Жолдың аты жібек саудасына байланысты шыққан. Жібек мата дайындау үшін табиғи
жібек (1) керек. Табиғи жібек талшықтары (2) жібек көбелегінен
алынады. Ересек көбелек жапырақ бетіне жұмыртқалайды. Ол жұмыртқалар жұлдыз құрт
болып дамиды.
Жібек халықаралық саудаға шығарылғанымен, оны өндіруді (3) үкіметі өте
құпия сақтаған. Соған қарамастан, оны өндірудің тәсілін Қытайдан жасырын түрде алып
шыққандар болған. Жібек құртын қуыс қурайдың ішіне тығып, әйел адамдардың
(4) арасына жасырып алып шықса керек. Содан жібек өндіру біздің
заманымыздың алғашқы кезінде (5), Соғды сияқты елдерде де жүзеге аса
бастаған. (6) жібек өндірудің дамығаны сонша, олар жібек сатуда Қытай
мемлекетімен бәсекеге түскен. Қытайдың кейбір қалаларында олардың сауда орындары
ашылды. Жібек жолының соңғы нүктесі Жапонияның ертедегі астанасы (7)
қаласында жібек сататын орындар болған.
Ал «ұлы» сөзінің қосылуы жолдың кең-байтақ (8) өлкелері мен батыс
өлкелерін қосып, байланыстырып жатуынан, жол бойындағы елдердің тіршілігін
жандандыруынан. Сондықтан бұл жол «Ұлы Жібек жолы» деп аталады. Жібек матасы
қытай жерінде (9) жылы жасалған. Ал оның сауда жолына шығарылып сатыла
бастағаны немесе айырбас саудаға түскен мерзімі (10) аралығы.
Жібек жолының басы Қытай жеріндегі (11) өзенінің аңғарындағы аудандардан lбасталады. даю
Мой дядя самых честных правил,
Когда не в шутку занемог,
Он уважать себя заставил
И лучше выдумать не мог.
Хорей :
Мчатся тучи, вьются тучи
Невидимкою луна
Освещает снег летучий;
Мутно небо, ночь мутна.
Амфибрахий :
На севере диком стоит одиноко
На голой вершине сосна
И дремлет, качаясь, и снегом сыпучим
Одета, как ризой , она.
Анапест :
Есть в напевах твоих сокровенных
Роковая о гибели весть.
Есть проклятье заветов священных,
Поругание счастия есть.
дактиль :
В рабстве
Сердце свободное —
Золото, золото
Сердце народное!
— Не скучно тебе, дедушка? — спросил я, когда мы воз¬вращались с рыбной ловли. — Жутко одинокому-то в лесу...
— Одному? Тоже и скажет барин... Я тут князь князем живу. Все у меня есть. И птица всякая, и рыба, и трава. Ко¬нечно, говорить не умеют, да я-то понимаю все. Сердце ра¬дуется в другой раз смотреть на божью тварь... У всякой свой порядок и свой ум...»
Старик был доволен своим Приемышем, и все разговоры в конце концов сводились к нему:
«— Гордая, настоящая царская птица, — объяснил он. — Помани его кормом, да не дай, в другой раз и не пойдет, свой характер тоже имеет, даром что птица...»
Рассказ старика о том, как лебедь, его Приемыш, тяжело расставался, улетая со стаей своих сородичей, открывает тре¬петное, противоречивое состояние души человека ного к большой любви: «Мой-то Приемыш сначала сторо¬нился от диких лебедей: подплывет к ним и назад. Те гогочут по-своему, зовут его, а он домой... Дескать, у меня свой дом есть. Так три дня это у них было. Все, значит, переговаривались по-своему, по-птичьему. Ну, а потом, вижу, мой При¬емыш затосковал... Вот все равно как человек тоскует. Вый¬дет это на берег, встанет на одну ногу и начнет кричать. Да ведь как жалобно кричит... На меня тоску нагонял, а Собель-ко, дурак, волком воет. Известно, вольная птица, кровь-то сказалась...» Улетел лебедь, издав по-своему крик прощаль¬ный. Старик и собака его Собелько страдают, но оба пони¬мают: каждому живому существу свое предназначение.