Зарядтың сақталу заңы – кез келген тұйық жүйенің (электрлік оқшауланған) электр зарядтарының алгебралық қосындысының өзгермейтіндігі (сол жүйе ішінде қандай да бір процестер жүрсе де) туралы табиғаттың іргелі дәл заңдарының бірі. Ол 18 ғ-да дәлелденген. Теріс электр зарядын тасушы электронның және электр зарядының шамасы электрон зарядына тең оң электр зарядты протонның ашылуы, электр зарядтарының өздігінше емес, бөлшектермен байланыста өмір сүретіндігін дәлелдеді (заряд бөлшектердің ішкі қасиеті болып саналады). Кейінірек электр заряды шамасы жөнінен электрон зарядына тең оң не теріс зарядты элементар бөлшектер ашылды. Сонымен, электр заряды дискретті: кез келген дененің заряды элементар электр зарядына еселі болып келеді. Әрбір бөлшектің өзіне тән белгілі бір электр заряды болатындықтан, бөлшектердің бір-біріне түрлену процесі болмаған жағдайда, зарядтың сақталу заңын бөлшектер саны сақталуының салдары ретінде қарастыруға болады. Мысалы, макроскопиялық дене зарядталған кезде зарядты бөлшектер саны өзгермейді, тек зарядтардың кеңістікте қайтадан тарала орналасуы өзгереді: зарядтар бір денеден басқа бір денеге ауысады.
Памаги Бірлік кесіндісі 1 см болатын координаталық түзуде А(-1) және В(5)
нүктелерін белгілеңдер. А және В нүктелерінің арақашықтығын табыңдар;
ә) А нүктесінен 2 см қашықтықта орналасқан А1 және А2 , ал В нүктесінен
3 см қашықтықта орналасқан В1 және В2 нүктелерін координаталық
жазықтықта белгілеңдер. Олардың координаталарын жазыңдар. [4]
2. х айнымалысының орнына қойғанда |х| < 2,3 теңсіздігі ақиқат болатындай
барлық бүтін сандарды жазыңдар. [2]
3. -2
3
7
+ 54
7
+ |−2
6
7
| + (-2,5) өрнегінің мәнін есептеңдер. [4 ]
4. Шеңбердің диаметрі 180 см болса, онда шеңбердің ұзындығы мен
дөңгелектің ауданы неге тең? [3]
А) 282,6 см, 25 434 см2
; В) 565,2 см, 25 434 см2
;
С) 565,6 см, 25 436 см2
; Д) 565,6 см, 25 446 см2
,
5. Егер 1: 50 000 000 масштабы бар картада 5 см жергілікті жерде қанша
километрді береді?
А) 2050 км; В) 2400 км; С) 2500 км; Д) 25 500км.
Объяснение:
Бірлік кесіндісі 1 см болатын координаталық түзуде А(-1) және В(5)
нүктелерін белгілеңдер. А және В нүктелерінің арақашықтығын табыңдар;
ә) А нүктесінен 2 см қашықтықта орналасқан А1 және А2 , ал В нүктесінен
3 см қашықтықта орналасқан В1 және В2 нүктелерін координаталық
жазықтықта белгілеңдер. Олардың координаталарын жазыңдар. [4]
2. х айнымалысының орнына қойғанда |х| < 2,3 теңсіздігі ақиқат болатындай
барлық бүтін сандарды жазыңдар. [2]
3. -2
3
7
+ 54
7
+ |−2
6
7
| + (-2,5) өрнегінің мәнін есептеңдер. [4 ]
4. Шеңбердің диаметрі 180 см болса, онда шеңбердің ұзындығы мен
дөңгелектің ауданы неге тең? [3]
А) 282,6 см, 25 434 см2
; В) 565,2 см, 25 434 см2
;
С) 565,6 см, 25 436 см2
; Д) 565,6 см, 25 446 см2
,
5. Егер 1: 50 000 000 масштабы бар картада 5 см жергілікті жерде қанша
километрді береді?
А) 2050 км; В) 2400 км; С) 2500 км; Д) 25 500км.
Зарядтың сақталу заңы – кез келген тұйық жүйенің (электрлік оқшауланған) электр зарядтарының алгебралық қосындысының өзгермейтіндігі (сол жүйе ішінде қандай да бір процестер жүрсе де) туралы табиғаттың іргелі дәл заңдарының бірі. Ол 18 ғ-да дәлелденген. Теріс электр зарядын тасушы электронның және электр зарядының шамасы электрон зарядына тең оң электр зарядты протонның ашылуы, электр зарядтарының өздігінше емес, бөлшектермен байланыста өмір сүретіндігін дәлелдеді (заряд бөлшектердің ішкі қасиеті болып саналады). Кейінірек электр заряды шамасы жөнінен электрон зарядына тең оң не теріс зарядты элементар бөлшектер ашылды. Сонымен, электр заряды дискретті: кез келген дененің заряды элементар электр зарядына еселі болып келеді. Әрбір бөлшектің өзіне тән белгілі бір электр заряды болатындықтан, бөлшектердің бір-біріне түрлену процесі болмаған жағдайда, зарядтың сақталу заңын бөлшектер саны сақталуының салдары ретінде қарастыруға болады. Мысалы, макроскопиялық дене зарядталған кезде зарядты бөлшектер саны өзгермейді, тек зарядтардың кеңістікте қайтадан тарала орналасуы өзгереді: зарядтар бір денеден басқа бір денеге ауысады.