ЖАЗЫЛЫМ мәТIНСОҢЫ ЖҰМЫС
6
-тапсырма.
Мәтінге тақырып қой. Мәтіндегі құрмалас
сейлемдерді тауып, талда.
Даңқты балуаң, қазақтан шыққан тұңғыш Олимпиада чемпионы - Жақсылық
Үшкемпіров 5 бірдей медалін жергілікті өлкетану мұражайына табыс етті. Әлем және
Мәскеу Олимпиадасының чемпионы Жақсылық Үшкемпіров 1968 жылы Семейдегі
малдәрігерлік институтына оқуға түсіп, алғашқы жаттығуларын осында бастаған. 6
жыл осы қалада тұрып, отбасылы болды. Айта кетейің бір ғасырдан артық тарихы
бар бұл мұражайға кезінде хакім Абай да өз заттарын сыйға тартқан.
«Осы жерден есіп-өніп, үлкен шыңға шыққаныма, Олимпиада деңгейінің алтын
медалін алуға киелі жерден шығып, соншама атақты жерге жеткеніме мен мың да
бір рақмет айтамын! Бүгінгі менің тапсырып отырған медальдарымның барлығы да
осы жерге, кейінгі ұрпаққа үлгі болса, осындай біз сияқты әлемнің, Олимпиаданың
чемпионы шығып, қазақ елінің кім екенін дүниежүзіне танытса, одан артық бақыт
жоқ!», - дейді Олимпиада чемпионы Жақсылық Үшкемпіров.
(«Қазақ үні» газетінен)
122
Бірде менің ең жақын досым екеуміз көктемгі орманда серуендеуіміз керек деп шештік, өйткені қыста біз табиғатты сағындық, және бұл керемет серуен біздің туған табиғатымыздың барлық әсемдіктерін еске түсіруге көмектеседі. Жол жақын емес болғандықтан, біз дайындалып, алға жылжыдық.
Біз ол жерге жеткенде бізді қатты таң қалдырды: орманда әлі де қар жауып тұрды, ол бізге қысқы суықты тез есімізге түсірді, бірақ бұл бізді тоқтата алмады, біз орманға кіруді ұйғардық. Біз осы көктемгі ертегіге тап болған кезде, біз мұндай сұлулықты бұрыннан көрмегендіктен тынысымыз тоқтап қалды. Орман жаңарып, өмірін қайта бастағандай, бәрі өте әсем және салтанатты болып көрінді.
Біз тереңдеп, алғашқы тұрғындарды байқай бастадық: құстар орманға жайылған керемет әндерін орындады және бізді тоқтап, жай тыңдауға мәжбүр етті. Кейбір жерлерде біз иненің сабынан өткен алғашқы, көктемгі гүлдерді байқадық, және мұның бәрі көптен күткен көктемнің жақында, содан кейін жаз болатынын айтты. Біз орманнан оралдық, бірақ біз ұзақ уақыт бойы әсер алдық, өйткені бұл таңғажайып серуен бізге бүкіл оқу жылы бойына қажет болатын күш-қуат берді.
Қиял - Ғажайып ертегілер - халық арманын қиял-ғажайып бейнедегі кейіпкерлер арқылы тілге тиек етеді. Қиял - Ғажайып ертегілер алғашқы қауымдық қоғамда туа бастаған деген болжам бар. Оны ертегілерде кездесетін өте ертедегі қоғамдык өмірдің қалдыктарынан байқауға болады. Мысалы, матриархат заманына тән аналық ру мен көптеген әдет - ғұрыптардың көріністері (жұптық ұйым, аналық мекен, аналық неке, кувада, авункулат, т.б.), ерте замандағы анимизм, тотемизм, магия сияқты діни нанымдар мен сенімдер, т.б