ЖАЗЫЛЫМ АЙТЫЛЫМ 6-тапсырма. Мәтінге сүйеніп, Кеңес өкіметінің алаш қайраткерлеріне
жасаған әділетсіздігін танытатын әрекеттерін ретімен жаз.
Әрқайсысын сипатта.
кешірім жариялау қудалау
тұтқындау
алдау-арбау
жазалау
қатыгездік жасау
абақтыға қамау
қызметке тарту
қуғын-сүргінге салу
зорлық көрсету
аластау​

деңгей

Жаңа сөздер қандай жолдармен жасалады?

Лексикалық жолмен жасалған туынды сөздерге мысал жаз.

Төмендегі сөздердің түбірін тап.

Қазақтың майталман үш биі Төле би, Қазыбек би, Әйтекелер бірде - Сайрамда, бірде - Сауранда, көбіне Түркістанда жиі-жиі бас қосып, әңгіме-кеңес өткізіп отырады екен. Әңгімелерінің арқауы -бүкіл қазақтың басын біріктіріп, алдағы жаздан кешіктірмей, жоңғарға қарсы азаттық ұрысқа аттану.

(Ж. Түрлыбаев)

II деңгей

1. Төмендегі түбірлерден түбірлес сөздер жаса.

Жақ, тақ, қар, орын.

Үл г і: алтын, алға, алма, алғыр

Біріккен сөздерге мысал жаз және оның қанша түбірден біріккенін айт.

Антоним және синоним қос сөздер жаз.

III деңгей

1. Күрделі сөзден тұрақты тіркестердің айырмашылығын айт және мысал келтір. Үл г і: Ала қарға, көк бауыр. (Күрделі сөз)

Көзі ашылды, жүрек жұтқан (Тұрақты тіркес)

2. Әз Жәнібек ханга жауап бер.

Ноғайлының ханы Әз Жәнібек халықты жинап:

- Үш арсыз, үш ғайып, үш жетім болады, соны кім табады? - депті.

(«Шешендік сөздер»)

3. «Менің анам» деген тақырыпта ойтолғау жаз.

23. СӨЗЖАСАМ 2 нұсқа

I деңгей

1. Сөзжасам дегеніміз не?

Туынды сөздердің түрлерін ата.

Төмендегі сөздердің сыңарларын тап және қандай жолмен жасалғанын айт.

Мая -

Жалт-

Қалт-

Тақ-

Үл г і: асты-үсті.

II деңгей

1. Омоним сөздерге мысал жаз және олар қай жолмен жасалған туынды сөз екенін айт.

2. Мына сөздерге жұрнақ жалғап түрлерін ажырат.

Қала, көл, жаз, кітап, етік, із, тоқ.

3. Бірігу жолымен жасалған батырлардың аттарын жаз. «Ел үмітін ер ақтар» деген тақырыпқа мәтін құра.

III деңгей

1. Тұрақты тіркестер жаз және оның мағынасын түсіндір.

2. Мәтінді сөздің жасалуына қарап талда.

Көшпелі сахаралықтың ішіп-жері де, киінері де малмен табылады, жанның тыныштығынан гөрі оған мал қымбат... Оның малды қалай қастерлейтінін, бала-шағадан бұрын осы мал амандығын сұрауының өзі-ақ парақ-парақ қып жазған түсіндірмелерден де артық дәлелдейді... Сәлемдесу дәстүрі халықтың сипатының бір белгісі сияқты. (Ш. Уәлиханов)

3. Жемқорлыққа байланысты не айтар едің? «Есебін тапқан екі асайды» деген тақырыпқа ойтолғау жаз.

Солтүстікте Самарқанд, Бұхара және Хиуа керуен жолдарының қиылысында орналасқан Түркістан,шамамен 500 жыл бұрын пайда болды. X ғасырда - Шауғар (Shavagar), XII ғасырда - Ясы. Орта ғасырларда Яссы бекініс қала болды. XII Ғасырда ақын-ойшыл Қожа Ахмет Ясауи, онда өмір сүрген және сол қалада жерленген. Дальше идёт полнейший бред,набор слов.Поэтому я стёр. Может так: Түркістан қаласы қазақ хандығының ең бірінші астанасы. Қаланың көне атауы –Яссы. Яссы Ұлы Жібек Жолының сауда орталығы және округі болған. XII ғасырда әсіресе Қ.А Яссауи көшіп келген соң ерекше атаққа ие болған. Түркістанға 1500 жыл. Яссауи – ортағасырлардың ерекше сәулеті болып табылады.Керемет орналасуы және әдемі мозаика суреттермен апталған қоршау. 1500 жыл ішінде Түркістан атақты шейх-көріпкел ақын Хазрет-сұлтан аталған Қожа Ахмет Яссауидің арқасында әлемге әйгілі болған. Ол кезде қала атауы –Яссы болатын. XIV ғасыр аяғында Түркістан Ұлы Әмір Темір арқасында Қожа Ахмет Яссауи кесенесі салынған соң атақты болды.