Абай өмірі – ғажап емір. бесікте әнмен әлдиленген ол
көшпелі елде, әртүрлі рулардың салтында әсершіл болып
еседі. абай ен төрт жасынан бастап елең шығарған. семей
қаласындағы ахмет риза медресінде оқыған. медреседе
ол араб, парсы тілдерін үйренеді. шығыс ақындарының
өлеңдерін оқиды. медреседе оқып жүрген жылдарының
соңында семейдегі орыс мектебіне түсіп оқиды. кейін
қ шағында дұрыс оқи алмаған орыс тілін қайтадан
оқи бастайды. семейдегі гоголь атындағы кітапханадан
орыс тілінде шыққан кітаптарды көп оқиды. осы кітапханада
е. л. михаэлиспен танысады.
абай ақындықты халықтың даналығынан,
тапқырлығынан, шеберлігінен үйренді. абай орыс мәдениеті
арқылы еуропа мәдениетімен танысты. абайды қарапайым халықтың өмірі
қатты толғандырды. олардың өмірі үшін күресті.
абай жас ұрпаққа көп көңіл бөлді. жағымсыз қылықтан аулақ
болуға шақырды. жасы үлкенді құрметтеуге, достыққа адал болуға,
білім-ғылымды үйренуге шақырды. жастарға уақытты тиімді пайдалану
керектігін айтты. «өмір-дүние дегенің - ағып жатқан су екен. жақсы-
жаман көргенің – ойлай берсең, у екен», - деп, өзінің ішкі уайымын
жазды. «әсемпаз болма әрнеге, өнерпаз болсаң, арқалан. сен де бір кірпіш
дүниеге кетігін тап та, бар қалан! » - деп, өмірден өз орнын табуды өсиет
етіп қалдырды. ол «жасымда ғылым бар деп ескермедім, пайдасын көре
тұра тексермедім. ержеткен соң түспеді уысыма, қолымды мезгілінен кеш
сермедім! » - деп, «ғылым-білімді толық игере алмадым» деп екiндi. перевод
«Қыз Жібек» – қазақ халқының әйгілі лиро-эпостық жыры. Жыр – махаббат машақаты жолында туындаған оқиғаға құрылдған. Шамамен XVIІ ғасырда қазақ даласының батыс өңірінде, яғни Кіші жүз қазақтары арасында дүниеге келген жырдың нұсқалары арасында айырмашылық аз, яғни болса, кейбір сюжеттік қосындылар мен суреттеу, баяндаулардағы қысқа немесе кеңінен толғаушылық болса керек. Аталған жырды алғаш рет Е:А. Александров 1880 жылы Мұсабай ақыннан жазып алып, ұзын-ырғасын қара сөзбен орысшаға аударған болса, татар мұғалімі Фалиолла Тухватуллин Зайсан өңірінен жазып алып, 1894 жылы Қазан қаласында кітап етіп бастырған. Біз төменде аталған нұсқамен қоса Жүсіпбекқожа Шайхисламов жинақтап, Қазанда бірнеше рет бастырған толық нұсқасын да жариялап отырмыз.Фильмнің бірінші бөлімінде Базарбай байдың Төлеген атты ұлы 14 жасқа толғанда өзіне жар іздеп, 210 сұлудың арасынан Сырлыбай ханның Жібек атты қызын ұнатқандығы айтылады. Үш ай Сырлыбай ханның елінде болған Төлеген өз еліне бармақ болып сапарға шығады. Бірақ Жібекті қызғанып, жол тосқан Бекежан қапыда Төлегенді өлтіріп, қазасын Жібекке өзі келіп естіртеді. Сол үшін Бекежан өлім жазасына кесіледі.
Фильмнің 2-бөлімінде хабарсыз кеткен Төлегенді іздеп шыққан інісі Сансызбай қалмақ ханы Қоренді өлтіріп, Жағалбайлы елін жаудан азат еткендігі айтылады.
Әлқисса, төменгі Мекке жолында жеті тылсым дариялар бар еді, осы дариялардың һәммасы Черный море дегенге құяды екен. Осы теңіз жағасында Жүз жағалбайлы деген ел бер екен. Сол елде Базарбай деген бір бай бар екен. Базарбайдың байлығын ешкім есеп етіп болмас екен, үш қатыннан тоғыз ұлы бар екен. Сол елге бір қалың дерт – оба келіп, сонда Базарбайдың тоғыз ұлының бәрі өліпті, содан кейін және алты қатын алыпты, еш перзенті болмады. Базарбай сексенге келгенде, оның кіші қатыны қырық төртке келгенде бір ұл тауыпты, басқа қатындарда еш бала жоқ, оның атын Төлеген қойды, осы Төлеген періште сипатты, хор құлықты боп туды, оның артынан тоғызыншы жылда бір ұл туды, оның атын Сансызбай қойды. Екеуіне де Базарбай қалың бермеді, тірі болса өздері бір қыз алар, патшаның қызын алса да мал жетеді деп. Сол уақытта Төлеген 12 жасқа келді, ешкімнің қызын жақтырмады, 16 жасқа келді, сонда бұл елге бір сәудегер кеп сұрады: бұл Базарбай екі ұлына неге қалыңдық бермеген деп, соның жайын әркімнен сұрап біліп, бір күні Төлегенге айтады."Қазақ халқының даналығы көрініс тапқан жыр"Жібек — Меруерт Өтекешева
Объяснение:
1) Жырау - қазақ әдебиетінің көрнекі өкілі. Әдебиетте де тарихта да маңызды орын алар тұлға. «Жырау - өз жанынан шығарып айтатын және эпикалық дастандар мен толғауларды орындайтын халық поэзиясының өкілі жырау атауы-«жыр» сөзінен туындайды» деген түсінік жырауға «Қазақ әдебиетінің энциклопедиясында» берілген. Ел ертеңі жайлы болжам жасап, данышпандығымен дараланып жүрген жыраулар хан сарайында отырып, алдағы болар қауіп-қатерді болжап отырды
2. Жыраулар поэзиясының басты тақырыбы- Қазақ хандығын құрған ру мен тайпалардың татулығы мен бірлігі, бүтіндігі мен тұтастығы, мемлекетті нығайту мен оның жауынгерлік күшін аттыру.
3. Жыраулар поэзиясының 3 түрі бар: толғау, арнау, мадақ-өлеңдер
4. Асан Қайғы, Қазтуған, Доспамбет, Шалкиіз, Жиембет, Марғасқа, Ақтамберді, Тәтіқара, Үмбетей, Бұқар
Объяснение:
Бар білгенім осы