тапсырма. Мәтінді оқыңдар. Негізгі және қосымша ойды анықтаңдар. Кітап, 136-бет. / По тексту нохадите основную и допалнительную информацию
Күзгі күн еді. Күнұзаққа екпіндетіп соққан долы жел кешке қарай басылып, әлем жүзі құлаққа ұрған танадай мүлгуде.Дала көңілсіз.Сарғайған шөп, мал тұяғымен қырқылып, тақырланған жер. Қызықты жаздың құлпырған жері жоғалған секілді. Мына кішкене шалшық су бұдан екі-үш ай бұрын шалғыны балбырап жатқан көгал еді. Енді шалғынның әр жерінде бір түбірі ғана қалыпты. Бұл түріне қарап, мына жерде көгорай шалғын болды деп кім айтады?!
Б.Майлин
Негізгі ақпарат/ основная информация
Қосымша ақпарат / допалнительная инфрмация
6-тапсырма. Жұмбақтарды шешіңдер. Отгадайте загадку
Қыр басында әрқилы, Жезге ұқсас сабағы,
Сары теңіз толқиды. Дәні – халық тамағы.
(Е...н) (Б...й)
Жапырақты бояды, Қара суық жел есті,
Атырапты бояды. Күннің көзі көмескі.
Бояп-бояп барлығын, Ауыл егін орады,
Сап-сары ғып қояды. Бұл қай кезде болады?
(К...з) (К...з)
— Облети, бүкіл жер отведай тайком қан барлық тірі жаратылыстар, воротясь, мне доложи, кімнің қаны ең тәтті. Кімге укажешь, сол мен боламын губить.
Полетел комар. Орындап ағарудың, асығып қайтатын. Жолында кездестіріп, оның ласточка.
— Қайда летал?
— Мырзаның бұйрығы бойынша менің Айдахара облетел, бүкіл жер білу үшін, олардың қаны ең тәтті.
— Бұл сен білдім?
— Тәтті барлығы қан адам,— пропищал комар. Ласточка встревожилась.
— Не говори, комар, жыланды тамақтандыр шындықты. Адам мейірімді, губи.
— Жоқ, айтайын! Ласточка қайтадан:
тебя, вреди адамға: ол маған дос. Ал комар:
— Жоқ, айтайын!
Ұшып комар - Айдахару және ласточка сол вьется.
— Ну,— зашипел жылан,— әңгімеле барлық разведал! Бірақ страшись, жұм, айтуға болсын деген сөз өтірік!
— Ием, менің әмірші,— деп бастады комар,— деп айтамын мен саған шындықты, ештеңе утаю. Ең дәмді, ең тәтті қан...
Келеді ол айтуға "адам", иә үлгерген жоқ: қарлығаш стрелою кинулась оған отщипнула жіті клювом ұшы комариного тілі.
Заметался комар үстінен змеем:
— З-з-з... З-з-з... З-з-з...— бірақ ештеңе айта алмайды.
Ал қарлығаш ласково щебечет:
— Білемін, Айдахар, бұл айтқым комар: ең тәтті қан — жылан!
Рассвирепел змей на ласточку, ударив құйрығымен, тон, аспанға бастап ашылған пастью. Иә жоқ құс тез және поворотливее қарлығаштары. Метнулась ол жаққа мен кетіп, қайтыс болған. Жане Айдахар үшін ғана құйрығы оның ухватить. Қазақ хандығы мемлекетіміздің нышаны бірі ортасына құйрығының бірнеше перышек және — жерге құлады, ударился туралы тас және испустил рух.
Міне почему у ласточки құйрық рожками, және неге адамдар, сондықтан жақсы көреді, бұл құсты.