Шоқан шыңғысұлы уәлиханов (шын есімі мұхаммед қанафия; 1835, қостанай облысы сарыкөл ауданы құсмұрын жері — 10 сәуір 1865, көшентоған, жетісу) — қазақтың ұлы ғалымы, xix ғасырдың екінші жартысында қазақстанда туған демократтық, ағартушылық мәдениеттің тұңғыш өкілдерінің бірі, шығыстанушы, тарихшы, фольклоршы, этнограф, , ағартушы. әжесі күнінде «шоқаным»деп еркелетіп айтуымен, «шоқан» аталып кеткен.
Құлагердің өліміне себепкер зұлым адам.Батыраш сол заманның зұлым күші.Ол арам ниетін ашық жүргізбейді себебі Ақанды жақтайтын бүкіл елден қорқады.Сондықтанда арам ісін бұқпантайлап,елге білдірмей жүріп бітіреді.Поэмада Батыраштың зұлымдығы оқиғаның шиелінескен тұсында және шешуші тұсында көрінеді.Заманында бір келер тұлпарға зұлымдық жасайды.Құлагер-Ақанның сұлулық идеалы болған.Тұлпармен бірге Ақанның әсемдігі,көркемдігі қоса кетті.Осының бәріне кінәлі Батыраштың қалай бағы жанған?Қай заман болмасын зұлымдық,зұлым күші бақ болмаған.Батыраш Құлагерді өлтіріп дүйім елге жағымсыз кейіпкер ретінде танылған адам.Ілияс Жансүгіровтың "Құлагер" поэмасы сол замандағы күллі жағдайды көркемдеп суреттей білген,тартымды шығармалардың бірі.
Бұл жердегі Батыраш- Ілияс Жансүгіровтың "Құлагер"поэмасындағы Батыраш туралы.Батыраш кім?Батыраш қаныпезер ,зұлым адам.Автор Батырашты:
Батыраш бала жастан атқа құмар,
Айқайшыл ат әперген баққа құмар.
Арам ой,ата-намыс ұр-шоқпары,
Кір көңіл,сарайының батпағы бар.-деп суреттеген.Құлагер поэмасындағы жағымды кейіпкер- Ақан серіге қарама -қайшы кейіпкер.
Құлагердің өліміне себепкер зұлым адам.Батыраш сол заманның зұлым күші.Ол арам ниетін ашық жүргізбейді себебі Ақанды жақтайтын бүкіл елден қорқады.Сондықтанда арам ісін бұқпантайлап,елге білдірмей жүріп бітіреді.Поэмада Батыраштың зұлымдығы оқиғаның шиелінескен тұсында және шешуші тұсында көрінеді.Заманында бір келер тұлпарға зұлымдық жасайды.Құлагер-Ақанның сұлулық идеалы болған.Тұлпармен бірге Ақанның әсемдігі,көркемдігі қоса кетті.Осының бәріне кінәлі Батыраштың қалай бағы жанған?Қай заман болмасын зұлымдық,зұлым күші бақ болмаған.Батыраш Құлагерді өлтіріп дүйім елге жағымсыз кейіпкер ретінде танылған адам.Ілияс Жансүгіровтың "Құлагер" поэмасы сол замандағы күллі жағдайды көркемдеп суреттей білген,тартымды шығармалардың бірі.