Кешкі астан кейін тӛр үйге кіріп, стол шамды жақтым да, сырттан ештеңе кӛрінбестей етіп терезе перделерін түсірдім. Бұрышта кісі бойы үлкен айна тұр. Столымды соның дәл алдына тақап қойдым да, дүниені шулатып, сойқандап жүрген қылмыскер Қожамен бетпе-бет келіп отырдым. - Қадыров Қожаның жеке бас құпия кеңесі ашық деп жариялаймын. Күн тәртібінде бір-ақ мәселе — тәртіпті, үлгілі оқушы болу үшін мен бұдан
былай не істеуім керек?
Күн тәртібін протоколға мәнерлеп жаздым да, қылмыскердің жүзіне қарадым:
- Ал сөйле, батырым.
Ол арсыз бұның бәрін қалжың деп ойлайтын болу керек, күледі маған қарап. Көзін бағжитып, ернін шығарып, аузын қисайтып, келекелейді өзімді.
Оның бұл қылығына менің ызам келіп, ашуым қайнап кетті. Қабағымды қарс
түйіп, Ахметовке еліктеп, столды тарс еткізіп қойып қалдым:
- Түрегел!
Батырыңа жан керек екен, ұшып түрегелді.
- Отыр!
Қайта отырды.
- Неге шақырдың, Қожатай? — деп әжем кіріп келе жатыр.
- Шақырғам жоқ, ары барыңыз.
- Дауыстағандай болдың ғой?
- Сізге емес... жайша. Мұнда құпия кеңес өтіп жатыр. Бөгет жасамаңыз.
- Кеңесі несі?
- Кеңес дегеннің не екенін түсінбейсіз бе? Жиылыс, жиылыс өтіп жатыр.
Әжем бір сәтке аңырып, үрке қарап қалды.
- Әкем-ау, мынау не айтады? Жиылысы несі? Столды айнаның алдына неге қойдың?
- Ту, жарықтық - ай, — деп кейідім мен, — өзіңізге тиісті емес нәрседе не
шаруаңыз бар. Мен құпия кеңес өткізіп жатырмын. Өзім, Өзім туралы мәселе қарап жатырмын. Сізге қатынасуға болмайды.
Әжем менің қасыма келді. Қарасы қызғылттанып, жасаураған қоңыр көздері өңменімнен өтіп барады.
- Қожатай, шыбыным... сен... бисмилла деші. Бисмилла деші,
шыбыным... Түнде де ұйықтап жатып, жиылыс ашық, талқылаймын деп, бірдеңелерді айтып шығып едің, шошымалданып жүрсің ғой деймін. Бисмилла деші...
Ыза болғаным соншалық:
- Бисмилла! Бисмилла! Бисмилла! — деп нығарлап үш рет айттым. —
Болды ма? Жоқ, тағы айтайын ба?
- Шыбыным... жалғыздан жалғыз отырып та адам жиналыс өткізе ме
екен? Түн болса, сарылып көп оқисың. Осы сенің ұйқың қанбай жүр ғой деймін?
Мен орнымнан ұшып түрегелдім:
- Айналайын әжетай, барыңызшы. Бөгет жасамаңызшы.
Тартыншақтағанына болмай, әжемді шығарып жібердім де, есікті іліп
алдым.
Кестені толтыр.
Үзіндідегі басты мәселе
Қожаға қалай әсер етті?
Автор бұл үзінді арқылы нені түсіндіргісі кеді?
Қожаның орнында болсаң оқиғадан қандай қорытынды шығарар едің?
Сенің өміріңде ұқсас оқиға болды ма? Болса баяндап жаз.
Сыни хабарлама «Бердібек Соқпақбаев орнында болсам...»
Егер автор орнында болса шығарманы қалай аяқтап, қай тұсын өзгертетіні туралы сыни хабарлама жаз
Объяснение:
Әже - баланың әкесінің, сондай-ақ, анасының шешесін атайтын, туыстық қатынасты білдіретін атау. Одан арғылары үлкен әже немесе ұлы әже деп аталады.[1]
Қазақ отбасындағы әже орны ерекше әрі қадірлі. Әже - отбасының ғана емес, әулеттің де ұйытқысы, ағайын- абысындардың бірлігін, татулығын сақтайтын сыйлы анасы, кейінгі жастардың, келіндердің тәрбиешісі әрі ақылгөйі Қазақ қоғамында әдетте жас отау иелерінің тұңғыш баласын әжесі бауырына салады. Бала ата-әженің кенжесі саналып, немерені әжесі тәрбиелеп, бағып-қағады. Әже мен немере арасындағы туыстық байланыс өте нәзік әрі берік. Балажан қазақ үшін ата мен әжеге жас сәби жай ғана ермек емес, тәрбиеленуші ерекше субъект. Тарихта күллі рулы елге ана болып саналған Айпара әже, Домалақ ене, Зере, Айғаным секілді әжелердің бейнесі аңыз-әңгімелерде, әдеби шығармаларда сомдалған.