Борын-борын заманда булган икән, ди, бер кеше. Бу кеше нең исеме Нарый булган, ди.
Көннәрдән беркөнне Нарый чыгып киткән, ди, юлга. Бара да бара, ди, бу. Бара торгач барып кергән, ди, бу ялтырап торган боз өстенә. Боз өстенә барып керүе булган, аягы таеп, әйләнеп төшүе булган.
Білімділік Оқушыларға қозғалысқа арналған есептер және сол есептерге кері есептер шығару жолдарын меңгерту. Бір бағыттағы қозғалысқа арналған есептерді шешуді үйрету. Жазбаша көбейту мен бөлу‚ яғни баған түріндегі көбейту мен бөлу дағдыларын жетілдіру.
Дамытушылық: Есепті шығару және түрлендіру, ауызша және жазбаша есептеу
Борын-борын заманда булган икән, ди, бер кеше. Бу кеше нең исеме Нарый булган, ди.
Көннәрдән беркөнне Нарый чыгып киткән, ди, юлга. Бара да бара, ди, бу. Бара торгач барып кергән, ди, бу ялтырап торган боз өстенә. Боз өстенә барып керүе булган, аягы таеп, әйләнеп төшүе булган.
— Боз, син нидән болай көчле?
— Көчле булсам,— ди Боз,— мине Кояш эретә алмас иде, — ди.
— Кояш, син нидән көчле? — ди Нарый.
— Көчле булсам, мине Болыт капламас иде.
— Болыт, син нидән көчле?
— Көчле булсам, мине Яңгыр тишеп чыкмас иде.
— Яңгыр, син нидән көчле?
— Көчле булсам,— ди Яңгыр,— мине Җир сеңдермәс иде.
— Җир, син нидән көчле?
— Көчле булсам, мине Үлән тишеп чыкмас иде.
— Үлән, син нидән көчле?
— Көчле булсам, мине Сыер ашамас иде.
— Сыер, син нидән көчле?
— Көчле булсам, мине Пычак кисмәс иде. Хәзер Пычактан сорый инде Нарый:
— Пычак, син нидән көчле?
— Көчле булсам, мине Ут эретмәс иде.
— Ут, син нидән көчле?
— Көчле булсам, мине Су сүндермәс иде.
— Су, син нидән көчле?
— Көчле булсам, мине кеше җиңмәс иде, ә ул мине җиңә, тегермәннәр әйләндерергә җигә! — ди Су.
Шуннан соң Нарый, кешедән дә көчле нәрсә юк икән дип, үз юлына китә, шуның белән әкият тә бетә.
Білімділік Оқушыларға қозғалысқа арналған есептер және сол есептерге кері есептер шығару жолдарын меңгерту. Бір бағыттағы қозғалысқа арналған есептерді шешуді үйрету. Жазбаша көбейту мен бөлу‚ яғни баған түріндегі көбейту мен бөлу дағдыларын жетілдіру.
Дамытушылық: Есепті шығару және түрлендіру, ауызша және жазбаша есептеу
дағдыларын дамыту.
Тәрбиелік: Балаларды білімділікке, адамгершілікке, жолдастық қарым-қатынасқа
тәрбиелеу.
Сабақтың типі: Игерген білімді бақылау сабағы.
Сабақтың түрі: Аралас сабақ.
Әдіс-тәсілдері: Түсіндіру, сұрақ-жауап, көрнекілік көрсету арқылы түсіндіру,жарыс.
Көрнекілік: Көбейту кестесі.
Жоспар:
І. Ұйымдастыру кезеңі
ІІ. Үй тапсырмасымен тексеру
ІІІ. Өтілген сабақты пысықтау.
ІҮ. Қорытындылау, бағалау.
Ү. Үйге тапсырма.
Сабақтың барысы:
Ұйымдастыру кезеңі: а) Сәлемдесу , оқушыларды түгендеу.
ә) Сабаққа әзірлігін тексеру, оқу құралдарын дайындау.
Үй тапсырмасын тексеру: .
Оқушылардың білімді белсенді меңгеруге дайындау кезеңі..
Жаңа сабақ.
Сабақ мақсатымен таныстыру.
Оқушыларға қозғалысқа арналған есептер және сол есептерге кері есептер шығару жолдарын меңгерту.
Бір бағыттағы қозғалысқа арналған есептерді шешу
hello_html_5351c983.gifhello_html_5351c983.gifБІР БАҒЫТТАҒЫ ҚОЗҒАЛЫС
1. Суреттегі мотоциклші мен велосипедшінің қозғалыс бағыты туралы не айтуға болады?
Бірдей уақыттың ішінде олардың жүрген жолдары бірдей бола ма, жоқ па? Неліктен?
Бұл жағдайда 60 – 16 айырмасы нені білдіреді? Межелі жерге қайсысы бұрын жетеді?
hello_html_7e15934a.gifhello_html_7e373e1f.gif
60 км/сағ
hello_html_66d9a938.gif16 км/сағ
hello_html_5905334d.gif
2. Есептердің шартын, сұрағын, шешуін және жауабын салыстыр.
а) 630 км жолды жылдамдықтары 70 км/сағ және 90 км/сағ екі машинаның қайсысы
бұрын жүріп өтеді? Межелі жерге қайсысы қанша уақыт бұрын жетеді?
Қашықтық – 630 км
1–машина – 70 км/сағ
2–машина – 90 км/сағ
630:70–630:90=9–7=2
Ж: 2–машина межелі жерге 2 сағат бұрын жетеді.
ә) Ерзат пен Азат атпен жарысты. Ерзаттың атының жылдамдығы 20 м/сек, ал
Азаттың атының жылдамдығы 18 м/сек. 10 секундтан кейін аттардың ара қашықтығы
неше метр болады? 1 сағаттан кейін ше?
Бір бағыттағы қозғалыс.
Ерзаттың аты жылд. – 20 м/сек
Азаттың аты. жылд. – 18 м/сек
10 секундтан кейінгі ара қашықтық – ? метр
1 сағаттан кейінгі – ара қашықтық ? метр
20×10–18×10=200–180=20 (м) – 10 секундтан кейін
(Енді 1 мин табамыз. Содан соң 1 сағатты табамыз 60:10=6, 1 сағ=60 мин)
(20×6)×60= 120×60=7200 (м) – 1 сағаттан кейінгі ара қашықтық
Ж:
б) Бір айлақтан екі кеме бір мезгілде шығып, бір бағытта жол тартты. 4 сағаттан соң
бірінші кеме айлақтан 120 км, ал екіншісі 140 км қашықтықта болды. Әр кеменің
жылдамдығын тап.
Бір бағыттағы қозғалыс.
1–кеме қашықтығы – 120 км,
2–кеме қашықтығы – 140 км
Уақыт – 4 сағат
Әр кемнің жылдамдығы – ? км/сағ
120:4=30 (км/сағ) – 1–кеме
140:4=35 (км/сағ) – 2–кеме