ТЫҢДАЛЫМ ОҚЫЛЫМ МӘТІНМЕН ЖҰМЫС 4-тапсырма. Мәтінді тыңда, оқы. Табиғатқа қараңдаршы. Табиғатта зор жаратылған алып көп. «Зор», — десең, КИТ, «күшті», десең, піл бар. «Батыл», — десең, жолбарыс, «МЫҚТЫ», десең, арыстан тұр. Бізді қоршаған дүние қайнап жатқан мұхит. Жел соғып, дауыл көтеріледі. Теңіз толқып, аспанға атылады. Найзағай аспанды күркіретеді. Табиғаттың тағы басқа да толып жатқан зор, өлшеусіз мықты, мейірімсіз күштері көп. Бұл керемет күштерге адам қалай қарсы келмек?! Ертедегі адамдар табиғаттың сырын үйренуді армандады. Оны тану үшін зерттеу жүргізді, керегін алу үшін еңбек етті. Еңбегін жеңілдету үшін еңбек құралдарын ойлап тапты. Міне, адамның кәсіпке, мамандыққа бейімделуі содан басталды. Жаратылыстың әлі бізге ашпаған сыры өте көп. Біз бар мүмкіндігіміз- ді әртүрлі салада дамытуымыз керек. Бұл – білімді, білікті, жақсы маман болуды талап етеді. деді Табиғаттың өзі ұлы, оның сырын тапқан адам одан да ұлы, Табиғатқұмарлар үйірмесінің жетекшісі — Хасен мұғалім. А. Машанов и лучший ответ
Қыран құс - жыртқыш,жылдам әрі епті құс.Ал,көшпелі халықтарда,әсіресе,қазақтарда қыран құсты ерекше қастерлеген.Біздер үшін ол батырлықтың,еркіндіктің,алғырлықтың белгісі іспеттес.Республикамыздың мемлекеттік көк байрағында да азаттықтың айбыны ретінде алтын қыран құс бейнеленгені соның дәлелі.Байырғы замандарда қыран құсқа "Құс патшасы","Қанаттылар ханы","Құдайдың қазаққа еншілес берген құны" деп мадақтап,оның қастерлігін одан әрі танытқан.Бұнымен қоса қыран құстың ел ішінде құны да жоғар болған.Мысалы,Жеті жарғы заңында аңға салатын итті,бүркітті өлтірген адамнан олардың иесіне бір құл немесе бір күң беріледі делінген.Қыран құсты қолға үйретіп,баптап,саятшылыққа пайдалану қазақ халқының ежелден келе жатқан өнері,дәстүрі десек те болады.Қыран бүркіт Жеті қазынаның бірі екендігі тағы бар.Осының барлығы қыран құстың біздің халқымыздың тарихы мен бүгінінде,тұрмысы мен дәстүрінде алар орнының зор екендігін білдіреді ғой.
Қыран құсты қастерлеген халықпыз.
Қыран құс - жыртқыш,жылдам әрі епті құс.Ал,көшпелі халықтарда,әсіресе,қазақтарда қыран құсты ерекше қастерлеген.Біздер үшін ол батырлықтың,еркіндіктің,алғырлықтың белгісі іспеттес.Республикамыздың мемлекеттік көк байрағында да азаттықтың айбыны ретінде алтын қыран құс бейнеленгені соның дәлелі.Байырғы замандарда қыран құсқа "Құс патшасы","Қанаттылар ханы","Құдайдың қазаққа еншілес берген құны" деп мадақтап,оның қастерлігін одан әрі танытқан.Бұнымен қоса қыран құстың ел ішінде құны да жоғар болған.Мысалы,Жеті жарғы заңында аңға салатын итті,бүркітті өлтірген адамнан олардың иесіне бір құл немесе бір күң беріледі делінген.Қыран құсты қолға үйретіп,баптап,саятшылыққа пайдалану қазақ халқының ежелден келе жатқан өнері,дәстүрі десек те болады.Қыран бүркіт Жеті қазынаның бірі екендігі тағы бар.Осының барлығы қыран құстың біздің халқымыздың тарихы мен бүгінінде,тұрмысы мен дәстүрінде алар орнының зор екендігін білдіреді ғой.
Туған ананың күтімі жылы.
Түздегі май ішеді,
Үйдегі зәр ішеді.
Түтін шыққан үй жылы,
Төскейлей шыққан күн жылы.
Үй баласымен базарлы,
қонағымен ажарлы.
Үй болған соң: белбау да керек, желбау да керек.
Үй болған соң шыны-аяқ сылдырламай тұрмайды.
Үйге келгенде үйдей өкпенді айтпа.
Үйге кірген жыланды да басына ақ құйып шығарады.
Үйге ұт кірді —егіншінің көкейіне құт кірді.
"Үйде — атан, түзде — бурамын".
Үйде бір күн ұрыс болса, қырық күндік ырыс кетеді.
Үйдегі есепті базардағы нарық бұзар.
Үйдегі нарық көшеге тура келмейді.
Үйде кісісі көп болса, далада кісі тимейді.
Үйден ұзап шыкпасаң қатынға қадірің болмайды.
Ауылдан ұзап шықпасаң жақынға қадірің болмайды.
Үйде оңбаған түзде де оңбайды.
Үйде өскен бұзау түзде өгіз болмайды.
Үйде шешен ,дауға жоқ,
Үйде батыр, жауға жоқ.