По этому тексту на фото
10-тапсырма. сұрақтарға жауап беріңдер.
1. дауылды күні жалмұрат пен андрей не себепті
теңізге шықты?
2. олар ыққан қшыларды тапты ма?
3. теңізге шыққан қшылар қандай күйге тап
болды?
4. қшыларды жел қайда айдап алып келді?
5. қшылар жолда не көрді?
6. федоров пен еламанның кездесуі немен аяқталды?
7. еламанның орнында болсаң, сен не істер едің?
ответ:Мұқағали Мақатаев — поэзиясы әр адамның жүрегін қозғайтын көрнекті қазақ ақыны. М. Мақатаев қысқа, бірақ жарқын шығармашылық өмір сүрді. Ақын 1931 жылы 9 ақпанда Алматы облысы Нарынқол ауданы Қарасаз ауылында дүниеге келген. Ақынның толық аты — Мұхаметқали, бірақ оны балалық шағынан Мұқағали деп атаған. Соғыс Мұқағалидің балалық шағына айналды: әкесі майданға аттанып, өмірдің барлық қиындықтары жасөспірімнің иығына айналды. Ол өз жақындары мен туған-туысқандары үшін жауапкершілікті сезініп, ол қазір үйде ер адам екенін түсінді. Бізге, оқырмандарымызға үлкен әсер алып, оның анасы туралы, ұлының өліміне сенбеген және оны өз күнінің соңына дейін күткен өлеңдері: әлі күнге дейін жадында. Қайтыс болар алдында әжемім, қайтыс болған кезде көршіміз біздің қариямыз алдады. "Иә, Мен де білдім... ол тірі болу керек..." - деді ол, барлық жақынды сүйді, оның тыныш жаны мәңгілік ұйықтап, тыныштандырды...". Әкесі майданда қайтыс болғаннан кейін М. Мақатаев осы өмірде із қалдыруы керек екенін түсінді, себебі ол — "солдатпен жанып кеткен от". Ақынның анасының естеліктері бойынша, он төрт жасында Мұқағали поэзияға байыпты. Шығармашылық шабыт пен қуат ол черпал қоршаған әлем, кітап. Мұқағали Абай, М. Әуезов, С. Сейфуллин, Ғ. Мүсіреповтің оқуларын өте жақсы көреді. Ол өз бетінше орыс тілін үйреніп, орыс әдебиетін, әсіресе а. Пушкиннің, С. Есениннің, А. блоктың поэзиясын оқуды жақсы көрді. Ақын шетел әдебиеттерін оқумен әуестенеді, ең бастысы О. Бальзактың, Д. Лондонның және У. Шекспирдің шығармашылығымен танысты. М. Мақатаевтың поэтикалық шығармашылығында Отан тақырыбы ерекше орын алады. "Менің Отаным" өлеңінде ақын былай дейді: "Мен әрқашан Отанымды ән айтамын — Қазақстан". Біз өз Отанына пайдалы болуға, оның нағыз патриоттары болуға шақыратын оның дауысын естігеніміздей: жер тоғайында ән шырқайтын, Алтын далаға ылғал беретін жел болатын. Қынаптарға жасырылған шыныққан қылыш болсын, даңқты, апат жылына қажет болады. "Менің өлкемді қалай жақсы көремін!" Өз ісіңе, Отанға сөзбе-сөз көмектес. Шынымды айтсам, желге тастамаңыз. Отан үшін өмір сүру үшін мәңгілік өлмейсің! "Туған жеріңмен туған ой" өлеңінде М. Мақатаев өзінің кіші Отаны, "алтын бесік", — Қарасаз туралы айтады. Мұнда туған өлеңдер оның туған жеріне деген үлкен махаббатының айғағы болып табылады, ол оны өсіріп, қанаттарын табуға көмектесті: "туған жерім, сенің кеңістігіңді көргенде, менде, менің әнімде қанаттар өседі". Ақын туған өлкесін: оның табиғатын, туған және өскен жерін, оны қоршаған адамдарды сүйді: "О, менің жасаушым, сенің арқасында мен алғаш рет табиғаттың ұлылығы мен сұлулығын көрдім! Менің алғашқы махаббатым-туған жерім, бұлақ сияқты таза!". М. Мақатаевтың поэзиясы бізді патриоттық сезімге тәрбиелейді: өз жеріне, өз халқына және туған тіліне деген сүйіспеншілік. Қазақ жеріне, туған өлкеге деген үлкен құрмет оның "әзірше менің халқым", "Отан", "Қазақстан", "Отан туралы", " Халқым менің! Мен сені сүйемін", "қазақ жері" және т. б. Қазақ Даласын сүйіспеншілікпен жырлай отырып, ақын қазақ туғанын мақтан тұтады: "мейірімді халқым". Ол үшін Халық тіреуіш, үй: "менің үйім-Халқым менің","менің туған халқым, тілімде мен скучаю". Ақын әрдайым халықпен тығыз байланысты сезінеді: маған Сенің дауысың, сенің әндерің, сенің ойың маған өмір сүреді. М. Мақатаев өз Отанында: "мені көтеріп, өсірді, Сен, Ұлы Отансың"деген ұқыпты және нәзік сезімді сезінеді. Ақынның қойылымындағы Отан-Туған жер, сұлулығы, мәдениеті мен дәстүрі, оның тарихы, тілі ("менің Отаным"өлеңі). М. Мақатаев ұлы қазақ ұлдарының алдында бас иеді, сондықтан оларға "әкелік", "Әбділда", "Бауыржан Момышұлы", "Фаризе" (қазақ ақыны Фаризе Оңғарсынова) және т. б. поэтикалық жолдар арнайды. Мұқағали Мақатаевтың поэтикалық шығармаларында өз халқы үшін мақтаныш пен бақыт, оның жарқын болашаққа деген сенімін естиміз. Ол халық игілігі үшін қызмет етуді армандайды. "Менің ойларымда бір ғана арман бар. Бұл өз халқына пайдалы болу. Тек оған бүкіл шындықты айтқым келеді. Халық менің, маған өз дауысымды қалай жеткізуге болады?". Ақынның көптеген өлеңдеріне музыка жазылды, олар халық арасында танымал әндерге айналды: "солдаттың арманы", "Жетісу", "сұлу", "сенің көзің түбінен жасалған", "сенің көк кілемнің кеңдігі", " Тоқта, менің балам! Атам сенің идет за тобой!", "Бала болғым келеді", "Дариға, маған домбра мою", "Тоскую, душа моя", "Вспомни меня", "Кувшин" және т.б. елімізде М. Мақатаевтың туған күніне орай оның өлеңдеріне әндер конкурсы жиі өткізіледі. "Саржайлау", "Сенин Козин", "сәби болгым келеды" сияқты композициял