«САТИРИЧЕСКИЕ ОБРАЗЫ ЧЕЛОВЕКА»Сатирические образы: Виды портрета представляют реалистическое изображение, в котором художник, достаточно точно, передает сходство с внешним обликом человека. Но существуют и другие формы изображения, где сходство, как внешнее, так и внутреннее, передается более остро, и тогда возникают новые образы – САТИРИЧЕСКИЕ.«Смешное убивает», - говорят французы.Художник-сатирик беспощадно и гневно высмеивает недостатки и пороки людей, приносящих вред обществу. Самой рас формой сатирического жанра в изобразительном искусстве является КАРИКАТУРА.КАРИКАТУРА: – это жанр изобразительного искусства, являющийся основной формой изобразительной сатиры, в сатирической или юмористической форме изображает какие-либо социальные, общественно-политические, бытовые явления, реальные лица или характерные типы людей.Политическая карикатура Карикатура – изображение, намеренно подчеркивающее и комически преувеличивающее отрицательные черты отдельного человека или какой-нибудь группы людей с целью их разоблачения и осмеяния. Как особый сатирический жанр карикатура сложилась в конце XVIII - начале XIX в. во Франции. Язык художников – карикатуристов был понятен народу: ведь они боролись против зла и насилия. Это политическая карикатура.Литография «Законодательное чрево» является своеобразным итогом работы над сатирическим портретом. Здесь художник создал групповой портрет представителей финансовой аристократии. Он изобразил депутатов во время заседания палаты. Их лица выражают абсолютное безразличие к тому, что происходит. Депутаты беседуют между собой, спят, читают, дремлют. Они бесконечно далеки от интересов народа. Их тучные фигуры вырисовываются друг за другом на скамьях зала заседаний, лица, заплывшие жиром или напоминающие хищных животных, полны самодовольства и надменности.: Литография «Законодательное чрево» является своеобразным итогом работы над сатирическим портретом. Здесь художник создал групповой портрет представителей финансовой аристократии. Он изобразил депутатов во время заседания палаты. Их лица выражают абсолютное безразличие к тому, что происходит. Депутаты беседуют между собой, спят, читают, дремлют. Они бесконечно далеки от интересов народа. Их тучные фигуры вырисовываются друг за другом на скамьях зала заседаний, лица, заплывшие жиром или напоминающие хищных животных, полны самодовольства и надменности. Блестящим мастером политической карикатуры был французский художник второй половины XIX в. Оноре Домье . В своих произведениях он обличал алчность и духовную пустоту правительства . «Законодательное чрево »КУКРЫНИКСЫ: В России после 1917 г. карикатура становится одним из ведущих жанров политической наглядной агитации. Исключительная роль принадлежала карикатуре в годы Великой Отечественной войны: в плакатах, листовках, фронтовых газетах художники – карикатуристы бичевали и жестоко высмеивали врага. Ведущими мастерами этого жанра были знаменитые художники, работавшие под псевдонимом Кукрынисты . Сложную обстановку во внешней и внутренней политике они отражали в карикатурах.Произведения Кукрыниксов, в карикатурной манере изображавшие фашистов, вызывали не только справедливый гнев и ненависть, но и презрение к врагу, укрепляли веру в победу.ШАРЖ:Дружеский шарж – смешной, выразительный рисунок на друзей, проникнутый мягким, теплым юмором и добротой Александр Розенбаум, автор А. ЖеребкоСпецифика образного языка пародий: Специфика образного языка пародий Злейший враг изобразительных пародий – увлечение деталями. Поэтому художники карикатуристы сводят число аксессуаров до минимума. Только продуманный лаконизм, свобода и точность линий. Ясность точностьОсновные приемы создания пародий: Прием «Гиперболизации» Прием нарочитого преувеличения, предполагающий умение жертвовать второстепенным, ради точной фиксации характерных примет персонажей. Основные приемы создания пародийПримеры «Гиперболизации»: Примеры «Гиперболизации»Основные приемы создания пародий: Прием, подчеркивающий наиболее характерные черты изображаемого человека c животным. Иногда карикатура не упускает случая издевки над натурой, превращаясь в объекты, лишь отдаленно напоминающие человеческое подобие. Основные приемы создания пародий Прием уподобления человека животномуСвязь пародии и литературы: Среди великих литературных произведений немало комических. Главные их персонажи выступают в роли философствующих комиков. Таков Дон-Кихот, Швейк, Пиквик. Здесь огромное поле деятельности для иллюстраторов-художников с юмористическим складом ума или карикатуристов. Иногда предложенные художником образы настолько сливаются с литературным произведением, что работы других художников кажутся случайными. Таковы пары Д.Крукшенк - Ч.Диккенс, Г.Доре - Сервантес, Я.Гашек - Й.Лада. Есть художники, которые своими иллюстрациями дают и вторую жизнь среднему произведению, могут даже оживить скучную энциклопедию или справочник. Я уж не говорю об оформлении детских книг.
Түрік дәстүрін, салтын, әдетін, сенімдерін, басқа халықтардан айырмашылығын, қысқасы, қоғамдық мінездемесін ертегілерінде айтқан, оны бүгінге дейін әдемілеп жеткізген ұлы өнерпаз. Туған, қайтыс болған жылдары белгісіз. Өмір сүрген ғасыры да даулы. Кейбір зерттеушілер оның Әзірет Пайғамбар заманында жасағанын айтады және ғылыми еңбектерінде бұл пікірді дәлелдейтін дастан бөлімдерін келтіреді. Ал
кейбір зерттеушілер Қорқыт Атаның Оғыз түріктерінің ертекшісі және дастаншысы болғанын айтып, Қорқыттың бүгін қолымыздағы 12 дастан-хикаясынан пікірлерін дәлелдейтін деректер келтіреді.
Пертев Найили Боратов Қорқыт Ата ертегілері жөніндегі Ислам Энциклопедиясына жазған мақаласында бұл ертегілердің XV ғасырға дейін ауызша болып келгенін, ал XV ғасырдың екінші жартысында Аққойынлылар тарапынан жазылып алынғанын еске түсіріп, қолымыздағы бар мәтіндерде екі бөлек дәуірдің оқиғалары бейнеленгенін көрсетеді. Қыпшақ-оғыз түріктерінің Сырдария солтүстігінде отандарында IX-XI ғасыр арасында кешкен өмірлері осы ертегі-дастандарда көрсетіліпті. Және бұл ертегі-дастандар жазылып алынған XV ғасырдағы Аққойынлы мемлекетінде болған оқиғаларды қамтиды. Қорқыт Ата ертегілерінің негізі қыпшақ-оғыз түріктерінің өмір-тұрмысына негізделген және осы заманның салт, әдет-ғұрып және дәстүр түрлерін көрсетеді. Бірақ нақ осындай салт-дәстүрмен жасаған Аққойынлылар ертелерді қағазға жазғанда кейбір хикаяларды ол күндердің оқиғаларына үйлестіре жасауы мүмкін.
Кейбір ғылыми еңбектерде Қорқыт Атаның Пайғамбарға елші болып жіберілгені жазылды. Бұл қосымшалардың түріктердің ислам дінін қабылдағаннан кейін жазылуы ықтимал. Қорқыт Ата қыпшақ-оғыз түріктерінің білгіші болып табылады. «Оғыз халқының басына қайыр келетінін сөйлеген едім» деп айтқан хикметтерінен түріктерге жол көрсеткені байқалады және оның бақсы болғандығы жөніндегі ықтималды күшейтеді. Бақсылар әрі ақын болатын, әрі өткен замандардың хикаяларын сөйлейтін, келешектен хабар беретін. Бақсы болғанының тағы бір дәлелі-қолындағы қобызы. Әдетте, қобыз-әулиелердің аспабы. Қазіргі заманда түркі халықтары арасында Қорқыт Ата дастаны кең тараған. Қорқыт Атаның біздің заманымызға дейін жеткен 12 хикаясы бар. Олардың сегізі ішкі және сыртқы соғыстар туралы.Екеуі ғашық оқиғалары жайында болса, екеуі мифологиялық сипатта. Бірақ бәрі де түркі дүниесін шын сипатында көрсетеді. Түркі қауымының қаһармандығы, мәдениетін, мінезін, діни әдеттерін және тұрмыстарын ашып береді. Қорқыт Ата ертегілері мен дастандары-түркі мифологиясының қайнар көзі.
Қорқыт VIII ғасырда Сыр бойында бұрынғы Жанкент қаласы маңында өмір сүрген батыр, атақты ақын, асқан күйші. Сонымен бірге ол туралы көптеген аңыздар сақталған. Ел аузындағы аңыздарда Қорқыт ата мәңгі өлмейтін өмір іздеуші, мәңгілік өмір үшін қайтпас күрескер сипатында айтылады. Бірақ ол өмірінің соңында өлмейтін нәрсе жоқ екен деген пікірге келеді. Енді Қорқыт ата мәңгілік өмірді қобыз сарынынан іздейді екен. Ұлы күйшіге өзі іздеген мәңгілік өмір оның өнерінде сияқты көрінеді. Ол күйлерін толласыз тартып,дүниеден өтеді. Өзі өлгенмен артында күйлері, ұлғатты сөздері қалады. Ал әдебиет тарихында деректі түрде Қорқыт ата кітабы бар. Қорқыт ата кітабы осы күнге дейін Дрезден қаласында он екі жырдан тұратын қолжазба күйінде және Италияда алты жырдан тұратын қолжазба күйінде сақталып келеді. Қорқыт ата кітабын VIII ғасырларда және одан да бұрын туған аңыздардың жинағы деуге болады. Оларды жыр түрінде жазған-Қорқыт ата. Кітапта қазақ халқының құрылуына тікелей қатысы бар, тарихта белгілі оғыз тайпаларының тағдырына байланысты оқиғалар баяндалады. Қорқыт ата кітабы мынадай жырлардан тұрады:
- Дерсе хан ұлы Бұқаш туралы жыр,
- Қазан бектің ауылын жау шапқаны туралы жыр,
- Оғыз қаған жыры т.б.
Қорқыт ата кітабының жырлары оғыз тайпасының туған жерін, елін сыртқы жаулардан қорғау үшін қан майданға шыққан алып батырларының ерлігі туралы толғайды. Дастанда ерлік, әділдік, адамгершілік, ата-ананы құрмет тұту, уәдеде тұру сияқты ізгі қасиеттер айтылады. Оның қаһармандары қорқақтық пен опасыздыққа, әдіпсіздік пен сарандыққа қарсы күреседі. Қорқыт ата кітабының қаһармандары мен олардың бастан кешкен оқиғалары осы идеяларды аша түседі. Жырлардың тең жартысынан астамы Қазан бектің ел қорғаған ерлігін, ел-жұртқа жасаған ізгілікті істерін жырлауға арналған. Ерлерше қару асынып, жаумен тайсалмай соғысқан Қазан бектің әйелі Бөрілі сұлу және оның ұлы Ораз ел басқарған Баяндыр хан, Дерсе хан, оның баласы Бұқаш, т.б. кейіпкерлер ерлікпен бірге ізгілік те танытады. Қорыта айтқанда, Қорқыт ата кітабы - әр түрлі жырлардың жинағы болса да, ерлік жасау мен ізгілік көрсетуді біртұтас өріп отырады. Қорқыт ата кітабында тәрбиелік құнары мол қанатты сөздер көптеп ұшырасады. Мысалы:
Жер қадірін ел біледі, ел қадірін ер біледі;
Құлан құдыққа құласа, құрбақа құлағында ойнайды;
Ат қиналмай жол шалмас;
Көңілі пасық ерде дәулет болмас;
Қар қаншама қалың жауғанмен - жазға бармас;
Анадан өнеге көрмеген қыз; Ата даңқын шығарып, өзінің тегін қуған балаға ешкім жетпейді, т.б.
«САТИРИЧЕСКИЕ ОБРАЗЫ ЧЕЛОВЕКА»Сатирические образы: Виды портрета представляют реалистическое изображение, в котором художник, достаточно точно, передает сходство с внешним обликом человека. Но существуют и другие формы изображения, где сходство, как внешнее, так и внутреннее, передается более остро, и тогда возникают новые образы – САТИРИЧЕСКИЕ.«Смешное убивает», - говорят французы.Художник-сатирик беспощадно и гневно высмеивает недостатки и пороки людей, приносящих вред обществу. Самой рас формой сатирического жанра в изобразительном искусстве является КАРИКАТУРА.КАРИКАТУРА: – это жанр изобразительного искусства, являющийся основной формой изобразительной сатиры, в сатирической или юмористической форме изображает какие-либо социальные, общественно-политические, бытовые явления, реальные лица или характерные типы людей.Политическая карикатура Карикатура – изображение, намеренно подчеркивающее и комически преувеличивающее отрицательные черты отдельного человека или какой-нибудь группы людей с целью их разоблачения и осмеяния. Как особый сатирический жанр карикатура сложилась в конце XVIII - начале XIX в. во Франции. Язык художников – карикатуристов был понятен народу: ведь они боролись против зла и насилия. Это политическая карикатура.Литография «Законодательное чрево» является своеобразным итогом работы над сатирическим портретом. Здесь художник создал групповой портрет представителей финансовой аристократии. Он изобразил депутатов во время заседания палаты. Их лица выражают абсолютное безразличие к тому, что происходит. Депутаты беседуют между собой, спят, читают, дремлют. Они бесконечно далеки от интересов народа. Их тучные фигуры вырисовываются друг за другом на скамьях зала заседаний, лица, заплывшие жиром или напоминающие хищных животных, полны самодовольства и надменности.: Литография «Законодательное чрево» является своеобразным итогом работы над сатирическим портретом. Здесь художник создал групповой портрет представителей финансовой аристократии. Он изобразил депутатов во время заседания палаты. Их лица выражают абсолютное безразличие к тому, что происходит. Депутаты беседуют между собой, спят, читают, дремлют. Они бесконечно далеки от интересов народа. Их тучные фигуры вырисовываются друг за другом на скамьях зала заседаний, лица, заплывшие жиром или напоминающие хищных животных, полны самодовольства и надменности. Блестящим мастером политической карикатуры был французский художник второй половины XIX в. Оноре Домье . В своих произведениях он обличал алчность и духовную пустоту правительства . «Законодательное чрево »КУКРЫНИКСЫ: В России после 1917 г. карикатура становится одним из ведущих жанров политической наглядной агитации. Исключительная роль принадлежала карикатуре в годы Великой Отечественной войны: в плакатах, листовках, фронтовых газетах художники – карикатуристы бичевали и жестоко высмеивали врага. Ведущими мастерами этого жанра были знаменитые художники, работавшие под псевдонимом Кукрынисты . Сложную обстановку во внешней и внутренней политике они отражали в карикатурах.Произведения Кукрыниксов, в карикатурной манере изображавшие фашистов, вызывали не только справедливый гнев и ненависть, но и презрение к врагу, укрепляли веру в победу.ШАРЖ:Дружеский шарж – смешной, выразительный рисунок на друзей, проникнутый мягким, теплым юмором и добротой Александр Розенбаум, автор А. ЖеребкоСпецифика образного языка пародий: Специфика образного языка пародий Злейший враг изобразительных пародий – увлечение деталями. Поэтому художники карикатуристы сводят число аксессуаров до минимума. Только продуманный лаконизм, свобода и точность линий. Ясность точностьОсновные приемы создания пародий: Прием «Гиперболизации» Прием нарочитого преувеличения, предполагающий умение жертвовать второстепенным, ради точной фиксации характерных примет персонажей. Основные приемы создания пародийПримеры «Гиперболизации»: Примеры «Гиперболизации»Основные приемы создания пародий: Прием, подчеркивающий наиболее характерные черты изображаемого человека c животным. Иногда карикатура не упускает случая издевки над натурой, превращаясь в объекты, лишь отдаленно напоминающие человеческое подобие. Основные приемы создания пародий Прием уподобления человека животномуСвязь пародии и литературы: Среди великих литературных произведений немало комических. Главные их персонажи выступают в роли философствующих комиков. Таков Дон-Кихот, Швейк, Пиквик. Здесь огромное поле деятельности для иллюстраторов-художников с юмористическим складом ума или карикатуристов. Иногда предложенные художником образы настолько сливаются с литературным произведением, что работы других художников кажутся случайными. Таковы пары Д.Крукшенк - Ч.Диккенс, Г.Доре - Сервантес, Я.Гашек - Й.Лада. Есть художники, которые своими иллюстрациями дают и вторую жизнь среднему произведению, могут даже оживить скучную энциклопедию или справочник. Я уж не говорю об оформлении детских книг.
Объяснение:
Түрік дәстүрін, салтын, әдетін, сенімдерін, басқа халықтардан айырмашылығын, қысқасы, қоғамдық мінездемесін ертегілерінде айтқан, оны бүгінге дейін әдемілеп жеткізген ұлы өнерпаз. Туған, қайтыс болған жылдары белгісіз. Өмір сүрген ғасыры да даулы. Кейбір зерттеушілер оның Әзірет Пайғамбар заманында жасағанын айтады және ғылыми еңбектерінде бұл пікірді дәлелдейтін дастан бөлімдерін келтіреді. Ал
кейбір зерттеушілер Қорқыт Атаның Оғыз түріктерінің ертекшісі және дастаншысы болғанын айтып, Қорқыттың бүгін қолымыздағы 12 дастан-хикаясынан пікірлерін дәлелдейтін деректер келтіреді.
Пертев Найили Боратов Қорқыт Ата ертегілері жөніндегі Ислам Энциклопедиясына жазған мақаласында бұл ертегілердің XV ғасырға дейін ауызша болып келгенін, ал XV ғасырдың екінші жартысында Аққойынлылар тарапынан жазылып алынғанын еске түсіріп, қолымыздағы бар мәтіндерде екі бөлек дәуірдің оқиғалары бейнеленгенін көрсетеді. Қыпшақ-оғыз түріктерінің Сырдария солтүстігінде отандарында IX-XI ғасыр арасында кешкен өмірлері осы ертегі-дастандарда көрсетіліпті. Және бұл ертегі-дастандар жазылып алынған XV ғасырдағы Аққойынлы мемлекетінде болған оқиғаларды қамтиды. Қорқыт Ата ертегілерінің негізі қыпшақ-оғыз түріктерінің өмір-тұрмысына негізделген және осы заманның салт, әдет-ғұрып және дәстүр түрлерін көрсетеді. Бірақ нақ осындай салт-дәстүрмен жасаған Аққойынлылар ертелерді қағазға жазғанда кейбір хикаяларды ол күндердің оқиғаларына үйлестіре жасауы мүмкін.
Кейбір ғылыми еңбектерде Қорқыт Атаның Пайғамбарға елші болып жіберілгені жазылды. Бұл қосымшалардың түріктердің ислам дінін қабылдағаннан кейін жазылуы ықтимал. Қорқыт Ата қыпшақ-оғыз түріктерінің білгіші болып табылады. «Оғыз халқының басына қайыр келетінін сөйлеген едім» деп айтқан хикметтерінен түріктерге жол көрсеткені байқалады және оның бақсы болғандығы жөніндегі ықтималды күшейтеді. Бақсылар әрі ақын болатын, әрі өткен замандардың хикаяларын сөйлейтін, келешектен хабар беретін. Бақсы болғанының тағы бір дәлелі-қолындағы қобызы. Әдетте, қобыз-әулиелердің аспабы. Қазіргі заманда түркі халықтары арасында Қорқыт Ата дастаны кең тараған. Қорқыт Атаның біздің заманымызға дейін жеткен 12 хикаясы бар. Олардың сегізі ішкі және сыртқы соғыстар туралы.Екеуі ғашық оқиғалары жайында болса, екеуі мифологиялық сипатта. Бірақ бәрі де түркі дүниесін шын сипатында көрсетеді. Түркі қауымының қаһармандығы, мәдениетін, мінезін, діни әдеттерін және тұрмыстарын ашып береді. Қорқыт Ата ертегілері мен дастандары-түркі мифологиясының қайнар көзі.
Қорқыт VIII ғасырда Сыр бойында бұрынғы Жанкент қаласы маңында өмір сүрген батыр, атақты ақын, асқан күйші. Сонымен бірге ол туралы көптеген аңыздар сақталған. Ел аузындағы аңыздарда Қорқыт ата мәңгі өлмейтін өмір іздеуші, мәңгілік өмір үшін қайтпас күрескер сипатында айтылады. Бірақ ол өмірінің соңында өлмейтін нәрсе жоқ екен деген пікірге келеді. Енді Қорқыт ата мәңгілік өмірді қобыз сарынынан іздейді екен. Ұлы күйшіге өзі іздеген мәңгілік өмір оның өнерінде сияқты көрінеді. Ол күйлерін толласыз тартып,дүниеден өтеді. Өзі өлгенмен артында күйлері, ұлғатты сөздері қалады. Ал әдебиет тарихында деректі түрде Қорқыт ата кітабы бар. Қорқыт ата кітабы осы күнге дейін Дрезден қаласында он екі жырдан тұратын қолжазба күйінде және Италияда алты жырдан тұратын қолжазба күйінде сақталып келеді. Қорқыт ата кітабын VIII ғасырларда және одан да бұрын туған аңыздардың жинағы деуге болады. Оларды жыр түрінде жазған-Қорқыт ата. Кітапта қазақ халқының құрылуына тікелей қатысы бар, тарихта белгілі оғыз тайпаларының тағдырына байланысты оқиғалар баяндалады. Қорқыт ата кітабы мынадай жырлардан тұрады:
- Дерсе хан ұлы Бұқаш туралы жыр,
- Қазан бектің ауылын жау шапқаны туралы жыр,
- Оғыз қаған жыры т.б.
Қорқыт ата кітабының жырлары оғыз тайпасының туған жерін, елін сыртқы жаулардан қорғау үшін қан майданға шыққан алып батырларының ерлігі туралы толғайды. Дастанда ерлік, әділдік, адамгершілік, ата-ананы құрмет тұту, уәдеде тұру сияқты ізгі қасиеттер айтылады. Оның қаһармандары қорқақтық пен опасыздыққа, әдіпсіздік пен сарандыққа қарсы күреседі. Қорқыт ата кітабының қаһармандары мен олардың бастан кешкен оқиғалары осы идеяларды аша түседі. Жырлардың тең жартысынан астамы Қазан бектің ел қорғаған ерлігін, ел-жұртқа жасаған ізгілікті істерін жырлауға арналған. Ерлерше қару асынып, жаумен тайсалмай соғысқан Қазан бектің әйелі Бөрілі сұлу және оның ұлы Ораз ел басқарған Баяндыр хан, Дерсе хан, оның баласы Бұқаш, т.б. кейіпкерлер ерлікпен бірге ізгілік те танытады. Қорыта айтқанда, Қорқыт ата кітабы - әр түрлі жырлардың жинағы болса да, ерлік жасау мен ізгілік көрсетуді біртұтас өріп отырады. Қорқыт ата кітабында тәрбиелік құнары мол қанатты сөздер көптеп ұшырасады. Мысалы:
Жер қадірін ел біледі, ел қадірін ер біледі;
Құлан құдыққа құласа, құрбақа құлағында ойнайды;
Ат қиналмай жол шалмас;
Көңілі пасық ерде дәулет болмас;
Қар қаншама қалың жауғанмен - жазға бармас;
Анадан өнеге көрмеген қыз; Ата даңқын шығарып, өзінің тегін қуған балаға ешкім жетпейді, т.б.