Балалық шағынан бастап, көпшілігі адамның көзінен жасырынып, Knossos лабиринтіне қоныс аудару үшін, оның анасы, біртұтас монотонды Минотаврдың аңызын есіне түсіреді. Бұл құрылым шатасып, оның шеберіден басқа ешкім оның шығуын біле алмады. Лабиринттердің құрылысы ежелгі уақытта ғана емес, орта ғасырларда да, кейінгі дәуірде де танымал болды. «Лабиринт» ұғымының пайда болу тарихы және оның басқа мағынасы бар ма?
Ads by optAd360
«ЛАБИРИНТ» ТЕРМИНІНІҢ ЭТИМОЛОГИЯСЫ
Осы сөздің мағынасын білместен бұрын, оның шығу тегіне назар аудару керек. Минотавр мифі секілді, бұл ескі ежелгі гректерден орыс тіліне келді.
Осы атаудың шыққан екі нұсқасы кең таралған. Олардың біріне сәйкес, Крит аралында «лабиринт» деген сөз «Labrys» деп аталатын әдет-ғұрыптың сақталған жері болды. Екінші жағынан, лабиринт - бұл бекініс. Бұл теорияның пайдасына Грекшеде «көше» немесе «жол» деп аударылатын бір-түбірлік сөз бар.
Славянеге грек тіліндегі лабиринтос неміс тілі мен оны қолданатын лабиринт делдалдығы арқылы келді. Бұл Питер I кезінде, ол сәнді европалық көңілді жақсы көреді. Ол империяның бүкіл аумағында шамамен он лабиринтті салу арқылы есептеледі, бірақ бұл дұрыс емес
Қазтуған жырау ноғайдың Едисанордасының билеушісі Сүйініш мырзаның ұлы. Сүйініш мырзаның Қазтуғаннан басқа Азамат және Әдіжі атты тағы екі ұлы болған. Оның арғы ата-бабалары Ноғай Ордасының билеушілері еді. Әкесі Сүйініш Абдоллаұлы Еділ бойында өмір сүрген, кейін Қобан жаққа өтіп кеткен. XVII ғасырдың екінші жартысында жазылған орыс деректерінде Сүйініш мырзаның аты жиі айтылады. Ресей мемлекеттік архивінің көне актілер жөніндегі бөлімінің «Ноғай істері» қорында Сүйініш мырзаның және ноғай ұлысының 1660 жылдарға дейінгі деректері сақталған. Қазтуғанның шежіресі былайша таратылады: Едіге би - Нұраддин - Уаққас - Мұса - Ысмайыл би - Дінбай би - Тінікей - Абдолла - Сүйініш - Қазтуған. Қазтуғанның есімі алғаш рет тарих беттерінде 1673 жылы аталады. Орыс деректерінде оның есімі Тоған деп көрсетілген. Осы жылы қалмақ билеушісі Аюке хан өзінің бірнеше тайшысымен бірге Астрахан басшыларының алдына барып, орыс-қалмақ келісіміне қол қойып, аманат сарайындағы ноғайдың жас мырзасын босатуды сұраған. Қалмақ тайшылары мұндай қадамға едисан ноғайларының мырзасы Сүйініштің сұрауы бойынша барған болатын. Олар Сүйініштің патша алдындағы абыройлы істерін еске салды. Алайда, бұл сұрақтың жауабын Астрахан билігі емес, Мәскеудегі патшаның өзі беру керек еді. Осы кезде іске қабардин кінәзі К.М. Черкасский араласып, соңғы шешімді ұлық патшаның өзі хабарлайтынын айтып, қалмақ делегациясын жылы шыраймен шығарып салады. Қазтуған 1696 жылы ұзақ жылдар бойы Қалмақ хандығына тәуелді болған Едисан ұлысын бастап, Еділ бойынан Қырым хандығына тиесілі Қобанға көшіп кетеді. Қазтуғанның есімі соңғы рет 1698 жылғы деректе аталады. Онда Едисан ордасының мырзалары Тоған мен Гидемирдің Қобанның сол жағалауында орын алған жұтқа байланысты Мәскеуге Бейшім аға бастаған елшілікті жібергені жазылған.

Ads by optAd360
Білімі:, Тілдер
Лабиринт Деген Не? Анықтау
Балалық шағынан бастап, көпшілігі адамның көзінен жасырынып, Knossos лабиринтіне қоныс аудару үшін, оның анасы, біртұтас монотонды Минотаврдың аңызын есіне түсіреді. Бұл құрылым шатасып, оның шеберіден басқа ешкім оның шығуын біле алмады. Лабиринттердің құрылысы ежелгі уақытта ғана емес, орта ғасырларда да, кейінгі дәуірде де танымал болды. «Лабиринт» ұғымының пайда болу тарихы және оның басқа мағынасы бар ма?
Ads by optAd360
«ЛАБИРИНТ» ТЕРМИНІНІҢ ЭТИМОЛОГИЯСЫ
Осы сөздің мағынасын білместен бұрын, оның шығу тегіне назар аудару керек. Минотавр мифі секілді, бұл ескі ежелгі гректерден орыс тіліне келді.
Осы атаудың шыққан екі нұсқасы кең таралған. Олардың біріне сәйкес, Крит аралында «лабиринт» деген сөз «Labrys» деп аталатын әдет-ғұрыптың сақталған жері болды. Екінші жағынан, лабиринт - бұл бекініс. Бұл теорияның пайдасына Грекшеде «көше» немесе «жол» деп аударылатын бір-түбірлік сөз бар.
Славянеге грек тіліндегі лабиринтос неміс тілі мен оны қолданатын лабиринт делдалдығы арқылы келді. Бұл Питер I кезінде, ол сәнді европалық көңілді жақсы көреді. Ол империяның бүкіл аумағында шамамен он лабиринтті салу арқылы есептеледі, бірақ бұл дұрыс емес
Қазтуған жырау ноғайдың Едисанордасының билеушісі Сүйініш мырзаның ұлы. Сүйініш мырзаның Қазтуғаннан басқа Азамат және Әдіжі атты тағы екі ұлы болған. Оның арғы ата-бабалары Ноғай Ордасының билеушілері еді. Әкесі Сүйініш Абдоллаұлы Еділ бойында өмір сүрген, кейін Қобан жаққа өтіп кеткен. XVII ғасырдың екінші жартысында жазылған орыс деректерінде Сүйініш мырзаның аты жиі айтылады. Ресей мемлекеттік архивінің көне актілер жөніндегі бөлімінің «Ноғай істері» қорында Сүйініш мырзаның және ноғай ұлысының 1660 жылдарға дейінгі деректері сақталған. Қазтуғанның шежіресі былайша таратылады: Едіге би - Нұраддин - Уаққас - Мұса - Ысмайыл би - Дінбай би - Тінікей - Абдолла - Сүйініш - Қазтуған. Қазтуғанның есімі алғаш рет тарих беттерінде 1673 жылы аталады. Орыс деректерінде оның есімі Тоған деп көрсетілген. Осы жылы қалмақ билеушісі Аюке хан өзінің бірнеше тайшысымен бірге Астрахан басшыларының алдына барып, орыс-қалмақ келісіміне қол қойып, аманат сарайындағы ноғайдың жас мырзасын босатуды сұраған. Қалмақ тайшылары мұндай қадамға едисан ноғайларының мырзасы Сүйініштің сұрауы бойынша барған болатын. Олар Сүйініштің патша алдындағы абыройлы істерін еске салды. Алайда, бұл сұрақтың жауабын Астрахан билігі емес, Мәскеудегі патшаның өзі беру керек еді. Осы кезде іске қабардин кінәзі К.М. Черкасский араласып, соңғы шешімді ұлық патшаның өзі хабарлайтынын айтып, қалмақ делегациясын жылы шыраймен шығарып салады. Қазтуған 1696 жылы ұзақ жылдар бойы Қалмақ хандығына тәуелді болған Едисан ұлысын бастап, Еділ бойынан Қырым хандығына тиесілі Қобанға көшіп кетеді. Қазтуғанның есімі соңғы рет 1698 жылғы деректе аталады. Онда Едисан ордасының мырзалары Тоған мен Гидемирдің Қобанның сол жағалауында орын алған жұтқа байланысты Мәскеуге Бейшім аға бастаған елшілікті жібергені жазылған.