Мәтінді оқыңыздар. Үзінді қай стильде жазылған анықтаңыздар. Әлемдік өндірісте сұраныс мынадай: көмірге шамамен 30 пайыз, ал мұнай мен газға 67 пайыздан артық. 2000 жылы дүниежүзіндегі мұнай қоры 140 миллиард тонна деп анықталған. Оның ішінде ОПЕК (мұнай экспорттаушы елдер ұйымы) елдерінің үлесіне өндірілген мұнай қорының 77 пайызы тиесілі болды. Дүниежүзілік табиғи газ қоры 146 миллиард текше метр деңгейінде анықталған. Оның ішінде ОПЕК елдерінің үлесіне табиғи газ қорының 40 пайызы тиесілі.
Дүниежүзілік мұнай қоры 200-300 жылға жетеді, ал шындығында, қолда бар мұнай қоры тек қана бірнеше жылға жетуі мүмкін. Өйткені мұнай өндіру көлемі жыл сайын артып отыр. Мысалы, 1960 жылдары мұнай мен газ өндіру мөлшері шамамен 1 миллиард тонна, ал табиғи газ өндірісі 5 миллион текше метр болған. Ал 2000 жылы бұл көрсеткіш 3,5 миллиард тонна және 23 триллион текше метрге жеткен.
Салалас құрамластың құрамындағы жай сөйдемдер өзара бір – бірімен екі түрлі жолмен байланысады.
1. Интонация арқылы мағыналарының жаңындағына қарай іргелесе байланысады.
2. Салалас құрмаластың құрамындағы жай сөйлемдер бір – бірінен өзара жалғаулық щылаулар арқылы байланысады.
Ыңғайлас мәнді да, де,та, әрі, және , мен жалғаулық шылаулар.
Қарсылық мәнді бірақ, алайда , дегенмен, сонда да, әйтсе де, сөйткенмен, ал тәрізді жалғаулық шылаулар.
Себеп – салдар мәнді өйткені , себебі, сол себепті, сондықтан, неге десеңіз тәрізді жалғаулық шылаулар;
Талғау мәнді не, немесе, я, яки, не болмаса, я болмаса, яеи болмаса, әлде тәрізді жалғаулық шылаулар.
Кезектес мәнді кейде, бірде , біресе тәрізді жалғаулық шылаулар.
3. Салалас құрмалас сөйлемнің түрлері .
Салалас құрмаластың құрамындағы жай сөйлемдер бір – бірімен өзара белгілі мағыналық қарым – қатынаста айтылады. Мағыналық қарым-қатынаста жұмсалуына қарай салалас құрмалас сөйлем мынадай алты түрге бөлінеді :
1. Ыңғайлас салалас.
2 Қарсылықты салалс.
3. Себеп – салдар салалас.
4. Ілектес салалас.
5. Талғаулы салалас.
6. Кезектес салалас.