«Тәуелсіздік-тірегім» атты тақырыпта эссе жазыңыз. Сөйлемдерде көркемдегіш құралдарды, сан есімдерді, есімдіктерді қолданыңыз. Тыныс белгілерінің дұрыс қойылуына назар аударыңыз.
«Ешкім де, ештеңе де ұмытылмайды» демекші, Ұлы Отан соғысы мәңгі тарих қойнауына енді. Бүгінде бұл сұрапыл соғыстың аяқталғанына 74 жыл болмақ, дегенмен бұл соғыста Қазақстандағы әр отбасынан жүздеген мың адам қолына қару алып, ұрыстарға қатынасып, елін, жерін, туғанын жаудан қорғап, Отаны үшін жанын бергендіктен, соғыс ұмытылмастай ізін қалдырды.
Сол бір сұрапыл жылдары Қазақ халқы өзінің Отанына, жеріне деген патриоттық сезімін, ұлттық мақтанышын дәлелдеді. 500-ден аса жерлестеріміз, оның ішінде 96 Қазақ Кеңес Одағының Батыры атағын алды. Қазақстандық жауынгерлер Украинаны, Белоруссияны, Балтық бойын, Молдовияны азат етуге қатысты. Мыңдаған қазақ жігіттері Кеңес әскерінің құрамында Шығыс Европа халықтарын Гитлердің тепкісінен азат етуіне ат салысты. Кеңестік Шығыс әйелдері арасынан бірінші болып Ленин орденімен және Алтын жұлдыз медалімен марапатталғандар — шығыстың қос шынары: пулеметші Мәншүк Маметова мен 54-атқыштар бригадасының Мергені (снайпер) Әлия Молдағұлова болды.
Соғыс жылдары Қазақстан сонымен қатар миллиондаған босқындарды қабылдап, қол ұшын соза білді, әрі майданға керекті оқ -дәрі мен азық-түлік жеткізуші үлкен арсеналға айналды.
Мен шығарманы Сырбай Мәуленовтің «Соғыстан қайтқан солдаттар» атты өлең жолдарымен тәмамдағым келеді:
Дауысты тыбыстар қатаң деп бөлінбейді.Егер қатаң дауыссыз дыбысты сөзді сұрап тұрса,онда ешқайсысы келмейді.Ал қысаң дауысты дыбысты сөзді сұрап тұрса 2 дұрыс жауабы болады:
В) жаз-да ( тұйық буын - ашық буын;тұйық буын - дауысты дыбыстан басталып,дауыссыз дыбысқа бітеді.Ашық буын - дауыссыздан басталып,дауыстыға аяқталады немесе бір дауысты дыбыстан болады ).
6. Сөзде неше буын бар екенін белгілеңіз? Мыс
В) бір
7. –тан, -тен жалғаулары қай дыбыстардан соң жазылатынын көрсетіңіз.
А) а, і, ы, у
8. Үндестік заңына бағынбайтын сөзді көрсетіңіз.
Е) ағаштікі ( үндестік заңы - сөз ішіндегі дыбыстардың бір-бірімен үндесіп,біркелкі болып қолданылуы ).
9. Туынды сөзді табыңыз.
В) жұмыс+шы (жұмыс - не?,жұмысшы - кім?)
10. Қай септікте тұрғанын көрсетіңіз. Тоғыздан
В) шығыс септік
11. Бұл қай сөз табының жұрнақтары екенін анықтаңыз. –ншы, -нші;
А) сан есім ( реттік сан есім:бірінші,оныншы)
12. Сөзге сәйкес жалғауды көрсетіңіз. Жер...
В) -ден
13. Көгілдір, сұлу сөздерді қай сөз табына жататынын табыңыз.
Ұлы Отан соғысы
«Ешкім де, ештеңе де ұмытылмайды» демекші, Ұлы Отан соғысы мәңгі тарих қойнауына енді. Бүгінде бұл сұрапыл соғыстың аяқталғанына 74 жыл болмақ, дегенмен бұл соғыста Қазақстандағы әр отбасынан жүздеген мың адам қолына қару алып, ұрыстарға қатынасып, елін, жерін, туғанын жаудан қорғап, Отаны үшін жанын бергендіктен, соғыс ұмытылмастай ізін қалдырды.
Сол бір сұрапыл жылдары Қазақ халқы өзінің Отанына, жеріне деген патриоттық сезімін, ұлттық мақтанышын дәлелдеді. 500-ден аса жерлестеріміз, оның ішінде 96 Қазақ Кеңес Одағының Батыры атағын алды. Қазақстандық жауынгерлер Украинаны, Белоруссияны, Балтық бойын, Молдовияны азат етуге қатысты. Мыңдаған қазақ жігіттері Кеңес әскерінің құрамында Шығыс Европа халықтарын Гитлердің тепкісінен азат етуіне ат салысты. Кеңестік Шығыс әйелдері арасынан бірінші болып Ленин орденімен және Алтын жұлдыз медалімен марапатталғандар — шығыстың қос шынары: пулеметші Мәншүк Маметова мен 54-атқыштар бригадасының Мергені (снайпер) Әлия Молдағұлова болды.
Соғыс жылдары Қазақстан сонымен қатар миллиондаған босқындарды қабылдап, қол ұшын соза білді, әрі майданға керекті оқ -дәрі мен азық-түлік жеткізуші үлкен арсеналға айналды.
Мен шығарманы Сырбай Мәуленовтің «Соғыстан қайтқан солдаттар» атты өлең жолдарымен тәмамдағым келеді:
Жаутаңдап қарап дала тұр,
Көз жасын сүртіп жаңа бір.
Хабарсыз ұлын сұрауға,
Жолыңды тосып ана жүр.
Қанша үйдің ұрлап адамын,
Қанша үйде сөніп қалды оттар.
Көрдің бе ұлын ананың,
Соғыстан қайтқан солдаттар?
1. Синоним сөздерді көрсетіңіз.
С) жәрдем, көмек
2. Мақалды аяқтаңыз. Еңбек түбі - ...
В) береке
3. Жуан дауысты дыбысты табыңыз.
А) Астана (жуан дауысты дыбыстар:а,о,ұ,ы,у.)
4. Қатаң дауысты дыбысты сөзді табыңыз.
Дауысты тыбыстар қатаң деп бөлінбейді.Егер қатаң дауыссыз дыбысты сөзді сұрап тұрса,онда ешқайсысы келмейді.Ал қысаң дауысты дыбысты сөзді сұрап тұрса 2 дұрыс жауабы болады:
D) құрлық Е) Үміт (қысаң дауысты дыбыстар:ы,і,и,у,ү,ұ).
5. Бітеу және ашық буындары бар сөзді көрсетіңіз.
В) жаз-да ( тұйық буын - ашық буын;тұйық буын - дауысты дыбыстан басталып,дауыссыз дыбысқа бітеді.Ашық буын - дауыссыздан басталып,дауыстыға аяқталады немесе бір дауысты дыбыстан болады ).
6. Сөзде неше буын бар екенін белгілеңіз? Мыс
В) бір
7. –тан, -тен жалғаулары қай дыбыстардан соң жазылатынын көрсетіңіз.
А) а, і, ы, у
8. Үндестік заңына бағынбайтын сөзді көрсетіңіз.
Е) ағаштікі ( үндестік заңы - сөз ішіндегі дыбыстардың бір-бірімен үндесіп,біркелкі болып қолданылуы ).
9. Туынды сөзді табыңыз.
В) жұмыс+шы (жұмыс - не?,жұмысшы - кім?)
10. Қай септікте тұрғанын көрсетіңіз. Тоғыздан
В) шығыс септік
11. Бұл қай сөз табының жұрнақтары екенін анықтаңыз. –ншы, -нші;
А) сан есім ( реттік сан есім:бірінші,оныншы)
12. Сөзге сәйкес жалғауды көрсетіңіз. Жер...
В) -ден
13. Көгілдір, сұлу сөздерді қай сөз табына жататынын табыңыз.
Е) Сын есім
14. Бір сағатта неше минут барың белгілеңіз.
А) 60
15. Сілтеу есімдігін табыңыз.
В) Сол
16. «Етістіктер» аудармасын белгілеңіз.
D) Глагол
17. Көсемшенің жұрнақтарын көрсетіңіз.
А) –ып, -іп, -п;
18. Есімшенің көпше түрін көрсетіңіз.
В) Беретіндер (бер+етін(көсемше)+дер (көптік жалғауы)).
19. Шылауларды белгілеңіз.
С) Туралы, қой, бе.
20. Сөйлемде берілген шылаудың түрін көрсетіңіз.
Кітапша Жанкелдіқызы Ұлбике мен Көшерұлы Күдерінің айтысына орын берілген.
Е) Жалғаулық