Бауыржан Момышұлының "Ұшқан ұя" повесі(1974) — халқымыздың XX ғасырдың басындағы этнографиялық энциклопедиясы іспетті аса құнды, қазақ руханиятының қазынасы. Салт-сана, дәстүр, ұлттық келбеті өте шынайы суреттеледі. Бауыржан Момышұлы Мемлекеттік сыйлыққа (1976) ие болған «Ұшқан ұя» кітабында он алтыншы жылдың дүрбелеңі мен күштеп ұжымдастыру кезіндегі тартыстар батыл айтылып, Кеңес өкіметі қалыптасуының алғашқы жылдары кеңінен қамтылған.п
Мазмұны
1 Қысқаша мазмұны
2 "Ұшқан ұя" повесіндегі образдар жүйесі
3 Повестегі тарихи оқиғалар
4 Дереккөздер
Қысқаша мазмұны
«Ұшқан ұяда» әлем тарихы,жаратылыс шежіресі, жан-жануарлар болмысы,қауымының қалыптасуы, әлемнің пайда болуы, тірлік, өмір туралы алғашқы мағлұматтарды,азаматтық тұрғыдағы аңыз-әңгімелерді әжесінен естігенін үлкен сүйіспеншілік сезімен есіне алған,сондай-ақ ненің жақсы, ненің жаман екенін, нені сүйіп, неден аулақ жүруді әжесінен үйренгенін мақтан етеді. Әкесі Момыш өз бетімен сауат ашқан, сол кездегі көзі қарақты адамдардың бірі болған. Ел арасында ағаш ұстасы және етікші, зергерлігімен танымал болатын. Бауыржан 3 жасқа келген соң анасы Рәзия қайтыс болады да, әжесі Қызтумастың қолында өседі.
"Ұшқан ұя" повесіндегі образдар жүйесі
Имаш- Бауыржан Момышұлының атасы, орта бойлы, орақ мұрын, от жанарлы, шымыр шал Имаш 1911 жылы 92 жасында дүниеден өткен.
Қызтумас – әжесі, ертегіші, салт жоралғыны көп білетін, ел анасы.
Момыналы – Бауыржанның әкесі, жұрт Момыш деп кеткен. Жасынан өлеңге жақын, еті тірі,орысша хат таныған.ағаш ұста, зергер, етікші, аймаққа әйгілі сыйлы адам.
Рәзия – Бауыржан Момышұлының анасы,Байтана руынан Әбдірахманның қызы, Бауыржанның үш жасында қайтыс болыпты.
Момынқұл – әкесінің кенже інісі, ұзын бойлы, дөңгелек қара көзді, кертпе мұрындау, астыңғы ерні дүрліктеу, аққұба жігіт.Қыңыр мінезді, епті, алаңғасар, қаракүш, "Таубұзар", әжесінің айтуынша Серкебай нағашысына тартқан.
Төлебай – Момыштың ағасы, ұзын бойлы, кең жауырынды, тәмпіш мұрын шал, Құрмангүл деген қызы қалды.
Серкебай – әжесінің інісі, нағашысы, алпысқа келіп қалған, күрт мінез ашуы адырайып тұрған қатал кісі. Етсіз қыр мұрыны, қысыңқы көз, ашаң жүзді, қияқтай мұрты екі езуін жиектеп, селдір ұзын сақалы кеудесіне түседі. Айналасын айбарымен меңдеп алатын өркөкірек, ескі дәуірдің қатал әміршісіндей.
Қожамқұл – ауылдағы жалғызбасты жарлы адам. 1916 жылы қара жұмысқа алынды.
Орманқұл – Бабастың кенжесі, орта бойлы, атжақтау,қалың қара қасты, мұнаркөз, қыр мұрын, қара мұрт, қабасақал жігіт, күйші.
Повестегі тарихи оқиғалар
1916 жылы – ұлт азаттық көтеріліс жылы
1917-1918 жылдар – төңкеріс жылдары, "жылан жылы","ашаршылық жылы", "патша құлады", жаңа заман, жаңа заң жайлы айтыла бастады.Жаңаша жер бөліс орнады.Қалың мал жойылды, "әйел теңдігі" туралы айтыла бастады.Кеңес өкіметі қалыптасуының алғашқы жылдары суреттелді.
Тема “маленького человека” впервые была затронута в творчестве А. С. Пушкина (“Станционный смотритель”), Н. В. Гоголя (“Шинель”), М. Ю. Лермонтова (“Герой нашего времени”). Имена героев произведений этих выдающихся писателей — Самсон Вырин, Акакий Акакиевич, Максим Максимыч — стали нарицательными, а тема прочно вошла в литературу.
Ф. М. Достоевский является не просто продолжателем традиций в русской литературе, но становится автором одной ведущей темы — темы “бедных людей”, “униженных и оскорбленных”. Поэтому творчество Достоевского так цельно тематически. Достоевский как бы говорит своим творчеством, что всякий человек, кто бы он ни был, как бы он низко ни стоял, имеет право на сочувствие и сострадание.
Как многие выдающиеся русские писатели, Достоевский уже в первом романе “Бедные люди” обращается к теме “маленького человека”. Главный герой романа — Макар Девушкин — бедный чиновник, придавленный горем, нуждой и социальным бесправием. Как и Гоголь в повести “Шинель”, Достоевский обратился к теме бесправного, безмерно униженного и забитого “маленького человека”, живущего своей внутренней жизнью в условиях, грубо попирающих достоинство человека. Сам Достоевский писал: “Все мы вышли из “Шинели” Гоголя”.
Гуманистическая направленность “Бедных людей” была замечена критикой. Белинский восторженно приветствовал Достоевского: “Это талант необыкновенный и самобытный, который сразу, еще первым произведением своим, резко отделился от всей толпы наших писателей...”.
Социальная тема, тема “бедных людей”, “униженных и оскорбленных”, была продолжена автором в “Преступлении и наказании”. Здесь она прозвучала еще сильнее. Одну за другой раскрывает писатель перед нами картины беспросветной нищеты. Местом действия Достоевский выбрал самую грязную часть старого Петербурга, клоаку столицы. На фоне этого пейзажа разворачивается перед нами жизнь семьи Мармеладовых.
Судьба этой семьи тесно переплетается с судьбой главного героя, Родиона Раскольникова. Спивается с горя и теряет человеческий облик чиновник Мармеладов, которому больше “некуда идти” в жизни. Измученная нищетой, погибает от чахотки жена Мармеладова, Катерина Ивановна. Соня идет на улицу торговать своим телом, чтобы семью от голодной смерти.
Тяжела судьба и семьи Раскольникова. Его сестра Дуня, желая брату, готова пожертвовать собой и выйти замуж за богача Лужина, к которому она чувствует отвращение. Другие персонажи романа, в том числе и те несчастные люди, которые мимолетно встречаются Раскольникову на улицах Петербурга, дополняют эту общую картину безмерного горя. Раскольников понимает, что жестокая сила, создающая в жизни тупики для бедняков и бездонное море страданий, — это деньги. И чтобы их раздобыть, он идет на преступление под влиянием надуманной идеи о “необыкновенных личностях”.
Федор Михайлович Достоевский- создал обширное полотно безмерных человеческих мук, страдания и горя, пристально и проницательно вглядывался в душу так называемого “маленького человека” и открыл в нем залежи огромного духовного богатства, душевной щедрости и красоты, не сломленных тяжелейшими условиями жизни. И это было новым словом не только в русской, но и во всей мировой литературе.
Достоевский — гениальный писатель, рассматривающий больные стороны современного ему общества и рисующий живые картины русской действительности. Созданные автором образы “маленьких людей” проникнуты духом протеста против социальной несправедливости, против унижения человека и верой в его высокое призвание. Миропонимание Достоевского основывается на одной непреходящей фундаментальной ценности — на любви к человеку, на признании духовности человека за главное. И все искания Достоевского направлены на создание лучших, достойных человека условий его жизни.
Объяснение:
Надеюсь можешь добавить мой ответ в лучший и нажать на Заранее я буду тебе очень благодарна)
Бауыржан Момышұлының "Ұшқан ұя" повесі(1974) — халқымыздың XX ғасырдың басындағы этнографиялық энциклопедиясы іспетті аса құнды, қазақ руханиятының қазынасы. Салт-сана, дәстүр, ұлттық келбеті өте шынайы суреттеледі. Бауыржан Момышұлы Мемлекеттік сыйлыққа (1976) ие болған «Ұшқан ұя» кітабында он алтыншы жылдың дүрбелеңі мен күштеп ұжымдастыру кезіндегі тартыстар батыл айтылып, Кеңес өкіметі қалыптасуының алғашқы жылдары кеңінен қамтылған.п
Мазмұны
1 Қысқаша мазмұны
2 "Ұшқан ұя" повесіндегі образдар жүйесі
3 Повестегі тарихи оқиғалар
4 Дереккөздер
Қысқаша мазмұны
«Ұшқан ұяда» әлем тарихы,жаратылыс шежіресі, жан-жануарлар болмысы,қауымының қалыптасуы, әлемнің пайда болуы, тірлік, өмір туралы алғашқы мағлұматтарды,азаматтық тұрғыдағы аңыз-әңгімелерді әжесінен естігенін үлкен сүйіспеншілік сезімен есіне алған,сондай-ақ ненің жақсы, ненің жаман екенін, нені сүйіп, неден аулақ жүруді әжесінен үйренгенін мақтан етеді. Әкесі Момыш өз бетімен сауат ашқан, сол кездегі көзі қарақты адамдардың бірі болған. Ел арасында ағаш ұстасы және етікші, зергерлігімен танымал болатын. Бауыржан 3 жасқа келген соң анасы Рәзия қайтыс болады да, әжесі Қызтумастың қолында өседі.
"Ұшқан ұя" повесіндегі образдар жүйесі
Имаш- Бауыржан Момышұлының атасы, орта бойлы, орақ мұрын, от жанарлы, шымыр шал Имаш 1911 жылы 92 жасында дүниеден өткен.
Қызтумас – әжесі, ертегіші, салт жоралғыны көп білетін, ел анасы.
Момыналы – Бауыржанның әкесі, жұрт Момыш деп кеткен. Жасынан өлеңге жақын, еті тірі,орысша хат таныған.ағаш ұста, зергер, етікші, аймаққа әйгілі сыйлы адам.
Рәзия – Бауыржан Момышұлының анасы,Байтана руынан Әбдірахманның қызы, Бауыржанның үш жасында қайтыс болыпты.
Момынқұл – әкесінің кенже інісі, ұзын бойлы, дөңгелек қара көзді, кертпе мұрындау, астыңғы ерні дүрліктеу, аққұба жігіт.Қыңыр мінезді, епті, алаңғасар, қаракүш, "Таубұзар", әжесінің айтуынша Серкебай нағашысына тартқан.
Төлебай – Момыштың ағасы, ұзын бойлы, кең жауырынды, тәмпіш мұрын шал, Құрмангүл деген қызы қалды.
Үбіш – Рәзияның тұңғышы, Үбиан, Сәлима, Әлима– Бауыржан Момышұлының әпкелері.
Серкебай – әжесінің інісі, нағашысы, алпысқа келіп қалған, күрт мінез ашуы адырайып тұрған қатал кісі. Етсіз қыр мұрыны, қысыңқы көз, ашаң жүзді, қияқтай мұрты екі езуін жиектеп, селдір ұзын сақалы кеудесіне түседі. Айналасын айбарымен меңдеп алатын өркөкірек, ескі дәуірдің қатал әміршісіндей.
Қожамқұл – ауылдағы жалғызбасты жарлы адам. 1916 жылы қара жұмысқа алынды.
Орманқұл – Бабастың кенжесі, орта бойлы, атжақтау,қалың қара қасты, мұнаркөз, қыр мұрын, қара мұрт, қабасақал жігіт, күйші.
Повестегі тарихи оқиғалар
1916 жылы – ұлт азаттық көтеріліс жылы
1917-1918 жылдар – төңкеріс жылдары, "жылан жылы","ашаршылық жылы", "патша құлады", жаңа заман, жаңа заң жайлы айтыла бастады.Жаңаша жер бөліс орнады.Қалың мал жойылды, "әйел теңдігі" туралы айтыла бастады.Кеңес өкіметі қалыптасуының алғашқы жылдары суреттелді.
Объяснение:
Тема “маленького человека” впервые была затронута в творчестве А. С. Пушкина (“Станционный смотритель”), Н. В. Гоголя (“Шинель”), М. Ю. Лермонтова (“Герой нашего времени”). Имена героев произведений этих выдающихся писателей — Самсон Вырин, Акакий Акакиевич, Максим Максимыч — стали нарицательными, а тема прочно вошла в литературу.
Ф. М. Достоевский является не просто продолжателем традиций в русской литературе, но становится автором одной ведущей темы — темы “бедных людей”, “униженных и оскорбленных”. Поэтому творчество Достоевского так цельно тематически. Достоевский как бы говорит своим творчеством, что всякий человек, кто бы он ни был, как бы он низко ни стоял, имеет право на сочувствие и сострадание.
Как многие выдающиеся русские писатели, Достоевский уже в первом романе “Бедные люди” обращается к теме “маленького человека”. Главный герой романа — Макар Девушкин — бедный чиновник, придавленный горем, нуждой и социальным бесправием. Как и Гоголь в повести “Шинель”, Достоевский обратился к теме бесправного, безмерно униженного и забитого “маленького человека”, живущего своей внутренней жизнью в условиях, грубо попирающих достоинство человека. Сам Достоевский писал: “Все мы вышли из “Шинели” Гоголя”.
Гуманистическая направленность “Бедных людей” была замечена критикой. Белинский восторженно приветствовал Достоевского: “Это талант необыкновенный и самобытный, который сразу, еще первым произведением своим, резко отделился от всей толпы наших писателей...”.
Социальная тема, тема “бедных людей”, “униженных и оскорбленных”, была продолжена автором в “Преступлении и наказании”. Здесь она прозвучала еще сильнее. Одну за другой раскрывает писатель перед нами картины беспросветной нищеты. Местом действия Достоевский выбрал самую грязную часть старого Петербурга, клоаку столицы. На фоне этого пейзажа разворачивается перед нами жизнь семьи Мармеладовых.
Судьба этой семьи тесно переплетается с судьбой главного героя, Родиона Раскольникова. Спивается с горя и теряет человеческий облик чиновник Мармеладов, которому больше “некуда идти” в жизни. Измученная нищетой, погибает от чахотки жена Мармеладова, Катерина Ивановна. Соня идет на улицу торговать своим телом, чтобы семью от голодной смерти.
Тяжела судьба и семьи Раскольникова. Его сестра Дуня, желая брату, готова пожертвовать собой и выйти замуж за богача Лужина, к которому она чувствует отвращение. Другие персонажи романа, в том числе и те несчастные люди, которые мимолетно встречаются Раскольникову на улицах Петербурга, дополняют эту общую картину безмерного горя. Раскольников понимает, что жестокая сила, создающая в жизни тупики для бедняков и бездонное море страданий, — это деньги. И чтобы их раздобыть, он идет на преступление под влиянием надуманной идеи о “необыкновенных личностях”.
Федор Михайлович Достоевский- создал обширное полотно безмерных человеческих мук, страдания и горя, пристально и проницательно вглядывался в душу так называемого “маленького человека” и открыл в нем залежи огромного духовного богатства, душевной щедрости и красоты, не сломленных тяжелейшими условиями жизни. И это было новым словом не только в русской, но и во всей мировой литературе.
Достоевский — гениальный писатель, рассматривающий больные стороны современного ему общества и рисующий живые картины русской действительности. Созданные автором образы “маленьких людей” проникнуты духом протеста против социальной несправедливости, против унижения человека и верой в его высокое призвание. Миропонимание Достоевского основывается на одной непреходящей фундаментальной ценности — на любви к человеку, на признании духовности человека за главное. И все искания Достоевского направлены на создание лучших, достойных человека условий его жизни.
Объяснение:
Надеюсь можешь добавить мой ответ в лучший и нажать на Заранее я буду тебе очень благодарна)