ең кіші ортақ еселік туралы түсінік беру , ең кіші ортақ еселігін таба білуге үйрету .оқушылардың логикалық ойлау қабілеті мен есептеу дағдыларын жетілдіру.белсенділіктерін арттыру , оқушылардың пәнге деген қызығушылығын .оқушының ауызша сұрақтарға тез жауап беру қабілеттерін .оқуға саналы сезімге ,жауапкершілікке өз бетінше еңбектенуге тәрбиелеу.тез ойлап , тез қорытуға және сөйлеу мәнеріне тәрбиелеу.
сабақтың түрі: жаңа білім беру сабағы
сабақтың әдісі: баяндау ,әңгімелесе отырып түсіндіру,есептер шығару , сұрақ –жауап.
сабақтың көрнекілігі: сабаққа қатысты , тірек схемалары , дидактикалық тапсырмалар . перфокартаға жазылған түрде беріледі.
сабақтың өту жоспары:
i. ұйымдастыру кезеңі.
ii. ой қозғау – үй тапсырмасын тексеру.
iii. ой толғау – жаңа сабақты өту.
iv. ой түйін – есептер шығару.
v. бағалау, қорытындылау.
vi. үйге тапсырма беру
сабақтың барысы
еске түсіру сұрақтары :
1.жай сан және құрама сан деген не?
2.құрама санды жай көбейткіштерге жіктеу деген не?
3.ең үлкен ортақ бөлгішті қалай табамыз?
4.қандай сандарды өзара жай сандар дейміз?
4 санына еселік сандар : 4,8,16,24,28,32,36,
6 санына еселік сандар : 6,12,18,24,30,36,42
екеуіне де еселік болатын сандар : 12,24,36 ,
екое(4,6 )= 12
анықтама: берілген натурал сандардың әрқайсысына еселік болатын ең кіші натурал санды , сол сандардың ең кіші ортақ еселігі деп атайды.
ең кіші ортақ еселікті табу жолдары :
берілген натурал сандардың ең кіші ортақ еселігін сол сандарды жай көбейткіштерге жіктеу арқылы табу.берілген натурал сандардың ең кіші ортақ еселігін табу үшін: берілген натурал санды көбейткіштерге жіктеу керек; берілген сандардың ең үлкенінің жай көбейткіштерін жазу керек; оны оның жіктелуінде жоқ , бірақ басқа сандардың жіктелуінде бар жай көбейткіштермен толықтыру керек; шыққан көбейткіштердің көбейтіндісін табу керек.
мысал ; екое(56,60)=840
2-тәсіл.
берілген сандардың ең үлкенінің еселіктерін іріктей отырып , осы сандардың ең кіші ортақ еселігін табу.
мысалы : 16 және12 сандарының ең кіші ортақ еселігін табайық.берілген сандардың ең үлкені-16 саны.16 санының еселіктері: 16,32,48,64,80,96,… осы еселіктердің ішінде 12-ге бөлінетіні 48,96 сандарының ең кішісі-48 саны. онда 48 саны -16 және12 сандарының ең кіші ортақ еселігі: екое(16,12)=48.
жай сандардың ең кіші ортақ еселігі , осы сандардың көбейтіндісіне тең.
мысалы : 6 және 35 өзара жай сандарының ең кіші ортақ еселігін табайық:
6=2·3; 35=5·7;
екое: (6,35)=2·3··5·7=6·35=120;
қысқаша: екое(6,35)=120.
егер берілген сандардың біреуі қалғандарына бөлінетін болса, онда сол сан берілген сандардың ең кіші ортақ еселігі болады.
мысалы : екое(57,19)=57
екое(8,16,32)=32
ой түйін – есептер шығару.кітаппен жұмыс№ 308№ 309(1,3,5)№ 310
күні :
5 сынып
сабақтың тақырыбы: 2.8. ең кіші ортақ еселік
сабақтың мақсаты:
ең кіші ортақ еселік туралы түсінік беру , ең кіші ортақ еселігін таба білуге үйрету .оқушылардың логикалық ойлау қабілеті мен есептеу дағдыларын жетілдіру.белсенділіктерін арттыру , оқушылардың пәнге деген қызығушылығын .оқушының ауызша сұрақтарға тез жауап беру қабілеттерін .оқуға саналы сезімге ,жауапкершілікке өз бетінше еңбектенуге тәрбиелеу.тез ойлап , тез қорытуға және сөйлеу мәнеріне тәрбиелеу.сабақтың түрі: жаңа білім беру сабағы
сабақтың әдісі: баяндау ,әңгімелесе отырып түсіндіру,есептер шығару , сұрақ –жауап.
сабақтың көрнекілігі: сабаққа қатысты , тірек схемалары , дидактикалық тапсырмалар . перфокартаға жазылған түрде беріледі.
сабақтың өту жоспары:
i. ұйымдастыру кезеңі.
ii. ой қозғау – үй тапсырмасын тексеру.
iii. ой толғау – жаңа сабақты өту.
iv. ой түйін – есептер шығару.
v. бағалау, қорытындылау.
vi. үйге тапсырма беру
сабақтың барысы
еске түсіру сұрақтары :
1.жай сан және құрама сан деген не?
2.құрама санды жай көбейткіштерге жіктеу деген не?
3.ең үлкен ортақ бөлгішті қалай табамыз?
4.қандай сандарды өзара жай сандар дейміз?
4 санына еселік сандар : 4,8,16,24,28,32,36,
6 санына еселік сандар : 6,12,18,24,30,36,42
екеуіне де еселік болатын сандар : 12,24,36 ,
екое(4,6 )= 12
анықтама: берілген натурал сандардың әрқайсысына еселік болатын ең кіші натурал санды , сол сандардың ең кіші ортақ еселігі деп атайды.
ең кіші ортақ еселікті табу жолдары :
берілген натурал сандардың ең кіші ортақ еселігін сол сандарды жай көбейткіштерге жіктеу арқылы табу.берілген натурал сандардың ең кіші ортақ еселігін табу үшін: берілген натурал санды көбейткіштерге жіктеу керек; берілген сандардың ең үлкенінің жай көбейткіштерін жазу керек; оны оның жіктелуінде жоқ , бірақ басқа сандардың жіктелуінде бар жай көбейткіштермен толықтыру керек; шыққан көбейткіштердің көбейтіндісін табу керек.мысал ; екое(56,60)=840
2-тәсіл.
берілген сандардың ең үлкенінің еселіктерін іріктей отырып , осы сандардың ең кіші ортақ еселігін табу.
мысалы : 16 және12 сандарының ең кіші ортақ еселігін табайық.берілген сандардың ең үлкені-16 саны.16 санының еселіктері: 16,32,48,64,80,96,… осы еселіктердің ішінде 12-ге бөлінетіні 48,96 сандарының ең кішісі-48 саны. онда 48 саны -16 және12 сандарының ең кіші ортақ еселігі: екое(16,12)=48.
жай сандардың ең кіші ортақ еселігі , осы сандардың көбейтіндісіне тең.
мысалы : 6 және 35 өзара жай сандарының ең кіші ортақ еселігін табайық:
6=2·3; 35=5·7;
екое: (6,35)=2·3··5·7=6·35=120;
қысқаша: екое(6,35)=120.
егер берілген сандардың біреуі қалғандарына бөлінетін болса, онда сол сан берілген сандардың ең кіші ортақ еселігі болады.
мысалы : екое(57,19)=57
екое(8,16,32)=32
ой түйін – есептер шығару.кітаппен жұмыс№ 308№ 309(1,3,5)№ 310
үйге тапсырма
§2.8. ереже жаттау
№309(2,4,6)
№311
7.бағалау:
ке можно расставить на остальных позициях дру-
гие книги можно расставить Поэтому согласно
правилу произведения вся расстановка книг, изображенная на рис 2.1,
может быть получена Чтобы получить все
требуемые условием задачи расстановки книг, нужно тройку книг по ма-
тематике переставить с 1-3 позиций на 2-4, 3-5,..,8-10 позиции, не изме-
няя порядок расположения книг внутри "математической" и "нематема-
тической" групп. Таких "сдвижек" будет 8, и для каждой такой "сдвижки"
возможна перестановка книг внутри "математической" и "нематематиче-
ской" групп Значит, общее число благоприятствующих
исходов равно k = 8k3 = 8 ⋅ 3!⋅7! . Вероятность события находим по форму-
ле (2.1) и получаем p = k/n = 8 ⋅ 3! ⋅ 7!/10! = 1/ 15 = 0 ,067 .
ответ: 0,067.
Пример 6. Пять мужчин и десять женщин случайным образом по
трое рассаживаются за 5 столиков. Какова вероятность того, что за каж-
дым столиком окажется мужчина?
Решение. Найдем сначала общее число исходов. За первый столик
могут сесть любые три человека из 15, такая посадка осуществляется За второй столик может сесть любая тройка из ос-
3
тавшихся 12 человек, такая посадка осуществляется Аналогично посадку за 3,4,5 столики можно осуществить Поэтому по правилу произведения
9 6 3
общее число исходов равно
n = n1 ⋅ n2 ⋅ n3 ⋅ n4 ⋅ n5 = C15 ⋅ C12 ⋅ C9 ⋅ C6 ⋅ C3 = 15! / 6 5.
3 3 3 3 3
Аналогично одного мужчину и две женщины за первый столик мож-
но посадить за второй, третий, четвертый, пятый
2
столики - соответственно бами. Значит, число благоприятствующих исходов равно
k = k1 ⋅ k 2 ⋅ k3 ⋅ k 4 ⋅ k5 = 5! ⋅ C10 ⋅ C8 ⋅ C6 ⋅ C4 = 5! ⋅ 10!/ 2 5 .
2 2 2 2
Следовательно,
k 5!⋅10! 15! 35 ⋅ 5!
p= = 5 : 5 = = 0 ,081.
n 2 6 15 ⋅ 14 ⋅ 13 ⋅ 12 ⋅ 11
ответ: 0,081.
2.1. В магазин поступило 30 новых телевизоров, среди которых 5
имеют скрытые дефекты. Найти вероятность того, что купленный телеви-
зор не имеет скрытых дефектов.
12
2.2. Игральная кость подбрасывается один раз. Найти вероятности
событий: A = {число очков на верхней грани равно 6}, B = {число очков
кратно 3}, C = {число очков меньше 5}.
2.3. Из колоды в 36 карт наугад вытаскивается одна. Найти вероят-
ности событий: A = {карта имеет масть "пик"}, B = {карта имеет черную
масть}, C = {вытащен туз}, D = {вытащен туз "пик"}.
2.4. Куб, все грани которого окрашены, распилен на 1000 кубиков
одинакового размера. Кубики перемешиваются, а затем наугад вытаски-
вается один из них. Найти вероятности событий: A = {кубик имеет
три окрашенные грани}, B = {кубик имеет две окрашенные грани}, C =
{кубик имеет одну окрашенную грань}.
2.5. На шахматную доску случайным образом ставят две ладьи: бе-
лую и черную. Какова вероятность того, что ладьи не бьют друг друга?
2.6. На 9 карточках написаны цифры от 1 до 9. Определить вероят-
ность того, что число, составленное из двух наугад взятых карточек, де-
лится на 18.
2.7. На 8 карточках написаны числа: 2,4,6,7,8,11,12,13. Из двух нау-
гад взятых карточек составлена дробь. Какова вероятность того, что она
сократима?
2.8. Одновременно подбрасывается две кости. Найти вероятности
событий: A = {количество очков на верхних гранях одинаково}, B = {на
верхних гранях выпадет в сумме 8 очков}, C = {сумма очков четна}, D =
{хотя бы на одной кости появится цифра 6}.
2.9. Телефонный номер состоит из 6 цифр. Некто забыл номер теле-
фона, но помнит, что он состоит из нечетных цифр. Какова вероятность
того, что номер будет угадан с первой попытки?
2.10. Поезд метро состоит из 6 вагонов. Какова вероятность того, что
3 пассажира сядут в один вагон?
2.11. Зенитная батарея, состоящая из n орудий, производит залп по
группе из m самолетов. Каждое орудие выбирает себе цель наудачу неза-
висимо от остальных. Найти вероятность того, что все орудия выстрелят
по одному самолету.
2.12. Пяти радиостанциям разрешено вести передачи на шести час-
тотах. Каждая радиостанция наудачу выбирает себе частоту. Найти веро-
ятности событий: A = {все радиостанции работают на одной частоте}, B
= {хотя бы две радиостанции работают на разных частотах}, C = {все ра-
диостанции работают на разных частотах}.
2.13. Числа 1,2,...,20 написаны на карточках. Карточки тщательно
перетасовываются, а затем вытаскиваются две из них. Какова вероят-
ность того, что сумма чисел на вынутых карточках равна 30?
2.14. Цветочница выставила на продажу 15 белых и 10 красных роз.
Некто подобрать ему букет из 5 роз. Какова вероятность того, что
в букете будет 2 белые и 3 красные
Пошаговое объяснение: