Сэнс слова Радзіма знаходзіцца ў непарыўным адзінстве з такімі паняццямі, як зямля, на якой ты нарадзіўся, народ, які яе насяляе, яго гісторыя, культура, прырода. Таму з поўнай упэўненасцю можна сцвярджаць, што тэма Радзімы — адна з асноўных у творчасці Максіма Багдановіча. Жывучы за межамі Беларусі, ён стаў класікам беларускай літаратуры. Беларуская культура дабратворна ўздзейнічала на выхаванне Максіма Багдановіча ў час навучання ў гімназіі, асабліва у сярэдніх і старэйшых класах. Ды і пачаў пісаць Максім па-беларуску з 10—11 гадоў.
Паэт вывучаў Беларусь у гутарках з бацькам, цёткамі, людзьмі-беларусамі па паходжанні, якія сустракаліся на яго жыццёвым шляху. Вельмі моцнае ўражанне зрабіла на паэта наведванне Беларусі, Віленскага беларускага музея, дзе ён пазнаёміўся з рукапісамі старажытных кніг — узорамі мастацкай культуры беларусаў.
Верш паэта «Слуцкія ткачыхі», цыклы вершаў «Старая Беларусь», «Места» ствараюць адчуванне, што Максім Багдановіч — паэт беларускай зямлі і яе народа. Слуцкія паясы паэт упершыню ўбачыў у музеі. Незвычайнае мастацкае хараство, створанае рукамі простага люду, усё больш пераконвала яго ў таленавітасці сваіх суайчыннікаў. Васілёк — сімвал Беларусі, вобраз глыбока патрыятычнага значэння. Гэта вобраз Радзімы і любові да радзімы, любові да народа, яго мастацтва.
Вершы паэта, звернутыя ў далёкую гісторыю, ствараюць адчуванне велічы дзейнасці далёкіх продкаў, нараджаюць пачуццё гонару за іх імкненне наблізіць народ да культуры, асветы:
Душой стаміўшыся ў жыццёвых цяжкіх бурах,
Свой век канчаю я ў манастырскіх мурах
I пільна летапіс другі ўжо год пішу:
Старанна літары малыя вываджу
I спісваю ўсё ад слова і да слова
З даўнейшых граматак пра долю Магілёва,
I добрыя яго, і кепскія дзяла апавядаю тут...
Паэта непакоіў гістарычны лёс беларускага народа. У асобных вершах ён набывае трагедыйнае гучанне. З пачуццём адчаю і болю паэт гаворыць пра свой народ, яго сацыяльнае і духоўнае аблічча:
Народ, беларускі народ!
Ты цёмны, сляпы, быццам крот,
Табою ўсягды пагарджалі,
Цябе не пушчалі з ярма
I душу тваю абакралі, —
У ёй нават мовы няма.
М.Багдановіч верыць у будучае свайго народа, перакананы, што ён заслугоўвае лепшай долі, можа заняць пачэснае, раўнапраўнае месца сярод іншых народаў:
Беларусь, твой народ дачакаецца
Залацістага, яснагадня.
Паглядзі, як усход разгараецца,
Сколькі ў хмарках залётных агня...
Рамантычныя вобразы ўсходу сонца, вясны, залацістага яснага дня, яснай заранкі маюць сімвалічнае значэнне. Яны перадаюць веру паэта ў свой народ як народ суверэнны, народ, якому ўласцівы глыбокі духоўны набытак, які здольны ўзбагаціць культуру іншых народаў.
Беларусь — мара, надзея, ідэя, якой Максім Багдановіч прысвяціў усё сваё жыццё. Бацькаўшчына, Беларусь — духоўная апора паэта. Верш «Пашня» ўражвае страснасцю, палымянасцю зместу. Ён яскрава, пераканальна перадае веру паэта ў лепшую будучыню беларускага народа, гонар за яе гістарычныя здзяйсненні. Паэт асуджае імкненні асобных дзеячаў паставіць родны край на калені, забараняючы, ахайваючы, вынішчаючы ўсё беларускае. Аўтар у вершы ўпэўнена сцвярджае думку, што народ беларускі не знік, ён жыве, заяўляе аб сваіх правах, аб сваім слаўным мінулым:
Толькі ў сэрцы трывожным пачую
За краіну радзімую жах, —
Успомню вострую браму святую
I ваякаў на грозных канях.
Патрыятычныя пачуцці паэта найбольш выразна выказаны ў наступных радках верша:
Маці родная, маці-краіна!
Не ўсцішыцца гэтакі боль...
Ты прабач. Ты прымі свайго сына,
За цябе яму ўмерці дазволь!
Тэма прыроды роднага краю — неад'емная частка тэмы Радзімы. Цыкл вершаў «У зачараваным царстве» — арыгінальны мастацкі малюнак самабытнага беларускага пейзажу. Усе гэтыя творы аб прыгажосці Радзімы, аб любові паэта да яе. Вобразы прыроды — сімвал вечнасці жыцця на зямлі, неўміручасці роднага краю.
Творы Максіма Багдановіча глыбока патрыятычныя. Яны вучаць любіць сваю Радзіму, беражліва, паважліва ставіцца да яго гісторыі, культуры, прыроды, нараджаюць пачуццё веры ў свой народ, гонару за яго дзейнасць.
С 1222 года в борьбу с крестоносцами вступает Ярослав Всеволодович. Перенимая, таким образом, эстафету у Владимира Псковского.
Еще раз напомним. К этому моменту все плоды победы Псковского князя над орденом под Оденпе были утрачены практически полностью. Епископ Альберт с пользой использовал время, данное ему русскими, и меченосцы восстали из пепла. Набрали силу, окрепли в мышцах и даже стали проявлять привычную для них агрессию. Старый противник вновь был в седле. Правда, теперь он был уже умнее, а значит, опаснее. Приходилось начинать все по новой. Таким образом, борьба русских и крестоносцев в Прибалтике вышла на новый виток.
К этому времени крестоносцы, поддержанные некоторыми местными племенами, стали уже довольно часто и безнаказанно вторгаться в те русские области, которые до этого никогда не входили в зону конфликта. Зная, что у новгородцев всегда численное превосходство и они постоянно побеждают в открытом противостоянии, рыцари стали избегать прямых столкновений, нанося короткие и частые удары в глубь территории противника, разоряя земли и терроризируя местных жителей.
Примечательно, что таким набегам подверглись только территории, зависящие от Новгорода. Псков, который по-прежнему защищало имя Владимира Мстиславича, и его владения никакому ущербу не подверглись. С Псковским князем не хотели связываться, его боялись как огня! Личная неприязнь князя Владимира к немцам была всем хорошо известна, и она была тем дополнительным фактором, из-за которого крестоносцы старались не будить этого зверя! Атаковать Новгород, где была постоянная чехарда с князьями, на данный момент было куда безопаснее.
Такие вылазки братьев-рыцарей и их союзников должны были встревожить новгородцев не на шутку. Особенно учитывая то, что разорению подвергались уже не только исконно новгородские земли, но и стратегически важные области, расположенные вдоль торговых путей. А это сулило еще и немалые убытки! Видя, что в Новгороде нет твердой руки, которая может дать им по шее, меченосцы обнаглели вовсе!
Но немецкой наглости не выдержали не только новгородцы, коренным жителям Прибалтики тоже пришлось несладко. Положение Эстонии заметно ухудшилось, поскольку крестоносцы усилили натиск на ее земли. Ситуация сложилась острая и неприятная. Она требовала немедленного разрешения, и для этого требовался энергичный и решительный человек.
В январе 1223 года в Эстонии вспыхнуло восстание и стремительно охватило большую часть страны. «По всей Эстонии и Эзелю тогда призыв на бой с датчанами и тевтонами, и самое имя христианства было изгнано из всех тех областей. Русских же и из Новгорода и из Пскова эсты призвали себе на , закрепили мир с ними и разместили — некоторых в Дорпате, некоторых в Вилиендэ, а других в других замках, чтобы сражаться против тевтонов, латинян и вообще христиан; разделили с ними коней, деньги, все имущество братьев-рыцарей и купцов и все, что захватили, а замки свои весьма сильно укрепили» (Хроника Генриха Латвийского).
Это очень интересное сообщение, поскольку оно проливает свет на взаимоотношения между русскими и эстами в тот судьбоносный период. Новгород и Псков пока в открытый конфликт с крестоносцами не вступают, но зато и не препятствуют добровольцам наниматься к эстам на службу. По большому счету, русские ратники становятся военными специалистами при эстонских отрядах, поскольку именно они могут противостоять на равных братьям-рыцарям. Восстание набирало обороты, власть католиков в Прибалтике зашаталась. «Уже все жители северной Ливонии торжественно отреклись от Христианства, вымыли свои домы, как будто бы оскверненные его обрядами, разрушили церкви и велели сказать Рижскому Епископу, что они возвратились к древней Вере отцев и не оставят ее, пока живы» (Н. Карамзин).
Пассивная позиция Новгорода и Пскова в конфликте между эстами и крестоносцами вынуждала эстонскую знать искать на стороне. И тогда старейшины земли Саккалы и отправили делегацию с дарами и деньгами на Русь. Они хотели попросить у русских князей против католиков. И послали они делегацию не к кому-нибудь, а к князю Юрию Всеволодовичу Владимирскому.
Это и понятно. Какими бы жестокими ни предлагались вассальные отношения. Эсты готовы были стать вассалами Новгорода, поскольку это было лучше, чем оказаться под фанатичными и педантичными немцами.
Объяснение:
Тэма Радзімы ў творчасці Максіма Багдановіча
Сэнс слова Радзіма знаходзіцца ў непарыўным адзінстве з такімі паняццямі, як зямля, на якой ты нарадзіўся, народ, які яе насяляе, яго гісторыя, культура, прырода. Таму з поўнай упэўненасцю можна сцвярджаць, што тэма Радзімы — адна з асноўных у творчасці Максіма Багдановіча. Жывучы за межамі Беларусі, ён стаў класікам беларускай літаратуры. Беларуская культура дабратворна ўздзейнічала на выхаванне Максіма Багдановіча ў час навучання ў гімназіі, асабліва у сярэдніх і старэйшых класах. Ды і пачаў пісаць Максім па-беларуску з 10—11 гадоў.
Паэт вывучаў Беларусь у гутарках з бацькам, цёткамі, людзьмі-беларусамі па паходжанні, якія сустракаліся на яго жыццёвым шляху. Вельмі моцнае ўражанне зрабіла на паэта наведванне Беларусі, Віленскага беларускага музея, дзе ён пазнаёміўся з рукапісамі старажытных кніг — узорамі мастацкай культуры беларусаў.
Верш паэта «Слуцкія ткачыхі», цыклы вершаў «Старая Беларусь», «Места» ствараюць адчуванне, што Максім Багдановіч — паэт беларускай зямлі і яе народа. Слуцкія паясы паэт упершыню ўбачыў у музеі. Незвычайнае мастацкае хараство, створанае рукамі простага люду, усё больш пераконвала яго ў таленавітасці сваіх суайчыннікаў. Васілёк — сімвал Беларусі, вобраз глыбока патрыятычнага значэння. Гэта вобраз Радзімы і любові да радзімы, любові да народа, яго мастацтва.
Вершы паэта, звернутыя ў далёкую гісторыю, ствараюць адчуванне велічы дзейнасці далёкіх продкаў, нараджаюць пачуццё гонару за іх імкненне наблізіць народ да культуры, асветы:
Душой стаміўшыся ў жыццёвых цяжкіх бурах,
Свой век канчаю я ў манастырскіх мурах
I пільна летапіс другі ўжо год пішу:
Старанна літары малыя вываджу
I спісваю ўсё ад слова і да слова
З даўнейшых граматак пра долю Магілёва,
I добрыя яго, і кепскія дзяла апавядаю тут...
Паэта непакоіў гістарычны лёс беларускага народа. У асобных вершах ён набывае трагедыйнае гучанне. З пачуццём адчаю і болю паэт гаворыць пра свой народ, яго сацыяльнае і духоўнае аблічча:
Народ, беларускі народ!
Ты цёмны, сляпы, быццам крот,
Табою ўсягды пагарджалі,
Цябе не пушчалі з ярма
I душу тваю абакралі, —
У ёй нават мовы няма.
М.Багдановіч верыць у будучае свайго народа, перакананы, што ён заслугоўвае лепшай долі, можа заняць пачэснае, раўнапраўнае месца сярод іншых народаў:
Беларусь, твой народ дачакаецца
Залацістага, яснагадня.
Паглядзі, як усход разгараецца,
Сколькі ў хмарках залётных агня...
Рамантычныя вобразы ўсходу сонца, вясны, залацістага яснага дня, яснай заранкі маюць сімвалічнае значэнне. Яны перадаюць веру паэта ў свой народ як народ суверэнны, народ, якому ўласцівы глыбокі духоўны набытак, які здольны ўзбагаціць культуру іншых народаў.
Беларусь — мара, надзея, ідэя, якой Максім Багдановіч прысвяціў усё сваё жыццё. Бацькаўшчына, Беларусь — духоўная апора паэта. Верш «Пашня» ўражвае страснасцю, палымянасцю зместу. Ён яскрава, пераканальна перадае веру паэта ў лепшую будучыню беларускага народа, гонар за яе гістарычныя здзяйсненні. Паэт асуджае імкненні асобных дзеячаў паставіць родны край на калені, забараняючы, ахайваючы, вынішчаючы ўсё беларускае. Аўтар у вершы ўпэўнена сцвярджае думку, што народ беларускі не знік, ён жыве, заяўляе аб сваіх правах, аб сваім слаўным мінулым:
Толькі ў сэрцы трывожным пачую
За краіну радзімую жах, —
Успомню вострую браму святую
I ваякаў на грозных канях.
Патрыятычныя пачуцці паэта найбольш выразна выказаны ў наступных радках верша:
Маці родная, маці-краіна!
Не ўсцішыцца гэтакі боль...
Ты прабач. Ты прымі свайго сына,
За цябе яму ўмерці дазволь!
Тэма прыроды роднага краю — неад'емная частка тэмы Радзімы. Цыкл вершаў «У зачараваным царстве» — арыгінальны мастацкі малюнак самабытнага беларускага пейзажу. Усе гэтыя творы аб прыгажосці Радзімы, аб любові паэта да яе. Вобразы прыроды — сімвал вечнасці жыцця на зямлі, неўміручасці роднага краю.
Творы Максіма Багдановіча глыбока патрыятычныя. Яны вучаць любіць сваю Радзіму, беражліва, паважліва ставіцца да яго гісторыі, культуры, прыроды, нараджаюць пачуццё веры ў свой народ, гонару за яго дзейнасць.
Жизнь и смерть князя Вячко (Битва за Прибалтику)
С 1222 года в борьбу с крестоносцами вступает Ярослав Всеволодович. Перенимая, таким образом, эстафету у Владимира Псковского.
Еще раз напомним. К этому моменту все плоды победы Псковского князя над орденом под Оденпе были утрачены практически полностью. Епископ Альберт с пользой использовал время, данное ему русскими, и меченосцы восстали из пепла. Набрали силу, окрепли в мышцах и даже стали проявлять привычную для них агрессию. Старый противник вновь был в седле. Правда, теперь он был уже умнее, а значит, опаснее. Приходилось начинать все по новой. Таким образом, борьба русских и крестоносцев в Прибалтике вышла на новый виток.
К этому времени крестоносцы, поддержанные некоторыми местными племенами, стали уже довольно часто и безнаказанно вторгаться в те русские области, которые до этого никогда не входили в зону конфликта. Зная, что у новгородцев всегда численное превосходство и они постоянно побеждают в открытом противостоянии, рыцари стали избегать прямых столкновений, нанося короткие и частые удары в глубь территории противника, разоряя земли и терроризируя местных жителей.
Примечательно, что таким набегам подверглись только территории, зависящие от Новгорода. Псков, который по-прежнему защищало имя Владимира Мстиславича, и его владения никакому ущербу не подверглись. С Псковским князем не хотели связываться, его боялись как огня! Личная неприязнь князя Владимира к немцам была всем хорошо известна, и она была тем дополнительным фактором, из-за которого крестоносцы старались не будить этого зверя! Атаковать Новгород, где была постоянная чехарда с князьями, на данный момент было куда безопаснее.
Такие вылазки братьев-рыцарей и их союзников должны были встревожить новгородцев не на шутку. Особенно учитывая то, что разорению подвергались уже не только исконно новгородские земли, но и стратегически важные области, расположенные вдоль торговых путей. А это сулило еще и немалые убытки! Видя, что в Новгороде нет твердой руки, которая может дать им по шее, меченосцы обнаглели вовсе!
Но немецкой наглости не выдержали не только новгородцы, коренным жителям Прибалтики тоже пришлось несладко. Положение Эстонии заметно ухудшилось, поскольку крестоносцы усилили натиск на ее земли. Ситуация сложилась острая и неприятная. Она требовала немедленного разрешения, и для этого требовался энергичный и решительный человек.
В январе 1223 года в Эстонии вспыхнуло восстание и стремительно охватило большую часть страны. «По всей Эстонии и Эзелю тогда призыв на бой с датчанами и тевтонами, и самое имя христианства было изгнано из всех тех областей. Русских же и из Новгорода и из Пскова эсты призвали себе на , закрепили мир с ними и разместили — некоторых в Дорпате, некоторых в Вилиендэ, а других в других замках, чтобы сражаться против тевтонов, латинян и вообще христиан; разделили с ними коней, деньги, все имущество братьев-рыцарей и купцов и все, что захватили, а замки свои весьма сильно укрепили» (Хроника Генриха Латвийского).
Это очень интересное сообщение, поскольку оно проливает свет на взаимоотношения между русскими и эстами в тот судьбоносный период. Новгород и Псков пока в открытый конфликт с крестоносцами не вступают, но зато и не препятствуют добровольцам наниматься к эстам на службу. По большому счету, русские ратники становятся военными специалистами при эстонских отрядах, поскольку именно они могут противостоять на равных братьям-рыцарям. Восстание набирало обороты, власть католиков в Прибалтике зашаталась. «Уже все жители северной Ливонии торжественно отреклись от Христианства, вымыли свои домы, как будто бы оскверненные его обрядами, разрушили церкви и велели сказать Рижскому Епископу, что они возвратились к древней Вере отцев и не оставят ее, пока живы» (Н. Карамзин).
Пассивная позиция Новгорода и Пскова в конфликте между эстами и крестоносцами вынуждала эстонскую знать искать на стороне. И тогда старейшины земли Саккалы и отправили делегацию с дарами и деньгами на Русь. Они хотели попросить у русских князей против католиков. И послали они делегацию не к кому-нибудь, а к князю Юрию Всеволодовичу Владимирскому.
Это и понятно. Какими бы жестокими ни предлагались вассальные отношения. Эсты готовы были стать вассалами Новгорода, поскольку это было лучше, чем оказаться под фанатичными и педантичными немцами.