жаттығу.Мына сөйлемдердің жалаң және жайылма екенін көрсетіп, астын сызыңдар.
Аман тысқа шықты. Аспан ашық. Күн жадырап тұр. Ауа желсіз. Тек қана шымыр салқын бар. Ұзын бойлы, ат жақты жігіт бір қағазға бірдеме жазып жатыр.
-Баяндама дайын ба?
-Осы бітірген бойым. Көруіңізге болады.
Аман оқи бастады. Кей жеріне қарындащпен белгі соға отырды. Қай жерін толтыру керек екені туралы пікір айта бастады.
-Сөйлемді сауатты құрастыруға көңіл бөлген жөн. Әр сөйлемде пікір, ой жатсын. Мынада бос сөздер көп. Содан кейні тағы көремін.

2-жаттығу.Жайылма сөйлемдерді жалаң сөйлемге айналдырыңдар.
Олар орманға қарай жөнелді. Біз бақылау пунктіне бар жатырмыз. Зор денелі біреу окоптың ішінде дүрбімен алдыңғы жақты шолды. Оның қасында қысық көзді біреу телефонмен бірдеңені былдырлап айтып жатыр. Я қырығыз, я қазақ, екеуінің біреуі.

3-жаттығу. Жалаң сөйлемді жайылма сөйлемге айналдыр.
Сынып іші тына қалған еді. Біз барамыз. Дауыстар шығып кетті. Мен қолдаймын. Біз құрамыз. Оқушылар қарай қалып еді. Мен қорықпаймын. Кімдер барады?

— ожидать маршрутные транспортные средства следует только на остановках, обозначенных указателями; — садиться в транспорт можно только после его полной остановки; — не разрешается стоять на выступающих частях и подножках транспортных средств, прислоняться к дверям, отвлекать водителя разговорами во время движения; — высаживаться из транспорта можно только после его полной остановки; — при движении не следует спать, по возможности нужно следить за ситуацией на дороге; — если во время движения возникает опасность столкновения транспортного средства с другим объектом, надо принять устойчивое положение и крепко ухватиться руками за поручни (ремни); сидящему пассажиру следует упереться ногами в пол, а руками в переднее сиденье (панель) и наклонить голову вперед; — при аварии троллейбуса или трамвая покидать их во избежание поражения электрическим током следует только прыжком. Аварийные ситуации в метрополитене возникают из-за столкновения и схода с рельсов поездов, взрывов, пожаров, разрушения конструкций эскалаторов, падения вещей и пассажиров на пути. Наиболее опасными зонами в метро являются турникеты, эскалаторы, перроны и вагоны. Безопасное поведение в метро заключается в выполнении следующих правил: — не пытайтесь пройти в метро бесплатно (удар створок турникета довольно сильный); — не бегите по эскалатору, не ставьте вещи на его ступеньки, не садитесь на них, не стойте спиной по ходу движения; — не задерживайтесь, выходя с эскалатора; — не подходите к краю платформы и к вагону поезда до его полной остановки; — не пытайтесь достать упавшую на пути вещь, обратитесь к дежурному по станции; — в случае неожиданного разгона или разрушения ленты эскалатора следует перебраться на соседний эскалатор, перекатившись через ограждение. При возникновении любой аварийной ситуации на городском общественном транспорте или в метро следует организованно и четко выполнять указания водителя, кондуктора и машиниста поезда.

Мәншүк Маметова
Кеңес Одағының Батыры Мәншүк Маметова 1922 жылдың 23 қазанында Батыс Қазақстанда дүниеге келген, ата-анасы Мәншүктің бес жасында дүниеден озған. Сондықтан да Мәншүк Алматыдағы тумаларының тәрбиесінде болған. Сонда мектеп бітіріп, Алматы медицина институтына түскен. 1942 жылы институттың екінші курсынынан өз еркімен әскерге сұранған және әскерге шақырылған. Әскерде пулеметчиктер(атқыштар) курсын оқыған. 
1943 жылы Псков облысының Невель қаласын жаудан құтқару кезінде басынан ауыр жарақат алып, қайтыс болған. Сол шайқаста жетпістен астам жаудың көзін жойған. Жаужүрек қыз 21 жасқа толуына сегіз күн қалғанда қанды шайқаста қаза тапқан. Оған қайтыс болғаннан соң, Кеңес Одағының Батыры атағы берілген. Ер есімі- ел есінде.