Для таго, каб у небе ўзнікла Вясёлка, патрэбныя сонца і вада. Сонечнае святло праламляецца і адлюстроўваецца ў кропельках дажджу або туману, пранізлівых вадзяную смугу, мяняе траекторыю. А так як кропелькі па-рознаму адхіляюць сонечнае святло, і атрымліваецца рознакаляровая вясёлка. Возьмем, да прыкладу, першы колер вясёлкі-чырвоны, і апошні, фіялетавы. Слабей за ўсё адхіляецца чырвоны-на 137°30', а мацней за ўсё фіялетавы — на 139°20'. У выніку белы свет раскладаецца на спектр, на сем колераў вясёлкі. І вы, стоячы спіной да сонца, бачыце ў нябеснай сіні прыгожае рознакаляровае свячэнне, якое зыходзіць з прасторы па канцэнтрычных акружнасцяў-дугам.
Каму пашанцуе, можа ўбачыць двайную, перавернутую або нават кальцавую вясёлку. Апошнія дзве-гэта ўжо з'явы трохі іншага працэсу-праламленне святла ў крышталях лёду, безуважлівага ў атмасферы, і ставяцца да гало. Для ўзнікнення ў небе перавернутай вясёлкі, аднаго з відаў гало, неабходныя спецыфічныя ўмовы надвор'я, характэрныя для Паўночнага і Паўднёвага палюсоў. Такая дуга "рагамі ўверх" утвараецца за кошт праламлення святла, які праходзіць праз ільдзінкі тонкай заслоны аблокаў на вышыні 7-8 тысяч метраў. Колеру ў перавернутай вясёлцы размяшчаюцца таксама наадварот: фіялетавы уверсе, а чырвоны — унізе.
Убачыць "нармальную" вясёлку можна пры высокай вільготнасці паветра, звычайна адразу пасля дажджу або падчас яго. Адукацыя яе звязана з двума аптычнымі з'явамі: дыфракцыі-адхіленнем прамяня святла ад першапачатковага напрамкі пры пераходзе ў сераду з іншай шчыльнасцю, і дысперсіяй-раскладаннем святла на часткі ў спектр-з-за рознага кута адхіленні светлавых хваляў рознай даўжыні.
Вынік гэтых праламленняў - да назіральніка святло вяртаецца ў выглядзе рознакаляровых палос. Такая Вясёлка называецца першаснай, і чырвоны колер размяшчаецца на вонкавым боку яе дугі, а фіялетавы — знізу.
Кожны бачыць сваю вясёлку. Справа ў тым, што святло, адлюстраваны ад дажджавых кропель, адлюстроўваецца ад іншых кропель з зусім рознага кута для кожнага з нас. Два чалавекі не могуць адначасова знаходзіцца ў адным і тым жа месцы, значыць, яны не могуць бачыць адну і тую ж вясёлку. Больш таго, нават кожны наш вока бачыць іншую вясёлку.
Бацька не прыехаў яшчэ з палявання, і Прадслава адзінока сядзела ў сваёй прасторнай, па-візантыйску абстаўленай свят-ліцы. Яна сама абставіла яе так.
Бацька ні ў чым ёй не пярэчыў — яму падабалася гэтая рас-коша, тонкі густ дачкі, якую ён паважаў, як раўню. Нездарма ідзе па Полацку слава пра яе. Вялікім розумам і прыгажосцю I надзяліў яе Бог. Не было ў Георгія і няма цяпер нікога больш I блізкага за Прадславу.
Старэйшая дачка ведала гэта, але не карысталася сваёй ула- I дай у доме. Наадварот, усяляк выказвала сваю пакору бацьку. I Вось і ўчора, калі папрасілі яе ў вялікую залу, дзе чакалі сва-1 ты, яна перш-наперш падышла да яго, нізка схілілася ў пакло-1 не. Потым падышла да сватоў, што прыехалі ад тураўскага I гСНЯЗЯ Рагвалода. Двое — князі. Астатнія ж, відаць, баяры. Га-1 варылі з пыхаю, але ёй чамусьці не хацелася слухаць — як жа, I прыехалі купцы! А яна — тавар. Добра хоць, што бацька дае 1 ёй поўную свабоду. Таму, па звычаі абнёсшы гасцей чарамі з ві-| ном, яна, хаваючы ўсмешку, паставіла сваю чару, нават не паднёсшы яе да вуснаў, і з цікаўнасцю глянула на гасцей. Яны пакрыўджана заміргалі, але сцярпелі адмову і пакланіліся на развітанне спакойна і ветліва.
Князь Георгій нічога не сказаў ёй. Думаў, напэўна, што для яе і лепшыя жаніхі знойдуцца.
Яна заўсёды была раўнадушная да лісліва-бойкіх гаворак I сватоў, да тых, хто хацеў з ёй звязаць сваё жыццё. Не ў сямей-1 ным шчасці ўяўляўся лёс. Яе павінна было чакаць наперадзе I нешта асаблівае, вялікае. I таму хітрыкі сватоў здаваліся паст-1 кай, у якую хочуць яе завабіць. Яна адчула, што не можа жыць I так, як ёй хочацца.
«Мне хацелася калісьці стаць бессмяротнай. Хацелася вялі-кіх спраў, подзвігаў, — думала яна, стоячы на каленях. — Я рыхтавала сябе з маладых гадоў да служэння вышэйшаму, што ёсць на зямлі, — Богу. Гэта тое, дзеля чаго я жыву. I калі мне цяпер цяжка — значыць, сапраўды нялёгка развітвацца са спакусамі жыцця. Але інакш я ніколі не змагу ўзнесціся духам над шэрай будзённасцю зямных спраў. Тым вышэй будзе маё адрачэнне ад зямнога. Так, толькі адрачэнне...»
А інакш нельга ў гэтым злым, несправядлівым свеце. Вось бацька — як яму хочацца пры яе дапамозе дабіцца нечага свай-го! Збавіць яе ў болын-менш прыстойныя рукі. А не захоча сама — прымусяць. Гордая Рагнеда не захацела аднойчы ра-зуць свайго нарачонага — прымусілі. I яе змогуць.
Прадслава ўстала, доўгім позіркам абвяла ваколіцу. Злева пачыналіся крывыя полацкія вуліцы. Справа, ля самага бера-га, вілася вузкая сцяжынка. Калі ісці па ёй гадзіны са дзве — можна было як найкарацей прыйсці да Праабражэнскага мана-стыра. Прадслава часта хадзіла туды і любіла прапахлыя лада-нам келлі , строгую ўдумлівую цішыню і нейкую асаблівую мудрасць гэтага манастыра. Вось там яна можа знайсці спакой, павучыцца цішыніі развазе. Там яна зможа стаць незалежнай, і ніякія зямныя турботы не змогуць крануць яе душу.
Янарашуча пачала спускаццаз высокага абрыву...
...Халоднае вострае лязо каля шыі. Нізка, ля самых каленяў ігуменні — схіленая галава. А зверху голас — затоена-радасны:
— Пастрыгаем цябе, сястра, пад іменем Ефрасіння...
Для таго, каб у небе ўзнікла Вясёлка, патрэбныя сонца і вада. Сонечнае святло праламляецца і адлюстроўваецца ў кропельках дажджу або туману, пранізлівых вадзяную смугу, мяняе траекторыю. А так як кропелькі па-рознаму адхіляюць сонечнае святло, і атрымліваецца рознакаляровая вясёлка. Возьмем, да прыкладу, першы колер вясёлкі-чырвоны, і апошні, фіялетавы. Слабей за ўсё адхіляецца чырвоны-на 137°30', а мацней за ўсё фіялетавы — на 139°20'. У выніку белы свет раскладаецца на спектр, на сем колераў вясёлкі. І вы, стоячы спіной да сонца, бачыце ў нябеснай сіні прыгожае рознакаляровае свячэнне, якое зыходзіць з прасторы па канцэнтрычных акружнасцяў-дугам.
Каму пашанцуе, можа ўбачыць двайную, перавернутую або нават кальцавую вясёлку. Апошнія дзве-гэта ўжо з'явы трохі іншага працэсу-праламленне святла ў крышталях лёду, безуважлівага ў атмасферы, і ставяцца да гало. Для ўзнікнення ў небе перавернутай вясёлкі, аднаго з відаў гало, неабходныя спецыфічныя ўмовы надвор'я, характэрныя для Паўночнага і Паўднёвага палюсоў. Такая дуга "рагамі ўверх" утвараецца за кошт праламлення святла, які праходзіць праз ільдзінкі тонкай заслоны аблокаў на вышыні 7-8 тысяч метраў. Колеру ў перавернутай вясёлцы размяшчаюцца таксама наадварот: фіялетавы уверсе, а чырвоны — унізе.
Убачыць "нармальную" вясёлку можна пры высокай вільготнасці паветра, звычайна адразу пасля дажджу або падчас яго. Адукацыя яе звязана з двума аптычнымі з'явамі: дыфракцыі-адхіленнем прамяня святла ад першапачатковага напрамкі пры пераходзе ў сераду з іншай шчыльнасцю, і дысперсіяй-раскладаннем святла на часткі ў спектр-з-за рознага кута адхіленні светлавых хваляў рознай даўжыні.
Вынік гэтых праламленняў - да назіральніка святло вяртаецца ў выглядзе рознакаляровых палос. Такая Вясёлка называецца першаснай, і чырвоны колер размяшчаецца на вонкавым боку яе дугі, а фіялетавы — знізу.
Кожны бачыць сваю вясёлку. Справа ў тым, што святло, адлюстраваны ад дажджавых кропель, адлюстроўваецца ад іншых кропель з зусім рознага кута для кожнага з нас. Два чалавекі не могуць адначасова знаходзіцца ў адным і тым жа месцы, значыць, яны не могуць бачыць адну і тую ж вясёлку. Больш таго, нават кожны наш вока бачыць іншую вясёлку.
Объяснение:
Бацька не прыехаў яшчэ з палявання, і Прадслава адзінока сядзела ў сваёй прасторнай, па-візантыйску абстаўленай свят-ліцы. Яна сама абставіла яе так.
Бацька ні ў чым ёй не пярэчыў — яму падабалася гэтая рас-коша, тонкі густ дачкі, якую ён паважаў, як раўню. Нездарма ідзе па Полацку слава пра яе. Вялікім розумам і прыгажосцю I надзяліў яе Бог. Не было ў Георгія і няма цяпер нікога больш I блізкага за Прадславу.
Старэйшая дачка ведала гэта, але не карысталася сваёй ула- I дай у доме. Наадварот, усяляк выказвала сваю пакору бацьку. I Вось і ўчора, калі папрасілі яе ў вялікую залу, дзе чакалі сва-1 ты, яна перш-наперш падышла да яго, нізка схілілася ў пакло-1 не. Потым падышла да сватоў, што прыехалі ад тураўскага I гСНЯЗЯ Рагвалода. Двое — князі. Астатнія ж, відаць, баяры. Га-1 варылі з пыхаю, але ёй чамусьці не хацелася слухаць — як жа, I прыехалі купцы! А яна — тавар. Добра хоць, што бацька дае 1 ёй поўную свабоду. Таму, па звычаі абнёсшы гасцей чарамі з ві-| ном, яна, хаваючы ўсмешку, паставіла сваю чару, нават не паднёсшы яе да вуснаў, і з цікаўнасцю глянула на гасцей. Яны пакрыўджана заміргалі, але сцярпелі адмову і пакланіліся на развітанне спакойна і ветліва.
Князь Георгій нічога не сказаў ёй. Думаў, напэўна, што для яе і лепшыя жаніхі знойдуцца.
Яна заўсёды была раўнадушная да лісліва-бойкіх гаворак I сватоў, да тых, хто хацеў з ёй звязаць сваё жыццё. Не ў сямей-1 ным шчасці ўяўляўся лёс. Яе павінна было чакаць наперадзе I нешта асаблівае, вялікае. I таму хітрыкі сватоў здаваліся паст-1 кай, у якую хочуць яе завабіць. Яна адчула, што не можа жыць I так, як ёй хочацца.
«Мне хацелася калісьці стаць бессмяротнай. Хацелася вялі-кіх спраў, подзвігаў, — думала яна, стоячы на каленях. — Я рыхтавала сябе з маладых гадоў да служэння вышэйшаму, што ёсць на зямлі, — Богу. Гэта тое, дзеля чаго я жыву. I калі мне цяпер цяжка — значыць, сапраўды нялёгка развітвацца са спакусамі жыцця. Але інакш я ніколі не змагу ўзнесціся духам над шэрай будзённасцю зямных спраў. Тым вышэй будзе маё адрачэнне ад зямнога. Так, толькі адрачэнне...»
А інакш нельга ў гэтым злым, несправядлівым свеце. Вось бацька — як яму хочацца пры яе дапамозе дабіцца нечага свай-го! Збавіць яе ў болын-менш прыстойныя рукі. А не захоча сама — прымусяць. Гордая Рагнеда не захацела аднойчы ра-зуць свайго нарачонага — прымусілі. I яе змогуць.
Прадслава ўстала, доўгім позіркам абвяла ваколіцу. Злева пачыналіся крывыя полацкія вуліцы. Справа, ля самага бера-га, вілася вузкая сцяжынка. Калі ісці па ёй гадзіны са дзве — можна было як найкарацей прыйсці да Праабражэнскага мана-стыра. Прадслава часта хадзіла туды і любіла прапахлыя лада-нам келлі , строгую ўдумлівую цішыню і нейкую асаблівую мудрасць гэтага манастыра. Вось там яна можа знайсці спакой, павучыцца цішыніі развазе. Там яна зможа стаць незалежнай, і ніякія зямныя турботы не змогуць крануць яе душу.
Янарашуча пачала спускаццаз высокага абрыву...
...Халоднае вострае лязо каля шыі. Нізка, ля самых каленяў ігуменні — схіленая галава. А зверху голас — затоена-радасны:
— Пастрыгаем цябе, сястра, пад іменем Ефрасіння...