Төле би мен Тайкелтір Төле бабамыз өзінен кейінгі талай би-шешендерді тәрбие- леген ұстаз болыпты. Бұған Тайкелтір шешенді қалай баулы- ғанын дәлел етсек те жеткілікті. Тайкелтіршешен жас кезінде жоғалған бір тайлағын іздеп, кездейсоқ Төле бидің үйіне тап болады. Ассалаумағалейкүм! – Уағалейкүмассалам! Кімнің баласы боласың? — Айдаболдың баласымын. - Балам, атың кім? - Тайкелтір. - Әкең саған болмас ат қойғаны қалай? - Тақсыр, әкем мен жақсы болсам, ата-бабаға атақ-абырой, ат келтірсін, жаман болсам, тай келтірсін деп қойған болар. Төле би он екі жастағы баладан мұндай жауап күтпеген еді. Баланың тайсалмай жауап беріп тұрғанын ұнатып, қалың қабағын көтеріп тесіле қарапты. - Балам, бір шаруамен жүрсің бе? Жай ел қыдырып, бел жазуға шықтың ба? - Бір тайлағым ауа жайылып, желдеп кетіпті, соны іздеп, Шу бойындағы қалың елді сүзіп келемін. - Балам, тайлағың табылар. Құдай айдап, ойда жоқ жерде біздің үйге кез болдың. Осында қонып, әкеңнің сыбағасын жеп кет. Әкең досым еді, ол Шудың аяғын, мен Шудың басын жайлап жатушы ек. Көптен қатыса алмай жүрміз. Шүкір, ата, сіз ұйғарсаңыз, қонайын, – дейді бала. Төле бидің бәйбішесі қымызын сапырып, алдын Төлеге ұсынып, екінші тостағанды балаға бергізеді, одан соң қымыз төрде жағалай отырған ақсақалдарға беріледі. Төле бидің жас балаға сонша ілтипат көрсеткені, адам тіл қата алмайтын Төлеге баланың тақылдап жауап беруі шалдарға шаншудай тиіпті. Бірақ Төледен батып ешкім ештеңе айта алмайды. Фото ол әңгіменін жалғасы басы жазылып тұр . Осы әңгімені оқып көнерген сөздерді тауып 6 сөйлем жазу ПОМАГИТЕ ПОМАГИТЕ
2-сұрақ. Махамбеттің сатқын досы кім?
1) Жаңаберген
2) Баймағамбет3) Ықылас
4) Жәңгір хан
2-тапсырма. Мәтін ішінен детальді ақпараттарды анықтап кестені толтырыңыз.
№
Фразеологизмдер
1
Екі бай ат үстінде құрды кеңес
Тұрмаған айтқан сөзде адам емес
«Құда болсақ жарасар даңқымызға
Бай едік табымызда құлақ теңдес...»
2
«Өзі жетім балаға қыз бергенше
Бір күшікке берсемші ала мойнақ!
Жетімге қыз бергенім – сүйекке мін»
3
Қозыке нашарланып құлап қалды
Ақырғы жастығына кетті жүріп...
4
«Екі жақта қайран ел, аман бол!», деп,құшақтап ғашығыңның мойынынан, пышақтап өз жүрегін тіліп сөкті»
1) Оқушылар қолдарындағы гүлшоқтарын мұғалімдеріне ұсынып жатыр. (жай сөйлем, хабарлы, жақты, толымды, жайылма)
1) Оқушылар қолдарындағы гүлшоқтарын мұғалімдеріне ұсынып жатыр. (жай сөйлем, хабарлы, жақты, толымды, жайылма) 2) Оқушылар қолдарындағы гүлшоқтарын мұғалімдеріне (не істеп жатыр)? - ұсынып жатыр. [күрделі баяндауыш]
1) Оқушылар қолдарындағы гүлшоқтарын мұғалімдеріне ұсынып жатыр. (жай сөйлем, хабарлы, жақты, толымды, жайылма) 2) Оқушылар қолдарындағы гүлшоқтарын мұғалімдеріне (не істеп жатыр)? - ұсынып жатыр. [күрделі баяндауыш] 3) (Кімдер) қолдарындағы гүлшоқтарын мұғалімдеріне ұсынып жатыр? – Оқушылар. [дара бастауыш]
1) Оқушылар қолдарындағы гүлшоқтарын мұғалімдеріне ұсынып жатыр. (жай сөйлем, хабарлы, жақты, толымды, жайылма) 2) Оқушылар қолдарындағы гүлшоқтарын мұғалімдеріне (не істеп жатыр)? - ұсынып жатыр. [күрделі баяндауыш] 3) (Кімдер) қолдарындағы гүлшоқтарын мұғалімдеріне ұсынып жатыр? – Оқушылар. [дара бастауыш] 4) Оқушылар (қайдағы) гүлшоқтарын мұғалімдеріне ұсынып жатыр?- қолдарындағы. [пысықтауыш]
1) Оқушылар қолдарындағы гүлшоқтарын мұғалімдеріне ұсынып жатыр. (жай сөйлем, хабарлы, жақты, толымды, жайылма) 2) Оқушылар қолдарындағы гүлшоқтарын мұғалімдеріне (не істеп жатыр)? - ұсынып жатыр. [күрделі баяндауыш] 3) (Кімдер) қолдарындағы гүлшоқтарын мұғалімдеріне ұсынып жатыр? – Оқушылар. [дара бастауыш] 4) Оқушылар (қайдағы) гүлшоқтарын мұғалімдеріне ұсынып жатыр?- қолдарындағы. [пысықтауыш] 5) Оқушылар қолдарындағы (нелерін) мұғалімдеріне ұсынып жатыр?- гүлшоқтарын. [тура толықтауыш]