Қымыз — жылқы сүтінен алынатын, кышқыл, сүт өнімі.[1]
Қымызсыз қазақ асханасын елестету мүмкiн емес. Бұл ғажайып сусын қыргыз, қазақтардың барлық салтанатты думандарымызда бiрiншi кезекте берiледi. Ол туралы өлеңдерде, мақал-мәтелдерде айтылады, әйел адамның қабiлетiн ең алдымен оның қымыз әзiрлеуiне қарап бағалаған. Ыдыс түбiнде iшiлмей қалған қымызды төгiп тастау күнәболған. Қазақтар жүздеген жылдар көлемiнде қымызды айырықша ыдыста - торсық және сабада дайындаған.
Қымыздың сапасы ең алдымен ұйытқыдан басталады. Қазiргi кезде қымыздың микрофлоры құрғақ түрде жақсы сақталады. Қымыздық ұйытқы ретiнде көктемде, қымыздық мезгiлдiң басында ұйытқы қолданылады.
Ұйытқыны күзде дайындау үшiн қымызды бiрнеше тәулiкке қалдырады және ол екiге - жоғарғы мөлдiр және төменгi iрiмшiктiк қабатқа бөледi. Бұл тұнбаны селдiр матада сығып алады да, күнге кептiредi және келесi маусымға (мамыр) дейiн жабық ыдыста, салқын жерде сақтайды.
Бие сүті ең алдымен қазақтарды кеңінен жайлаған аурудың бірі болып отырған құрт ауруына бірден-бір ем. Қазіргі кезде қымыз бен шұбаттың көптеген ауруларды, атап айтқанда өкпе ауруларын емдеуде, қан айналу жүйесіндегі қан тамырларының жұмсақтығы мен беріктігін қамтамасыз ететіні, қандағы қызыл қан түйіршіктерімен (эритроцит) гемоглобин синтезіне әсер ететіні, ағзада жүретін зат алмасу процестерін жақсартып, жалпы иммунитетті күшейтетіні анықталған.
Еуразия даласын коныс еткен кошпелi ел казактардын баска халыктарга уксамайтын киiм улiлерi табиги ерекшелiктер мен кошпелi тiршiлiкке сайкес калыптасы. Казакы киiмнiн барша сымбаты мен онегiнде, арбiр ашекейiнде халкымыздын тарихынын, ой-дуниесiнiн кайталанбас корiнiсi бар. Ол - бiздiн улттык мадениетiмiз.
Айыр калпак - аса кымбат матамен тысталып. Сыртына осiмдiк тектес орнек салынып, алтын жiппен зерленедi.
Окалы немесе зерлi шапан - кымбат матадан жагасы мен онiрiне зер салынып, аркасы меня етек-женi окалы жiппен орнектелiп тiлiлетiн сырт киiм.
Казакта тымактын турлерi коп, сонын ен багаласы - тулкi тымак. Тымактын тобесi торт немесе алты сай ушкiп киiзден куралып, шошак болып келедi.
Казакта такиянын турi коп. Сонын iшiнде аса сандiсi, коркемi - булдiршiн кыздар киетiн укiлi такия.
Қымыз — жылқы сүтінен алынатын, кышқыл, сүт өнімі.[1]
Қымызсыз қазақ асханасын елестету мүмкiн емес. Бұл ғажайып сусын қыргыз, қазақтардың барлық салтанатты думандарымызда бiрiншi кезекте берiледi. Ол туралы өлеңдерде, мақал-мәтелдерде айтылады, әйел адамның қабiлетiн ең алдымен оның қымыз әзiрлеуiне қарап бағалаған. Ыдыс түбiнде iшiлмей қалған қымызды төгiп тастау күнәболған. Қазақтар жүздеген жылдар көлемiнде қымызды айырықша ыдыста - торсық және сабада дайындаған.
Қымыздың сапасы ең алдымен ұйытқыдан басталады. Қазiргi кезде қымыздың микрофлоры құрғақ түрде жақсы сақталады. Қымыздық ұйытқы ретiнде көктемде, қымыздық мезгiлдiң басында ұйытқы қолданылады.
Ұйытқыны күзде дайындау үшiн қымызды бiрнеше тәулiкке қалдырады және ол екiге - жоғарғы мөлдiр және төменгi iрiмшiктiк қабатқа бөледi. Бұл тұнбаны селдiр матада сығып алады да, күнге кептiредi және келесi маусымға (мамыр) дейiн жабық ыдыста, салқын жерде сақтайды.
Бие сүті ең алдымен қазақтарды кеңінен жайлаған аурудың бірі болып отырған құрт ауруына бірден-бір ем. Қазіргі кезде қымыз бен шұбаттың көптеген ауруларды, атап айтқанда өкпе ауруларын емдеуде, қан айналу жүйесіндегі қан тамырларының жұмсақтығы мен беріктігін қамтамасыз ететіні, қандағы қызыл қан түйіршіктерімен (эритроцит) гемоглобин синтезіне әсер ететіні, ағзада жүретін зат алмасу процестерін жақсартып, жалпы иммунитетті күшейтетіні анықталған.
Еуразия даласын коныс еткен кошпелi ел казактардын баска халыктарга уксамайтын киiм улiлерi табиги ерекшелiктер мен кошпелi тiршiлiкке сайкес калыптасы. Казакы киiмнiн барша сымбаты мен онегiнде, арбiр ашекейiнде халкымыздын тарихынын, ой-дуниесiнiн кайталанбас корiнiсi бар. Ол - бiздiн улттык мадениетiмiз.
Айыр калпак - аса кымбат матамен тысталып. Сыртына осiмдiк тектес орнек салынып, алтын жiппен зерленедi.
Окалы немесе зерлi шапан - кымбат матадан жагасы мен онiрiне зер салынып, аркасы меня етек-женi окалы жiппен орнектелiп тiлiлетiн сырт киiм.
Казакта тымактын турлерi коп, сонын ен багаласы - тулкi тымак. Тымактын тобесi торт немесе алты сай ушкiп киiзден куралып, шошак болып келедi.
Казакта такиянын турi коп. Сонын iшiнде аса сандiсi, коркемi - булдiршiн кыздар киетiн укiлi такия.