Жазылым. Грамматическая тема Есімдік-Местоимение
Вспомни, местоимение по значению на сколько видов делятся?
Сегодня в упражнении вам надо записать полные предложения и вместо многоточий вставить нужные жалпылау есімдігі на стр 82 есть правило и примеры жалпылау есімдігі
1. Мағжан Жұмабаев – қазақ әдебиетінің ақыны.
2. Ол ұлт-азаттық тақырыбын үзбей толғады.
3. халықты тап пен топқа жіктемеді.
4. Мағжан дүниені құбылыс ретінде алып, адамды сол ұлы табиғат, ... жаратылыстың бір туындысы ретінде суреттейді.
5. Оны «От» өлеңінде байқауға болады
6.Ақын ең алдымен ненің болса да мән-мазмұнына үңіледі, адамзатқа тән әуенге бой ұрады.
Керекті сөздер/ нужные слова: барша, бүкіл, тегіс, барша
Жұлдыз кейде тұрақты жұлдыз (лат. stella немесе astrum; астрономиядағы белгісі: ✱) — массасы ерекше ауыр, өзегіндегі термоядролық реакция арқылы айналасына тұрақты жарық шығаратын[1], плазмалық газ және плазма күйдегі аспан денесі. Жұлдыздарды арнаулы түрде Жұлдыз астрономиясы ғылымы зерттейді.
Әдетте қазақ тілінде жұлдыз сөзі кең мағынада қолданылады: барлық аспан денелерін (күн, ай, Марс, Шолпан, құйрықты жұлдыздар т.б.) жай тілмен жұлдыз деп бірдей атай береді. Дегенмен, ғылыми арнаулы мағынада жұлдыз тек Күн секілді, сүмбіле, темірқазық, жетіқарақшы, үркер секілді, қосаржұлдыз, үйіржұлдыз, ғаламатжұлдыз секілді өзінен жарық шығаратын алып аспан денелеріне қаратылады.
Астрономдар жұлдыздардың спектрін, жарық шамасын, кеңістіктегі қозғалысын өлшеу арқылы оның салмағын, жасын, құрамындағы металл мөлшерін және басқа да қасиеттерін таниды. Жұлдыздың жалпы сапасы оның өзгерісі мен кейінгі тағдырының маңызды көрсеткіші. Басқа қасиеттері, мысалы диаметрі, өз осьінде айналуы, қозғалысы мен температурасы қатарлылар оның тарихи өзгерісі барысында ұқсамайды. Жұлдыз температурасының жарық шамасына байланысты суреті әдетте "HR диаграммасы" деп аталады. Ол арқылы жұлдыздың жасы мен өзгеріс сатысы айқындалады.
Жұлдыз негізгі уақытын өзегіндегі термоядролық реакция арқылы айналасына жарық шашуымен өткізеді. Өзегіндегі термоядролық реакция өзектің шетіне дейін жоғары энергия бөліп шығарады, сосын оны сыртқы әлемге радиация болып шашырайды.
Сутегі мен гелийден ауыр элементтер термоядролық реакциядан пайда болады. Жұлдыздар негізінен сутегіні негіз еткен күйде пайда болады және гелий мен аз мөлшерде ауыр элементтердің сығылуынан құралады. Өзегінде жеткілікті тығыздық болса, кейбір сутегі термоядролық реакция барысында тұрақты түрде гелийге айналады[2] (мысалы, Күнде 4 атом сутегі 1 атом гелийге айналудан біз тұтынатын жылу мен жарық қалыптасады). Жұлдыздың ішіндегі артық энергия радиацияланып сыртқа шығып кетеді. Жұлдыз ішкі гравитация әсерінде өз салмағының жеміріп жібермеуіне (өз өзегіне бірақ құйылып, шөгіп кетпеуге де, айналасына шашырап тозып кетпеуге де) қол жеткізеді.
Жұлдыздың өзегіндегі сутегі отыны таусылса салмағы күн салмағының 0,5 есесінен кем болмаса, онда ол өсіп Алып қызыл жұлдызға айналады[3] Кейбір жағдайда оның өзегінде тіпті де ауыр атомдар отынға айналып қайта жана бастауы мүмкін. Мұндай жұлдыздар ақыры ықшамдалып, ғарыштағы материялық денеге айналады, басқаларға қосылады, немесе жаңа элементтер пайда болу сатысына өтеді.[4].
Егер мен Сапабек болсам сондай тас жүрек болмас едім.Ата-анамды тастап, өзім жұмыс қуалап,сонау жыраққа кетпес едім.Керісінше әке-шешемді бағып, ауыл жұмысына көмектесіп, жұрт алдында күлкі болып отырмайтын едім. Елге ұнау үшін мақтанып, кеудемді қағып, жаңалығыммен жар салмас едім. Баламды әр жазғы демалыс сайын ауылға ата-апасының қолына әкеліп, әр іске шымыр, батыл қылып тәрбиелеймін! Сапабекті Ерғабыл ата мен Бағила апамыз тым ерке,өз бетімен өмір сүруге бағыттап жіберген секілді. Менің ойымша егер мен Сапабектің орнында болсам өмірімді түбегейлі өзгертіп, барынша мейірімді болып, ата-анамның жағдайын жасайтын едім