<<Александрия кітапханасы ортенген 391 жылдан 1220 жылга дейiн 830 жыл Отырар кітапханасы әлемдегі ен улкен кітапхана болган деп корытындылайды профессор Ерентанып Омаров Өкінішке қарай, лакты бабаларымылдын мындан жылы тарихымен. гылым, білім, опердегі жетістіктерiнiн алтын коры сакталган осы кітапхана түгі калмай жойылып кетіпті. Жер түбіндегі мысырлык галым Птоломей болмаса, біз де ондай кітапхана ал-Фараби туралы деректерді де тех сонгы кеме алыс шетел деректерінен Отырардын озінде әл-Фарабиден де білімі жоғары, оган білім үйреткен талай галымдардын болуы да мумкін. Себебі Отырар кітапханасын әл-Фараби жинамаганы айтпаса да түсінікті. Бұл кітапхана жүздеген жылдар бойы каншама ғалымдар сибек етті. Ол заманда кітаптың ото кымбат туратынын ескерсек, бул кітапхананы жинауга мол каржы кеткені анык Ол кітаптарды сатып алу, жинактаудан баска осы кітаптарды сақтайтын үлкен кітапхана гимараты және ондағы жұмыс істейтін галымдарды каржыландыру кала бюджетіне онайга түспесе керек. Бұндай шығынды кішігірім капалардын котере алмасыбелгiлi
Осындай улкен кітапхананы IX гасырда әлемнiн жарты белiгiнен байлык токтаусыз құйылып жаткан Баглат халифтері жинактаган Халиф Әл-Мамун (813-833ж) Багдат катасканда абайт Әл-Хакма (Даналык үйі) атты ғалымдар уйiн пып, дуниенін түкпір түкпірінен ғалымдар шакырып, кітапхана корын әзірлеген. Обсерватория ашкан. Кейin Багдатта оте улкен кітапхана жинактаган. Бұл «Даналық үйінде Орта Азиянын гректін, парсынын Мысырдын коптеген галымдары жұмыс жасады. Солардын енбегiвiн аркасында хей араб әркениеті» деген түсінік пайда болды.
аналык үйінде» ен бiрiншi больш Орта азиялык математик Әл-Хорезми басшылық жасады. Әбу Насыр әл-Фараби де Багдат халифінің шақыртуымен Бадатка барған. Осы кездегі Багдат Халифiкін басты уззірлері Фараб касынан болган деген дерек бар. Халифке акыл косатын уәзірлердін тек білімді, кабілетті адамдардан жатынын
ескерсек, Фараб халасының бұл заманда гылым-білім, мәдениеті оте жогары кала болганы
айтпаса да түсінікті. Ғылым-білімде осында үлкен жетістікке жеткен Фараб-Отырар
eriгi таб о к сауда деп білемі. Кейiн галымдар Ұлы Жібек жолы деп
этаган үлкен сауда жолышын күре тамырында орналаскан канын табысы жогары кала
болган даусы
2 Мәтiндi екiншi кайтаратынданы. Mariнде орын алган мәселелерді
Менің жақсы көретін құсым аққу. Қазақ халқы тазалық пен сұлулықтың символы ретінде санаған. Аққуды қазақ халқы ежелден қастерлеп, бақыттың бастамасы, жақсылықтың жаршысы, пәктіктің, сұлулықтың белгісі деп есептейді әрі киелі құс төресі санап, оған ешуақытта оқ атпайды. Аққу құсы әдемі құс болғандықтан, жалпы ақ түсті болып келеді - сұлулыққа теңеген. Қазақтың әдемі қыздарын аққуға теңеген. Құстардың ішінен жұптасып өмір сүретін бірден-бір құс. Егер Жұбынан айырылып қалса, не біреуі қаза болса, екіншісі адамша қайғырып,ауырып өлуге барған. Осы жағдайдан кейін екінші аққуға қосылмайтын болған.
Шіркін, табиғат көптеген тылсым құбылыстарға толы ғой...! Соның бірі - жаңбыр. Ата - бабаларымыз қашанда жаңбырды «нұр» деп есептеген. «Жаңбыр жаумаса, жер жетім», «Жаңбырменен жер көгерер, батаменен ел көгерер», «Жаңбыр жауса, жер ырысы» деген мақал – мәтелдер соған дәлел бола алады.
Өз басым жаңбыр жауған күнді өте қатты ұнатамын, әсіресе жаздыгүні жайлауда жауған ақ жауынға ешнәрсе тең келмес. Ол көңіліңді көтеріп, жаныңа үміт ұялатып, жылы сезімге бөлейді. Өзің де ыстықтан бір демалып, сергіп қаласың, ал жаңбырдан соң таза ауаның иісі не деген керемет! Дегенмен, «табиғатта жаман ауа райы болмайды» демекші, жаңбырдың да түр – түрі болады. Көктем мен күзде көбінесе аспанды бұлт торлап, айналаны түнек басып, жаңбырдың салқын тамшылары жерге тарсылдап түскен кезде көңіл – күйіңді де бұлт басқандай болады. Бірақ, қандай болмасын, шелектеп жауған жауынның өз пайдасы бар, бұндай жауын жерге нәр беріп, жан – жануарлар мен құстарға да өз пайдасын тигізеді. Ал жаңбырдан соң болатын кемпірқосақ ол мүлдем ерекше дүние. Бейне бір сиқырға толы құбылыс қой. Күлімдеген күннің көзін көмкерген бұлттардан кейін шығатын бұл ерекше «сиқырлы құбылысты» бақылағанның өзі бір ғанибет деп білемін!
Аққуды қазақ халқы ежелден қастерлеп, бақыттың бастамасы, жақсылықтың жаршысы, пәктіктің, сұлулықтың белгісі деп есептейді әрі киелі құс төресі санап, оған ешуақытта оқ атпайды. Аққу құсы әдемі құс болғандықтан, жалпы ақ түсті болып келеді - сұлулыққа теңеген. Қазақтың әдемі қыздарын аққуға теңеген.
Құстардың ішінен жұптасып өмір сүретін бірден-бір құс.
Егер Жұбынан айырылып қалса, не біреуі қаза болса, екіншісі адамша қайғырып,ауырып өлуге барған. Осы жағдайдан кейін екінші аққуға қосылмайтын болған.
Нөсерлі, жаңбырлы күн туралы
Шіркін, табиғат көптеген тылсым құбылыстарға толы ғой...! Соның бірі - жаңбыр. Ата - бабаларымыз қашанда жаңбырды «нұр» деп есептеген. «Жаңбыр жаумаса, жер жетім», «Жаңбырменен жер көгерер, батаменен ел көгерер», «Жаңбыр жауса, жер ырысы» деген мақал – мәтелдер соған дәлел бола алады.
Өз басым жаңбыр жауған күнді өте қатты ұнатамын, әсіресе жаздыгүні жайлауда жауған ақ жауынға ешнәрсе тең келмес. Ол көңіліңді көтеріп, жаныңа үміт ұялатып, жылы сезімге бөлейді. Өзің де ыстықтан бір демалып, сергіп қаласың, ал жаңбырдан соң таза ауаның иісі не деген керемет! Дегенмен, «табиғатта жаман ауа райы болмайды» демекші, жаңбырдың да түр – түрі болады. Көктем мен күзде көбінесе аспанды бұлт торлап, айналаны түнек басып, жаңбырдың салқын тамшылары жерге тарсылдап түскен кезде көңіл – күйіңді де бұлт басқандай болады. Бірақ, қандай болмасын, шелектеп жауған жауынның өз пайдасы бар, бұндай жауын жерге нәр беріп, жан – жануарлар мен құстарға да өз пайдасын тигізеді. Ал жаңбырдан соң болатын кемпірқосақ ол мүлдем ерекше дүние. Бейне бір сиқырға толы құбылыс қой. Күлімдеген күннің көзін көмкерген бұлттардан кейін шығатын бұл ерекше «сиқырлы құбылысты» бақылағанның өзі бір ғанибет деп білемін!