Қожа Ахмет Ясауи «Диуани хикметте» «Аллаға жақындай түсу үшін» әрбір адам өзінің өмір жолында төрт басқыштан өтуі керектігін айтады. Біріншісі – шариғат. «Шариғат» – ислам діні қағидалары мен шарттарын тақуалықпен мүлтіксіз орындауды әрі құдайға құлшылық жасауды талап етеді. Екіншісі, «тариқат» – дін ғұламаларына шәкірт болып, жалған дүниенің түрлі ләззаттарынан бас тарту, Аллаға деген сүйіспеншілікті арттыра түсу болып табылады. Бұл басқыш сопылықтың негізгі идеясын, мұрат-мақсатын аңғартып тұр. Үшіншісі, «мағрифат» негізінен дін жолын танып-білу сатысы деуге болады. Бұл басқыштың негізгі талабы – күллі дүниедегі болмыс-тіршіліктің негізі «бір Алла» екенін танып-білу, түсіну. Төртіншісі, «хақиқат» («фано») – Аллаға жақындап, оны танып-білудің ең жоғары басқышы. Сопылық түсінік бойынша, «шариғатсыз» «тариқат», «тариқатсыз» «мағрифат», «мағрифатсыз» «хақиқат» болуы мүмкін емес.
Согласно былинам, богатырь илья муромец до 33-х лет (возраста, в котором начал проповедовать и погиб христос) «не владел» руками и ногами, а затем получил чудесное исцеление от старцев (или калик перехожих). они, придя в дом к илье, когда никого кроме него не было, просят его встать и принести им воды. илья на это ответил: «не имею я да ведь ни рук, ни ног, сижу тридцать лет на седалище»[. они повторно просят илью встать и принести им воды. после этого илья встаёт, идёт к водоносу и приносит воду. старцы же велят илье выпить воду. илья выпил и выздоровел, после второго питья ощущает в себе непомерную силу, и ему выпить третий раз, чтобы уменьшить её. после, старцы говорят илье, что он должен идти на службу к князю владимиру. при этом они упоминают, что по дороге в киев есть неподъёмный камень с надписью, который илья тоже должен посетить. после, илья прощается со своими родителями, братьями и родными и отправляется «к стольному граду ко киеву» и приходит сперва «к тому камени неподвижному». на камне был написан призыв к илье сдвинуть камень с места неподвижного. там он найдёт коня богатырского, оружие и доспехи. илья отодвинул камень и нашёл там всё, что было написано. коню он сказал: «ай же ты конь богатырской! служи-ка ты верою-правдою мне». после этого илья скачет к князю владимиру. прототипом былинного персонажа некоторыми исследователями считается силач по прозванию «чоботок», родом из мурома, принявший монашество в киево-печерской лавре под именем ильи, причисленный к лику святых православной церкви как «преподобный илия муромец» (канонизирован в 1643 году) илия печерский. в былине «святогор и илья муромец» рассказывается, как илья муромец учился у святогора; и умирая, тот дунул в него духом богатырским, отчего силы в илье прибавилось, и отдал свой меч-кладенец.
Объяснение:
Қожа Ахмет Ясауи «Диуани хикметте» «Аллаға жақындай түсу үшін» әрбір адам өзінің өмір жолында төрт басқыштан өтуі керектігін айтады. Біріншісі – шариғат. «Шариғат» – ислам діні қағидалары мен шарттарын тақуалықпен мүлтіксіз орындауды әрі құдайға құлшылық жасауды талап етеді. Екіншісі, «тариқат» – дін ғұламаларына шәкірт болып, жалған дүниенің түрлі ләззаттарынан бас тарту, Аллаға деген сүйіспеншілікті арттыра түсу болып табылады. Бұл басқыш сопылықтың негізгі идеясын, мұрат-мақсатын аңғартып тұр. Үшіншісі, «мағрифат» негізінен дін жолын танып-білу сатысы деуге болады. Бұл басқыштың негізгі талабы – күллі дүниедегі болмыс-тіршіліктің негізі «бір Алла» екенін танып-білу, түсіну. Төртіншісі, «хақиқат» («фано») – Аллаға жақындап, оны танып-білудің ең жоғары басқышы. Сопылық түсінік бойынша, «шариғатсыз» «тариқат», «тариқатсыз» «мағрифат», «мағрифатсыз» «хақиқат» болуы мүмкін емес.