ адамның күш-қуатын‚ денсаулығын жұмыс істеу қабілетін сақтауға септігін тигізеді.[2][3][4]
Дереккөздер
Қаржы-экономика сөздігі. - Алматы: ҚР Білім және ғылым министрлігінің Экономика институты, "Зияткер" ЖШС, 2007. ISBN 978-601-215-003-2
«Қазақстан»: Ұлттық энцклопедия / Бас редактор Ә. Нысанбаев – Алматы «Қазақ энциклопедиясы» Бас редакциясы, 1998 жыл. ISBN 5-89800-123-9, X том
О.Д.Дайырбеков, Б.Е.Алтынбеков, Б.К.Торғауытов, У.И.Кенесариев, Т.С.Хайдарова Аурудың алдын алу және сақтандыру бойынша орысша-қазақша терминологиялық сөздік. Шымкент. “Ғасыр-Ш”, 2005 жыл. ISBN 9965-752-06-0
Орысша-қазақша түсіндірме жалпы сөздік: Көлік/ профессор Е. Арын — Павлодар : «ЭКО» ҒӨФ. 2006.
Бұл мақаланы Уикипедия сапа талаптарына лайықты болуы үшін уикилендіру қажет.
Бұл мақалада еш сурет жоқ.
Мақаланы жетілдіру үшін қажетті суретті енгізіп көмек беріңіз. Суретті қосқаннан кейін бұл үлгіні мақаладан аластаңыз.
В настоящее время политическим и культурным центром Казахстана является молодая столица – город Астана. Тем не менее, город имеет древнюю историю, исследованную учеными во главе с видным археологом К. Акишевым. В средневековье на территории, северной части долины реки Есиль, находилось городище Бозок. Городище Бозок было расположено на пересечении караванных дорог. Бозок был важным политическим и ремесленным центром. Город так же выполнял функции стоянки и места отдыха и ночлега для караванов и путников.
Не сразу Астана стала называться «Астаной». До 1998 года город носил различные названия. Так, с 1830 по 1961 года Астана называлась Акмолинск, с 1961 по 1992 года – Целиноград, с 1992 по 1998 носила название Акмола, и только в 1998 году, когда сюда была перенесена столица, ей было дано название – Астана, что в переводе с казахского языка означает «столица» или «главный город». Слово «Акмола», которым был назван город, в переводе с казахского языка означает «Белая могила» или «Белая Святыня».
Идея создания новой, современной столицы Казахстана принадлежит Главе государства Нурсултану Назарбаеву. Удобное расположение в центре Евразийского континента делает Астану экономически выгодным мостом между Европой и Азией.
Главным символом новой столицы, ее своеобразной «визитной карточкой» стал комплекс «Байтерек». Среди других уникальных архитектурных сооружений можно назвать «Дворец мира и согласия», выполненный в форме пирамиды, торгово-развлекательный центр «Хан Шатыр» – самое высокое шатровое сооружение в мире, наиболее отдаленный от моря океанариум – «Думан», центральный концертный зал «Казахстан», «Аллея поющих фонтанов» - это аллея на которой находятся зеленые газоны, цветные тротуары, гигантские чаши с музыкальными фонтанами,
Эргономика (гр. ergon – жұмыс + nomos – заң) – еңбек құралдары мен үдерістерін оңтайландыру арқылы еңбекке қолайлы жағдай жасау мақсатымен адамды (адамдар тобын) және оның қазіргі заманғы өндірістің еңбек үдерістеріне қатысуын зерделейтін ғылыми пән. “Адам – машина (техника‚ бұйым)”‚ “адам – орта” жүйелеріндегі байланыстарды оңтайлы шешу стратегиясын айқындайды.[1] Адам‚ машина және орта күрделі бүтін ретінде қаралуға тиіс екенін‚ мұнда адам жетекші рөл атқаратынын мойындайды. “Адам – машина – орта” кешенін ұтымды жоспарлап‚ енгізу үшін адам мен машинаның үйлесімділігін ескеретін эргономик. талаптарды қамтамасыз ету керек‚ олар: биофизикалық үйлесімділік – машина‚ басқару органдары және адам (оператор) талап етілетін күш-жігер‚ қуат‚ басқару әрекеттерінің жылдамдығы‚ дәлдігі‚ қарқыны тұрғысынан бір-біріне сай келуге тиіс; антрометрикалық үйлесімділік – адамның антропол. (бойы‚ жасы‚ салмағы‚ т.б.) және физиол. ерекшеліктерін ескере отырып, ұтымды ұйымдастырылған жұмыс орнын жасау; техникалық-эстетикалық үйлесімділік – машинаның тартымдылығын қамтамасыз ету. Эргономикалық талаптар адам мен техника арасындағы атқарымдарды бөлу мен келісуге‚ әрекет үдерістеріне (еңбектің сапасына‚ қауырттығына‚ т.б.)‚ әрекет құралдарына (жұмыс орнының жабдығына‚ басқару органдарына‚ т.б.)‚ әрекет жағдайына (микроахуалға‚ шуылға‚ дірілге‚ т.б.) жатады. Олар техниканы жасап‚ өндіріске енгізудің барлық сатыларында ескерілуге тиіс. Белгіленген талаптарға сай келетін эргономик. көрсеткіштер бұйымның жекелеген түрлерін пайдаланудың қолайлылығы мен қауіпсіздігін сипаттауға мүмкіндік береді‚ еңбектің мазмұнын байытып‚ тартымдылығын жақсартуға‚ өнімділігін арттыруға‚ адамның күш-қуатын‚ денсаулығын жұмыс істеу қабілетін сақтауға септігін тигізеді.[2][3][4]
Дереккөздер
Қаржы-экономика сөздігі. - Алматы: ҚР Білім және ғылым министрлігінің Экономика институты, "Зияткер" ЖШС, 2007. ISBN 978-601-215-003-2
«Қазақстан»: Ұлттық энцклопедия / Бас редактор Ә. Нысанбаев – Алматы «Қазақ энциклопедиясы» Бас редакциясы, 1998 жыл. ISBN 5-89800-123-9, X том
О.Д.Дайырбеков, Б.Е.Алтынбеков, Б.К.Торғауытов, У.И.Кенесариев, Т.С.Хайдарова Аурудың алдын алу және сақтандыру бойынша орысша-қазақша терминологиялық сөздік. Шымкент. “Ғасыр-Ш”, 2005 жыл. ISBN 9965-752-06-0
Орысша-қазақша түсіндірме жалпы сөздік: Көлік/ профессор Е. Арын — Павлодар : «ЭКО» ҒӨФ. 2006.
Бұл мақаланы Уикипедия сапа талаптарына лайықты болуы үшін уикилендіру қажет.
Бұл мақалада еш сурет жоқ.
Мақаланы жетілдіру үшін қажетті суретті енгізіп көмек беріңіз. Суретті қосқаннан кейін бұл үлгіні мақаладан аластаңыз.
Суретті мыннан табуға болады:
Объяснение:
Астана - главный город Казахстана.
В настоящее время политическим и культурным центром Казахстана является молодая столица – город Астана. Тем не менее, город имеет древнюю историю, исследованную учеными во главе с видным археологом К. Акишевым. В средневековье на территории, северной части долины реки Есиль, находилось городище Бозок. Городище Бозок было расположено на пересечении караванных дорог. Бозок был важным политическим и ремесленным центром. Город так же выполнял функции стоянки и места отдыха и ночлега для караванов и путников.
Не сразу Астана стала называться «Астаной». До 1998 года город носил различные названия. Так, с 1830 по 1961 года Астана называлась Акмолинск, с 1961 по 1992 года – Целиноград, с 1992 по 1998 носила название Акмола, и только в 1998 году, когда сюда была перенесена столица, ей было дано название – Астана, что в переводе с казахского языка означает «столица» или «главный город». Слово «Акмола», которым был назван город, в переводе с казахского языка означает «Белая могила» или «Белая Святыня».
Идея создания новой, современной столицы Казахстана принадлежит Главе государства Нурсултану Назарбаеву. Удобное расположение в центре Евразийского континента делает Астану экономически выгодным мостом между Европой и Азией.
Главным символом новой столицы, ее своеобразной «визитной карточкой» стал комплекс «Байтерек». Среди других уникальных архитектурных сооружений можно назвать «Дворец мира и согласия», выполненный в форме пирамиды, торгово-развлекательный центр «Хан Шатыр» – самое высокое шатровое сооружение в мире, наиболее отдаленный от моря океанариум – «Думан», центральный концертный зал «Казахстан», «Аллея поющих фонтанов» - это аллея на которой находятся зеленые газоны, цветные тротуары, гигантские чаши с музыкальными фонтанами,