1 тапсырма. Сөйлемдерді талғаулы немесе себеп-салдар салалас сөйлемнің бір сыңары ретінде алып, сөйлем құра

Үлгі: Қазақстанның жер қойнауы әлі де көп игерілмеген табиғи байлықтарға толы не болмаса олар жартылай ғана игерілген.
Қазақстанның жер қойнауы әлі де көп игерілмеген табиғи байлықтарға толы не болмаса олар жартылай ғана игерілмеген. Кенес уақытындағы Қазақстанның жер қоймауынан Менделеев таблицасының барлық элемент табылады сөз тегін айтылмаса керек. Біз жер қойнауында жасырынған осы мол байлықтың жүзден бір бөлігін де игергеніміз жоқ. Қазіргі кезде біздің еліміз табылған мұнай қорының көлемі жөнінен (Каспий шельфіндегі энергия ресурсын есепке алмағанда) дүниежүзінде 12 орында, газ бен газ конденсаты жөнінде 15 орында тұр. Қазақстан үлесінде әлемдегі табылған және барланған мұнай қорының (Каспий шельфіндегі энергия ресурсын есепке алмағанда) 3-4%-ы тиеді. Қазақстаның құрлықтағы бөлігіндегі көмір сутек ресурсы қазіргі мезгілде, 2,8 млрд тонна мұнай мен 1,8 трлн текшеметр газға тең

ответ: Жауабы жоқ

Объяснение: Себебі сізден тек боран түрлерімен таныс деп тур.

Боран турлері:

Ақ боран. Көз ашқысыз, желдете жауған қарлы боран.

• Ақтүтек боран. Алай-түлей түтеген боран.

• Ақшұнақ боран. Бір мезгіл соғатын шыңылтыр аяздағы қарлы

боран,

• Аққұйрық боран. Құрғақ аязды күні қарды ирелеңдете, бүра-

лаңдата соғатын боран,

• Ақ жорға. Қысқы аязда жоннан ойға қарай соғатын қарлы

бүрқасын, боран.

• Алай-түлей түтеген боран. Үйтқыған немесе бората соққан

қатты жел.

• Дауыл боран. Осқырған жел.

• Долы боран. Екіленіп соғатын боран,

• Жаяу боран. Жаңа түскен үлпек қарды жер бетінен не қаткан

қар үстінен үрген еспе боран.

Оқи салшы))

Күндердің бір күні Жылан жер жүзіндегі жанды мен жансыздарға мынадай арыз айтады:

         — Мені Тәңірім сендердің бәріңнен кем жаратыпты. Аяқ-қолым жоқ. Басымды көтере алмай, жер бауырлап қалдым. Не жеп, не қоярымды да білмеймін. Сендердің бәрің бір бүтін тілдісіңдер, ал мен айыр тілдімін. Ойлап отырсам, жанды мен жансыздың ішіндегі сорлысы мен екенмін. Маған ешқайсыңның жәрдем еткілерің келмейді. «Сен қасіретті көп тарттың, ондайлар әрдайым әділ келеді, сен барлығымызға патша да бола аласың» деп, сөзбен болса да жұбатып кетпейсіңдер, – деп, ол екі көзінен қанды жасын сорғалатып, ағыл-тегіл жылайды.

         Жанды-жансыздың барлығы жыланға аяныш білдіріп, өкпесін орынды көреді, «қарасың деп шықпайтын, қара қылды қақ жарған, ақ жүрек ақылшымыз болар» десіп, өздеріне патша етіп сайлайды.

         Жыл артынан жыл, күн артынан күн өтіп жатады.

         Күндердің күнінде Жыланекең: «Бүкіл әлемге патша болып, барлық билікті өз қолыма алсам, бұдан да жақсы тұрар едім. Көзіме көрінген тамақты ішпей, дүниедегі жандылардың ең тәтті қандысын жер едім», – деп қиялдайды. Қан дәмін айыра алатындарды шақыртады. Қос қанатын делдитіп, аяқтарын шілтитіп, қуарып Шіркей, тұмсығын едірейтіп Маса, патшаның көңілін табам деушілердің бәрі келеді.