Заголовок слайда 14-бет, 2-тапсырма. Мәтінді оқыңдар.
Сұрақтарға жауап беріңдер.
1. Мәтін кімдер туралы?
2. Не тауып алды?
3. Әкесі баласына не деді?
4. Баласы әкесінше не деді?
5. Тауып алған затты не істеді?
6. Не сатып алды?
7. Неліктен әкесі жерге тастап отырды?
8. Мәтінде қандай мақал бар?
Жомарт Атымтай — Шығыстың көптеген халықтары фольклорында кездесетін кейіпкер, өзінің қайырымдылығы мен жомарттығына сай аты жайылған, халық жадында құрметпен әспеттелетін адам.
6 ғ-да өмір сүрген деген жорамал бар. Түп-төркіні Тай тайпасының ақыны Хатим ибн Абдаллахқа (Хатим-Тай) саяды. Атымтай Жомарт туралы шығармалар ерте кезден белгілі. Олар сюжеттік, жанрлық сипатына қарай үш топқа бөлінеді:
1-топтағы шығармалар хикаяттық сипатта баяндалады. Онда Атымтай Жомарттың өмірі әңгімеленеді, оның жомарт болу себептері баяндалады.
2-топтағы шығармалар — таза қиял-ғажайып ертегілері. Олардың сюжеті бір-бірімен үндес. Мұнда Атымтай Жомарт — асқан бай, таусылмас қазынаның иесі. Оның жомарт болуы осыдан.
3-топтағы шығармалар — тұрмыс-салт ертегілері. Бұларда Атымтай Жомарт — келген қонаққа берер асы жоқ, тақыр кедей. Сонда да жомарт болып бейнеленеді. Адамға деген қайырымдылық, сүйіспеншілік — оның ең басты қасиеті екені ашыла түседі. Атымтай Жомарт туралы аңыз-ертегілер негізінен “Мың бір түннен” бастау алады. Қазақ тіліне аударылып, бірнеше мәрте басылған “Мың бір түн” оқиғалары қазақ оқырмандары арасына кеңінен тараған.[1]
Е.Сарымбаевтың аударып, толықтыруымен жарық көрген “Хикаят дастан Хатым-тайы” (1891; 1892; 1913; көлемі 88 бет) , Атымтай Жомарт аңыз-ертегісінің ішіндегі ең көлемдісі болып табылады. Қ.Шахмарданұлы жазған “Қисса-и Хатымтай — Жомарт” (1897; 1898; көлемі 8 бет), Ш.Жәңгіровтың айтуындағы ертегі жобасы (1914; көлемі 32 бет) баспа бетін көрген туындылар.[2]
-Сәлем Сергей!
-Сәлем, Серік!
- Серік, сен «Табиғатты қорғау одағы» қашан құрылғаның білесін бе ?
- Әрине білемін, 1948 жылы әлемде алғаш рет "Табиғатты қорғау одағы"құрылды.
- Сергей ал сен маған «Қазақстанның Қызыл кітабында» қандай деректер бар екенің айтып бере аласын ба?
- Онда тіркелген жануарлар мен өсімдік түрлері туралы қысқаша қазақша,ағылшынша деректер берілген. Сонымен бірге тіркелген жануардың суреті. Қазақстан аумағында таралу картасы,ол туралы ақпарат көрсетілген.
- Сергей, ал сен «Қазақстанның Қызыл кітабына» қазақ жерінде өсетін қандай өсімдік тір-
келген екенің білесің бе?
- Білемін әрине, "Қазақстанның Қызыл кітабына" өсімдіктердің 307 түрі кірген.
- Ал, Қазақ жерінде мекендейтін қандай жануарлар «Қазақстанның Қызыл кітабына» тіркелген?
- Бүгінде Қазақстанның Қызыл кітабына 40 жануар кірген, оның ішінде Қарқұйрық, Алтай арқары, Қызылқұм арқары, Тоғай бұғысы, Қызыл қасқыр, Қабылан т.б.
- Жақсы біледі екенсін досым, ал мен біздің жерімізде өсетін қызғалдақтардың неше түрі «Қызыл кітапқа» енген екенің айтып берші?
- Тамаша, қызғалдақ гүлінің біздің жерімізде 32 түрі кездеседі.Оған себеп, жерімізде өсетін қызғалдақтардың 18 түрінің « Қызыл кітапқа» енгендігі.
- Рақмет, досым! Көп ақпарат біліп қалдық. Сау бол!
- Сау бол!
Объяснение: