«Зар заман» толғауындағы үзінділерді адам бойындағы қасиеттермен сәйкестендіріңіз. 1. Мына заман қай заман?
Азулыға бар заман,
Азусыз тар заман.
2. Зарлығының белгісі:
Бір - бірлерін күндеген,
Жай-жайына жүрмеген,
Мұның өзі — тар заман.
3. Бұл асылық, асқан заманда,
Ұл туады атаменен егесіп,
Қыз туады анаменен теңдесіп.
А. Көре алмаушылық
Ә. Әдепсіздік
Б. Қаскүнемдік
В. Әділетсіздік
Д. Мансапқорлық
Адамның асыл мұраты.
«Арманы бар адамның
Бойында қайнар қуаты,
Алдында жанар мұраты», демекші мұрат - бізді алға жетелейтін терең мақсат пен асыл арман. «Бес саусақ бірдей емес» деп ата – әжелеріміз айтатындай, әр адамның мұраты да әр түрлі болады. Біреулер материалдық құндылықтарды бағалап, соған жету үшін бар күш – жігерін жұмсаса, енді басқалары үшін рухани байлық маңызды. Сонымен қатар, менің ойымша, адамның түрлі жас ерекшеліктеріне байланысты мұраттары да өзгеріп, ауысып отырады. Мысалға, кішкене сәби үшін ең асыл арман – ол көп ойыншық пен ата – анасымен армансыз қыдыру мен ойнау болса, мектеп жасындағы жеткіншек сабағымды жақсы оқып, жақсы баға алып, ата – анамды қуантсам деп мақсат қояды. Ал мектеп бітіруші түлектің асыл мұраты – болашақ мамандығын дұрыс таңдап, ұлттық бірыңғай тестілеуден сүрінбей өтіп, ата – анасының үкілі үмітін ақтау. Студенттерді алар болсақ, олар емтихандары мен сынақтарын ойдағыдай тапсырып, кәсіби іс – тәжірибеден сәтті өтіп, кейін осы таңдаған мамандық бойынша жақсы жұмысқа орналасуды басты мұрат санайды. Қолында дипломдары, қалаған жұмыстары бар жастар келесі кезекте отбасын құру туралы ойлап, өмірдің басты мәні осы отбасы мен балада екенін түсініп, отбасын құрады. Мен «асыл мұрат» деген ұғымды осылай түсінемін, сіз менімен келісесіз бе?
Объяснение:
Салалас құрамластың құрамындағы жай сөйдемдер өзара бір – бірімен екі түрлі жолмен байланысады.
1. Интонация арқылы мағыналарының жаңындағына қарай іргелесе байланысады.
2. Салалас құрмаластың құрамындағы жай сөйлемдер бір – бірінен өзара жалғаулық щылаулар арқылы байланысады.
Ыңғайлас мәнді да, де,та, әрі, және , мен жалғаулық шылаулар.
Қарсылық мәнді бірақ, алайда , дегенмен, сонда да, әйтсе де, сөйткенмен, ал тәрізді жалғаулық шылаулар.
Себеп – салдар мәнді өйткені , себебі, сол себепті, сондықтан, неге десеңіз тәрізді жалғаулық шылаулар;
Талғау мәнді не, немесе, я, яки, не болмаса, я болмаса, яеи болмаса, әлде тәрізді жалғаулық шылаулар.
Кезектес мәнді кейде, бірде , біресе тәрізді жалғаулық шылаулар.
3. Салалас құрмалас сөйлемнің түрлері .
Салалас құрмаластың құрамындағы жай сөйлемдер бір – бірімен өзара белгілі мағыналық қарым – қатынаста айтылады. Мағыналық қарым-қатынаста жұмсалуына қарай салалас құрмалас сөйлем мынадай алты түрге бөлінеді :
1. Ыңғайлас салалас.
2 Қарсылықты салалс.
3. Себеп – салдар салалас.
4. Ілектес салалас.
5. Талғаулы салалас.
6. Кезектес салалас.