Қазақ елі Тәуелсіздігін жариялағаннан бергі уақыттың ішінде талай қиын белестерді артқа тастап, дамудың даңғыл жолына түсті. Ел болып еңсе түзеген де бір абырой екен, елордамызда қаншама рет әлемдік деңгейдегі шаралар өтті. Әлемнің мүйізі қарағайдай айтулы тұлғалары арнайы ат басын бұрып, мәртебелі мейманымыз болды. Тұғырлы тәуелсіздігіміздің арқасында әлем елдері Қазақстан деген кең-байтақ отанымызды тани бастады. Күн санап асқақтаған абырой-беделіміз ақыры бізге «Expo-2017» сияқты халықаралық бірегей көрме өткізуге қолымызды жеткізді. Біле білгенге бұл да үлкен бақыт!
Тәуелдік жалғау, әдетте, бір заттың басқа бір затқа тәуелді екенін білдіретін қосымша. Негізінде зат есімге тән қосымша бола тұрса да, зат есім қызметін атқаратын, демек, субстантивтенетін (заттанатын) сөздердің барлығына да жалғана береді. Мысалы: әкем, дәптерім деген сөздер зат болса, Түйенің үлкені өткелде таяқ жейді (мақал) деген сөйлемдегі үлкені сын есімі субстантивтеніп тұр. Ердің екі сөйлегені - өлгені; еменнің иілгені - сынғаны (мақал) дегендегі сөйлегені, өлгені, иілгені, сынғаны деген сөздер - зат есім орнына қолданылып тұрған есімше формалар
Септік жалғаулары (орыс. Падежные окончания) арқылы есімдер сөйлемдегі етістіктермен де, шылау сөздермен де, есімдер өзді-өздері де жалғасып әр алуан қарым-қатынасқа түседі.[1]
Мысалы:
Еңбектен еңбек шығады, еңбек туады,
Еңбекті еңбек ақтап, еңбек жуады.
Еңбек етіп күшті туған ерлер
Еңбекке ерте тұра бекін буады.
Еңбекте еңбек еткен ерлерім бар,
Еңбекке сіңірген көп түрлерің бар,
Еңбегім өзгерген жоқ, өз орнында,
Еңбекпен ерік алатын жерлерім бар (И. Б.).
Бұл мысалда 13 мәртебе ұшырасатын еңбек сөзі түрлі-түрлі қосымшалар қосылып, әр алуан формада қолданылып тұр. Егер жетінші жолдың басындағы еңбегім дегеннен басқаларының қосымшаларын алып тастасақ, сөйлемдегі сөздердің байланысы бұзылып не қиыспай қалады, не сөйлемдердің мағыналары
Қазақ елі Тәуелсіздігін жариялағаннан бергі уақыттың ішінде талай қиын белестерді артқа тастап, дамудың даңғыл жолына түсті. Ел болып еңсе түзеген де бір абырой екен, елордамызда қаншама рет әлемдік деңгейдегі шаралар өтті. Әлемнің мүйізі қарағайдай айтулы тұлғалары арнайы ат басын бұрып, мәртебелі мейманымыз болды. Тұғырлы тәуелсіздігіміздің арқасында әлем елдері Қазақстан деген кең-байтақ отанымызды тани бастады. Күн санап асқақтаған абырой-беделіміз ақыры бізге «Expo-2017» сияқты халықаралық бірегей көрме өткізуге қолымызды жеткізді. Біле білгенге бұл да үлкен бақыт!
Объяснение:
Тәуелдік жалғау, әдетте, бір заттың басқа бір затқа тәуелді екенін білдіретін қосымша. Негізінде зат есімге тән қосымша бола тұрса да, зат есім қызметін атқаратын, демек, субстантивтенетін (заттанатын) сөздердің барлығына да жалғана береді. Мысалы: әкем, дәптерім деген сөздер зат болса, Түйенің үлкені өткелде таяқ жейді (мақал) деген сөйлемдегі үлкені сын есімі субстантивтеніп тұр. Ердің екі сөйлегені - өлгені; еменнің иілгені - сынғаны (мақал) дегендегі сөйлегені, өлгені, иілгені, сынғаны деген сөздер - зат есім орнына қолданылып тұрған есімше формалар
Септік жалғаулары (орыс. Падежные окончания) арқылы есімдер сөйлемдегі етістіктермен де, шылау сөздермен де, есімдер өзді-өздері де жалғасып әр алуан қарым-қатынасқа түседі.[1]
Мысалы:
Еңбектен еңбек шығады, еңбек туады,
Еңбекті еңбек ақтап, еңбек жуады.
Еңбек етіп күшті туған ерлер
Еңбекке ерте тұра бекін буады.
Еңбекте еңбек еткен ерлерім бар,
Еңбекке сіңірген көп түрлерің бар,
Еңбегім өзгерген жоқ, өз орнында,
Еңбекпен ерік алатын жерлерім бар (И. Б.).
Бұл мысалда 13 мәртебе ұшырасатын еңбек сөзі түрлі-түрлі қосымшалар қосылып, әр алуан формада қолданылып тұр. Егер жетінші жолдың басындағы еңбегім дегеннен басқаларының қосымшаларын алып тастасақ, сөйлемдегі сөздердің байланысы бұзылып не қиыспай қалады, не сөйлемдердің мағыналары