equillirum

22.04.2020 14:16 •  Қазақ тiлi

1- тапсырма. Мәтіндерді оқып, сұрақтарға жауап беріңіз 1- мәтін
«Астана-Бәйтерек» монументі – елордамыз Астана қаласының негізгі нышаны, оның
визитті карточкасы деуге болады. Жалпы, бәйтерек - ежелгі таным бойынша, тылсым
қасиетке ие алып ағаш. Бәйтерек байырғы орта түсінігінде жердің дәл кіндігінде өсетін,
тамыры жерасты, діңі адам әлемі, басы рухтар мекені болып табылатын көк тіреген алып
ағаш. Бәйтерек ежелгі түркі сөзі, «бәй» - үлкен, алғашқы деген ұғымдарды, ал терек
(парсы тілінде - дарақ) «ағаш» деген ұғымды білдіреді. Демек «Бәйтерек» екі сөздің
бірігуінен жасалып, «зәулім ағаш» дегенді танытады. Оның идеясында «Самұрық»
қасиетті құсы туралы ежелгі қазақ аңызы жатыр. Қанатымен аспанды жауып, «Самұрық»
тұр. Бәйтерек тіршілік тірегіне қарай ұшып келеді. Бәйтеректің ортасында өмір мен үміт
беретін алтын жұмыртқа Күнге негіз салуда. Ал астында, тамырында айдаһар орналасып,
түн мен қысты шақыруда. Монумент ұзын темірлі құрылымдардан, шыныдан, металдан,
бетоннан тұрғызылған. Алып шардың түсі хамелеон шынылармен көмкерілген. Күннің
шапағына шағылысып, әртүрлі түске құбылып тұрады.
2- мәтін
Казактын ұлы ғалымы, ағартушы, шығыстанушы, тарихшы, этнолог, географ
фольклортанушысы Уәлиханов Шоқан (Мұхамедханафия) Шыңғысұлы (1835-1865) жақсы
суретші де болған.
Ғалымның бай мұраларының бір бөлігін бейнелеу өнері саласындағы еңбектері құрайды​