культура древнего китая существовала с начала ii тыс. до н.э. и до 220 г. н.э., когда распалась империя хань. ее непосредственной предшественницей была культура яншао (iii тыс. до н.э.) — культура позднего неолита. уже на этой стадии китайцы приручали животных, возделывали поля, строили заглубленные в землю жилиша, владели многими ремеслами, осваивали пиктографическое письмо. они почитали культы солнца, луны, гор и других явлений при роды; у них возник культ предков. высокого уровня в этот период достигают гончарные изделия. керамические сосуды — блюда, чаши, амфоры, кувшины — украшаются сложными (зигзаги, ромбы, треугольники, круги) и зооморфными узорами.
во ii тыс. до н.э., вместе с возникновением цивилизации, китайская культура претерпевает глубокие изменения. в этот период происходит распад первобытного общества и образование первых раннеклассовых государств. одним из них стан город-государство шан, стоявший во главе крупного объединения. остатки этого города, открытые близ аньяна, свидетельствуют о том, что города отличались четкой планировкой, окружались глинобитной стеной толщиной до 6 м. дворец правителя («ван») «великого рода шан» возвышался на глинобитной платформе, а его крыша опиралась на ряды деревянных колонн, базами которых служили бронзовые диски. в этом дворце обнаружены также каменные скульптуры людей и животных (бык, тигр), стенные росписи в ярких красных, черных и белых тонах.
в эпоху шан китайцы изобретают технику бронзового литья, систему иероглифического письма, о чем свидетельствуют древнейшие письменные памятники — надписи на камнях, костях жертвенных животных, щитах черепахи. существенно усложняются религиозно-мифологические представления о мире. в частности, усиливаются вера в загробную жизнь и значение культа предков. более сложными становятся погребения. гробница правителя шана представляет собой две подземные камеры, расположенные друг над другом, охраняемые тотемными стражами в виде полузверей-полулюдей. в камерах находилась утварь из бронзы, керамики и нефрита, были мечи и секиры, колесницы и многие другие предметы, необходимые в загробной жизни, чтобы она ничем не отличалась от жизни земной.
получившие широкое распространение в эпоху шан изделия из бронзы также свидетельствуют об усложнениях религиозно-мифоло- гических представлений древних китайцев. в частности, массивные и тяжеловесные бронзовые сосуды, предназначенные для жертвоприношений духам предков и духам природы, украшаются орнаментом, составляющим лишь фон, на котором выделяются узоры, близкие к барельефу, изображающие быка, барана, змея, птицу, дракона и маску фантастического зверя таотэ. ручки, крышки и углы таких сосудов делатись в виде бычьих голов и туловищ драконов, а на самих сосудах изображались колючие зубья, плавники и чешуя, что приумножало их магический смысл. из всех тотемных животных основными покровителями человека чаше всего выступают тигр, баран и дракон.
Араб тіліндегі Қазақстан туралы жазбалар — 8-15 ғасырлардағы Қазақстан жерін мекендеген халықтар мен тайпалардың тарихын, әсіресе, Шыңғысхан шапқыншылығы кезеңін зерттеуге қажетті деректемелері мол араб тіліндегі тарихи-географиялық әдебиет. Араб халифаты заманында арабтардың шығысты жаулап алып, мұсылман синкретик. мәдениеті мен ислам дінін таратып, мұсылман дүниесінен шалғайдағы кейбір аймақтармен сауда қатынасын дамытуының нәтижесінде көрші және алыс елдерден жан-жақты мәліметтер жиналды. Орта ғасырлардағы араб тарихнамасында Қазақстан аймағының ерекше орын алуын, біріншіден, арабтардың Орта Азиядағы жаулап алған жерлеріне билігін нығайтуға, екіншіден, қазақ даласын мекендеген көшпелі жауынгер тайпалардың шабуылынан сақтануға тырысқан әрекеттерімен түсіндіруге болады. Қазақстан халықтары туралы ертеректегі деректер араб тіліндегі классик. тарихи шығармалардан белгілі. 9 ғ-да өмір сүрген әл-Белазуридің “Китаб футух әл-бұлдан” (“Жорық кітабы”), әт-Табаридің “Тарих әр-русул уә-л-мулук” (“Пайғамбарлар мен патшалар тарихы”) атты шығармаларында 7-8 ғ-дағы арабтардың Орта Азия мен Оңтүстік Қазақстанның кейбір аймақтарына жасаған жорықтары айтылады.
Араб Халифаты, 622–750 жылдар
Мұхаммед с.а.с. пайғамбар дәуіріндегі халифаттың кеңеюуі, 622–632
Рашидун дәуіріндегі халифаттың кеңеюуі, 632–661
Умайяд халифаты, 661–750
әт-Табаридің замандасы, бағдаттық әл-Жаһиздың (9 ғ.) “Манақиб әл-атрак” (“Түркілердің лайықты қасиеттері”) кітабында Қазақстандағы көшпелі түркі тайпаларының этнологиясы жөнінде тұңғыш мәліметтер берілген, Аббас әулеті халифтары ұландарының қатарындағы түрік сарбаздары жайлы, араб қалалары тұрғындарын таңдандыратын түркілердің жауынгерлігі, олардың әдет-ғұрпы туралы баяндалған. Тамим ибн Бахр 9 ғ-дың 1-жартысында Ертіс бойындағы (Солт.-Шығыс Қазақстан) қимақтар елі арқылы тоғыз-оғыз қағанының астанасын басып өтіп, Шығыс Түркістанға саяхат жасады. Тамим ибн Бахр қимақтардың мекен-жайы, шаруашылығы жайында мәлімет бере отырып, Тараз қ-нан қимақ патшасының сарайына дейінгі көрген-білгені жайлы әңгімелейді. Қазақстан жерін мекендеген тайпалар туралы деректер 9 ғ-дағы араб тілінде жазылған геогр. шығармаларда да ұшырасады.
культура древнего китая существовала с начала ii тыс. до н.э. и до 220 г. н.э., когда распалась империя хань. ее непосредственной предшественницей была культура яншао (iii тыс. до н.э.) — культура позднего неолита. уже на этой стадии китайцы приручали животных, возделывали поля, строили заглубленные в землю жилиша, владели многими ремеслами, осваивали пиктографическое письмо. они почитали культы солнца, луны, гор и других явлений при роды; у них возник культ предков. высокого уровня в этот период достигают гончарные изделия. керамические сосуды — блюда, чаши, амфоры, кувшины — украшаются сложными (зигзаги, ромбы, треугольники, круги) и зооморфными узорами.
во ii тыс. до н.э., вместе с возникновением цивилизации, китайская культура претерпевает глубокие изменения. в этот период происходит распад первобытного общества и образование первых раннеклассовых государств. одним из них стан город-государство шан, стоявший во главе крупного объединения. остатки этого города, открытые близ аньяна, свидетельствуют о том, что города отличались четкой планировкой, окружались глинобитной стеной толщиной до 6 м. дворец правителя («ван») «великого рода шан» возвышался на глинобитной платформе, а его крыша опиралась на ряды деревянных колонн, базами которых служили бронзовые диски. в этом дворце обнаружены также каменные скульптуры людей и животных (бык, тигр), стенные росписи в ярких красных, черных и белых тонах.
в эпоху шан китайцы изобретают технику бронзового литья, систему иероглифического письма, о чем свидетельствуют древнейшие письменные памятники — надписи на камнях, костях жертвенных животных, щитах черепахи. существенно усложняются религиозно-мифологические представления о мире. в частности, усиливаются вера в загробную жизнь и значение культа предков. более сложными становятся погребения. гробница правителя шана представляет собой две подземные камеры, расположенные друг над другом, охраняемые тотемными стражами в виде полузверей-полулюдей. в камерах находилась утварь из бронзы, керамики и нефрита, были мечи и секиры, колесницы и многие другие предметы, необходимые в загробной жизни, чтобы она ничем не отличалась от жизни земной.
получившие широкое распространение в эпоху шан изделия из бронзы также свидетельствуют об усложнениях религиозно-мифоло- гических представлений древних китайцев. в частности, массивные и тяжеловесные бронзовые сосуды, предназначенные для жертвоприношений духам предков и духам природы, украшаются орнаментом, составляющим лишь фон, на котором выделяются узоры, близкие к барельефу, изображающие быка, барана, змея, птицу, дракона и маску фантастического зверя таотэ. ручки, крышки и углы таких сосудов делатись в виде бычьих голов и туловищ драконов, а на самих сосудах изображались колючие зубья, плавники и чешуя, что приумножало их магический смысл. из всех тотемных животных основными покровителями человека чаше всего выступают тигр, баран и дракон.
Араб тіліндегі Қазақстан туралы жазбалар
Араб тіліндегі Қазақстан туралы жазбалар — 8-15 ғасырлардағы Қазақстан жерін мекендеген халықтар мен тайпалардың тарихын, әсіресе, Шыңғысхан шапқыншылығы кезеңін зерттеуге қажетті деректемелері мол араб тіліндегі тарихи-географиялық әдебиет. Араб халифаты заманында арабтардың шығысты жаулап алып, мұсылман синкретик. мәдениеті мен ислам дінін таратып, мұсылман дүниесінен шалғайдағы кейбір аймақтармен сауда қатынасын дамытуының нәтижесінде көрші және алыс елдерден жан-жақты мәліметтер жиналды. Орта ғасырлардағы араб тарихнамасында Қазақстан аймағының ерекше орын алуын, біріншіден, арабтардың Орта Азиядағы жаулап алған жерлеріне билігін нығайтуға, екіншіден, қазақ даласын мекендеген көшпелі жауынгер тайпалардың шабуылынан сақтануға тырысқан әрекеттерімен түсіндіруге болады. Қазақстан халықтары туралы ертеректегі деректер араб тіліндегі классик. тарихи шығармалардан белгілі. 9 ғ-да өмір сүрген әл-Белазуридің “Китаб футух әл-бұлдан” (“Жорық кітабы”), әт-Табаридің “Тарих әр-русул уә-л-мулук” (“Пайғамбарлар мен патшалар тарихы”) атты шығармаларында 7-8 ғ-дағы арабтардың Орта Азия мен Оңтүстік Қазақстанның кейбір аймақтарына жасаған жорықтары айтылады.
Араб Халифаты, 622–750 жылдар
Мұхаммед с.а.с. пайғамбар дәуіріндегі халифаттың кеңеюуі, 622–632
Рашидун дәуіріндегі халифаттың кеңеюуі, 632–661
Умайяд халифаты, 661–750
әт-Табаридің замандасы, бағдаттық әл-Жаһиздың (9 ғ.) “Манақиб әл-атрак” (“Түркілердің лайықты қасиеттері”) кітабында Қазақстандағы көшпелі түркі тайпаларының этнологиясы жөнінде тұңғыш мәліметтер берілген, Аббас әулеті халифтары ұландарының қатарындағы түрік сарбаздары жайлы, араб қалалары тұрғындарын таңдандыратын түркілердің жауынгерлігі, олардың әдет-ғұрпы туралы баяндалған. Тамим ибн Бахр 9 ғ-дың 1-жартысында Ертіс бойындағы (Солт.-Шығыс Қазақстан) қимақтар елі арқылы тоғыз-оғыз қағанының астанасын басып өтіп, Шығыс Түркістанға саяхат жасады. Тамим ибн Бахр қимақтардың мекен-жайы, шаруашылығы жайында мәлімет бере отырып, Тараз қ-нан қимақ патшасының сарайына дейінгі көрген-білгені жайлы әңгімелейді. Қазақстан жерін мекендеген тайпалар туралы деректер 9 ғ-дағы араб тілінде жазылған геогр. шығармаларда да ұшырасады.
Объяснение: