Ғылыми-фантастика өнердегі дербес жанр ретінде ХХ ғасырда қалыптасқанымен, оның қайнар бастаулары ежелгі әпсаналарда, ауыз әдебиетінде жатыр. Оған қиялғажайыптық, ертегілік қасиет те тән.
Қазақ ғылыми фантастикасы, басқа да әдеби жанрлар тәріздес, әуелі жұртшылықты ғылым негіздерімен
етене танысуға шақыруға түрткі болуы тиіс. Ол үшін жаңашыл үн керек еді. Қазақ ғылыми фантастикасы
ондай ғылым насихаткерін де тапты. Ол Шәкәрім Құдайбердіұлы еді. Өзінің нақтылы тақырыбы жоқ,
алғашқы жолы: «Мен адамның таппаймын өнерлiсiн...» деген өлеңінде «...Іш жарып, ішек жалғап, сүйек
қиып, Жамайды ерін, мұрын, түскен тiсiн. Аэроплан, телефон, громофон, электр, радий мен магнит iсiн..." -
дейді. Бір қараған көзге осы жерде ақын Шәкәрім ғылым мен техниканың өткен ғасырымыздың елең-
алаңындағы су жаңа жетістіктерінің, өзіне салса, танымгері. Оқырманға салса – өлең тілімен жырлаған
тәлімгер міндетін атқарып тұрған секілді. Иә, «секілді» емес, шынында да солай...
Тағы бір жағынан алып қарасақ:
Осыншама өнер тауып, асқан адам,
Әлемнің қиын сырын ашқан адам.
Ол үшін өмірге де айла табар,
Өлмей, жетер бірталай жасқа да адам!..
Керемет! Бұл дегеніңіз – кәдімгі кісі ағзасының белсенділігін мейлінше ұзарта түсу амалын қарастыратын
медицина саласы – геронтология ғой.
Шәкәрім “кісі мәңгілік жасауы тиіс" демейді. Тек қана “өлмей, жетер бірталай жасқа да" дейді. Мұның өзінде
де автордың өз заманынан едәуір озушылығы бар. Өйткені: Шәкәрім осы туындысын жазған тұстары қазақ
ауылындағы, санақ көрсеткіштеріне жүгінсек, өмір ұзақтығы алпысты ғана алқымдаса керек. Демек, мына
екі жол – ақынның ертедегі бір замандағы, Қорқыт атаның аңсауының рухани жалғасы тәрізді, арманы
десе де, қиялы десе де болады.
Яки, Шәкәрім ішінде қисынды қиял элементтері ұшырасатын ғылыми-фантастикалық дүние берді деуге
болады.
5-тапсырма
Мәтін бойынша 3 проблемалық сұрақ құрастырыңыз. (3)
1) Теміржол бекеті, поезд, теміржол рельстері,теміржол дабылы.
2)Қызмет атқарушылар тізімі:
Қонақүй менеджері
Әкімші
күзетші
даяшы
рецептор
техник
аспазшы
бас даяшы
консьерж
3) Айырмашылықтары:
Қалада биік, зәулім ғимараттар бар, өте көп кептеліс кездеседі.
Ауылда таза ауа,тыныштық, көркем табиғат,сирек көлік қозғалысы.
4) Математик:
Асқар Жұмаділдаев, Мұхтарбай Өтелбаев, Уәлбай Өмірбаев.
Нобель сыйлығын алған алғашқы қазақ:
Достай Раманқұлов
Бағила Байтымбетова - графенды алған қазақ(графен-қатерлі ісікті емдеуге көмектеседі).
5)
Менде киім түрлері өте көп, және барлығыда маған ұнайды. Менің таңдауым футболка мен джинсы. Себебі бұл киімдер өте қарапайым, және қолайлы. Бұдан басқа маған спорттық киімдер ұнайды.
1) Өлеңнің тақырыбы ақынның өлеңге денген құрметінде.
2) Өнерге деген махаббаты өте ұшқын.
3) Себебі, ол жазушы.
4) Ол қазақ әдебиетіне лирикалық өлеңдер жазып қалдырып кетті.
5) Өлеңге.
6) Фариза ақынның "Сүйген сұлу", "Қасаңсап кеткен кезімде", "Қасиет көп адамда табынардай", "Құпия ғой, құпия деген адам", "Келе жатам әрі мұңлы, әрі ақсақ" деген өлеңдерін білемін.
7) "Ақбөбек жырлары", "Дауа".
8) Әрине. Өйткені, ол "Поэзия падишасы".
9) Себебі, ол нағыз тұнып тұрған лирик.
10) Ойлану, саралау, сезіндіру.
11) Фариза Оңғарсынова 1939 жылы Атырау өңіріндегі Манаш ауылында дүниеге келген. 1967 жылы "Бұлбұл" деген атпен тұңғыш жыр кітабы жарық көреді. Бүгінде Фаризаны білмейтін оқырман кемде-кем. Ақынның жазған жырлары сандуғаш болып сайрады.