Жаңбыр, шағын бұлақтар, • Өзің құраған тірек сөздер бойынша мәтіннің мазмұнын айтып көр.
28. 18-беттегі мәтіннен нақыл сөзді тауып, жаз. Сол сөйлемдегі
сөздерге үлгі бойынша дыбыстық-əріптік талдау жаса.
Жазбаша талдау үлгісі:
1) дауыстыны дәрпімен; 2) ұяң дауыссызды ұ әрпімен;
3) қатаң дауыссызды қ әрпімен; 4) үнді дауыссызды ү
әрпімен бағдар сызық арқылы белгіле: [б ұлт] - 1 буын,
4 дыбыс, 1 дауысты.
.
ұ дүк
Т ТТ
Қамқорлық туралы.
«Қамқорлық» дегеніміз адам бойындағы мейірім – шапағаттан туратын ізгілік.Қиналған, науқас, қарт адамдарға аяушылықпен қарау, қол ұшын беру, олардың жағдайын жасап, көмектесу жанашырлық көрсету жылы жүректіліктілікті білдіреді.Осындай жылы жүректен туған сол жақсылық, қамқорлық болып табылады.
Жалпы, қазақ халқы бала тәрбиесінде де қамқорлыққа аса назар аударып, бүлдіршіндерді кішкене күндерінен бастап «бір – бірлеріңе қамқор болыңдар» деп айтып, құлақтарына құйып отырады. Бұл дегеніміз, тек қарт немесе науқас адамдарға ғана жылыжүректілік таныту емес, барлық адамдарға, сонымен қатар жан – жануарларға, тіпті табиғатқа да қамқор болу деген сөз.
Мысалы, оқушы балалар жас ерекшеліктеріне қарай, қыстыгүні құстарға ұя салып, жем шашып қамқорлық таныта алады. Ал сәл ересек оқушылар, кіші іні – қарындастарына қарайлап, ағалық/апалық қамқорлығын таныта алады. Ал барлығымыз қосылып Жер – анамызды аяласақ, бұл нұр үстіне нұр болар еді. Себебі, атамыз қазақ қашанда адам мен табиғат ұғымы егіз деп санаған, себебі адам да табиғаттың ажырамас бір бөлігі. Үлкен- кіші әрдайым оны таза ұстап, құрмет тұту қажет. Оның бізге қаншалықты қажет екені баршамызға мәлім. Сондықтан қолымыздан келгенше қамқорлық танытып, бойымызға ізгілік нұрын жинайық.
Қой, бұрыш, ара, қыс сөздері екі мағынада қолданылатындай етіп, сөйлемдер құрастыру.
Бүгін ауылдағы қойларды жайылымға шығаратын менің кезегім келді.
Шаш кептіргішті қолданып болғаннан кейін орнына жинап қой.
Салатқа қосатын ащы бұрыш таусылып қалып, дүкенге баруға тура келді.
Кішкене қарындасыңды байқап отыр, үстелдің бұрышына басын ұрып алмасын.
Аралар гүлден гүлге қонып, тынымсыз бал жинайды.
Демалыс күні әкем екеуміз есік алдындағы қисайған ескі ағашты аралап, кесіп тастадық.
Қыс – менің ең сүйікті жыл мезгілім.
Етігім аяғымды қысып, үйге әрең жеттім.