6- тапсырма . мәтіндегі қою қаріппен берілген сұрақ қой. сойлемді сұраулы сөйлемге айналдырып жаз .мәтіндегі жалпы есімдерді тап. сол сөздерге тәуелдік жалғауның жекеше турін жалғап жаз.

«Қарағанды» романы – 1952 жылы жарық көрген. Қазақстанда совет өкіметі тұсында өркендеп дамыған өндірісті, онда жұмысшы табының туып, қалыптасуын көрсетуге арналған. Автордың өзінің балалық, жастық шағы сол ортада, Қарағаншы жұмысшыларының ішінде өтті. Не білімі, не өндірістік мамандығы жоқ жас жұмысшы Ғабиден өз әріптестерімен бірге үлкен өмір көрді. Онда ол жер қазды, темірдің тотын қырды, токарь, машинист болып істеді. Ағылшындардан қирап, тозып қалған, жабылған Қарағандыны жақсы білді. Оның совет өкіметі тұсында қайта ашылуының куәсі болды. Ескі жұмысшылардың қайта тууы мен жаңа қосылған ұрпақтың жұмысшылыққа тәрбиеленуін өз көзімен көрді. Сөйтіп оны жазушының көзімен қайта қарап, үлкен романға арқау етті.

Неологизмдер:

Ережесі:

Ғылым мен техниканың,өндіріс пен шаруашылықтың,мәдениетпен тұрмыстың кеңінен дамыған тұсында тілге жаңа ұғымдарды білдіретін сжаңа сөздер.

Мысалы:

Жағдаят,үнтаспа,жазылым,ландшафт,патент,фабула,ноутбук,офис,менеджер,планшет,сыйақы.

Термин сөздер:

Ережесі:

Ғылым,техника,өндіріс,өнер және т.б. саладағы белгілі бір ұғымдар мен зат атауларын білдіретін сөздер.

Мысалы:

Фонетика,меридиан,қосымша құн,айналым,нота,энергия,тұрақ,жарнама,ғаламшар,тұлға,климат,квартет.

Диалект сөздер:

Ережесі:

Белгілі бір жердегі тұрғындар қолданатын,әдеби баламасы бар,басқа жердегі халыққа таныс емес сөздер.

Мысалы:

Шалбар (сым),қабырға (жар),жұмыртқа (тұқым),тәртіп (нұсқау),құдағай (құдағи),дарбыз (қарбыз),саспа (қысылма),ауқат (тамақ,ас)

Кәсіби сөздер:

Ережесі:

Жұрттың бәріне түсінікті бола беремейтін,белгілі бір кәсіппен я шаруашылық саласымен шұғылданатын адамдар қолданатын сөздер.

Мысалы:

Пышқы,шербек,ыңғыру,атауыз,қоза,терімші,дүмбі, әңгелек,шит,торта,күлхән,аттіс,созан,әптік,балта,зорат.