Жазылым Төменде берілген екі такырыптың бірін таңдап жазба жумысын орындаңыз. Жазылым жұмысында
Тақырыптан ауытқымай, абзац түрлерін жүйелі Крастырып көркемдегіш құралдарды орынды қолданып,
тақырып бойынша жеке сөздер, бірге, бөлек және дефис арқылы жазылатын сөздерді орфографиялық
нормаға сай жазыңыз.
1. Мүшел жас –қазақ халқының адам жасын есептеу үлгісі. Дәстүрлі қазақ қоғамында баланың 13 жасқа
толуы алғашқы мүшелі деп саналады. Сенің
ағаң 13 жасқа толғалы отыр, сол себепті ағаңның туылған
күніне арналтыктау хат жазыныз.
2. Мысыр пирамидалары –осыдан 5 мың жыл бұрын салынған ежелгі пирамидалар кешені. Мысалы Хеопс
пирамидасының биіктігі -147м, Геродоттың жазбасында оны 20 жыл бойы 100мың адам салынғаны
айтылады. Күні бүгінге шейін Мысыр пирамидалары Әлемнің жеті кереметінің» бірі болып есептеледі.
Осы пікірге келісесіз бе? Ойыңызды өрбітіп, аталған тақырыпқа эссе жазыңыз.
Өңдеу
Мүшел жас - қазақ халқының адам жасын есептеу үлгісі. Дәстүрлі қазақ қоғамында баланың 13 жасқа толуы алғашқы Мүшелі деп саналады, одан кейінгі Мүшел жасы әр 12 жыл қайталанған сайын есептеліп отырады. Ол 25-ке толғанда екі Мүшел, 37-ге толғанда үш Мүшел, 49-ға келгенде төрт Мүшел, 61-ге келгенде бес Мүшел деп есептеледі. Халықтың адам өмірін кезеңдерге бөлуіне байланысты қалыптасқан шартты түрдегі бөліністері мен Мүшел санау үрдістері қоғам мүшесінің әлеуметтену жағдайын, яки қоғамдағы орны мен мәртебесін белгілеуді білдірді. Бірақ бір Мүшел жастағы ерекшеліктен келесі Мүшел жасқа өтуді әлеуметтік құбылыс деп тануға негіз жоқ. Өйткені ол адамның биологиялық қасиеттеріне де тән құбылыс болғандықтан, әр Мүшел ішінде адамның өзіне тән қасиеттері мен болмысы қалыптасады. Мысалы, 1-мүшел балиғатқа толуға байланысты болса, 2-мүшел ат жалын тартып мінген жастың есейген шағы, 3-мүшел ақыл-парасаттың толысу шағы деген адамның физиологиялық-психологиялық жетілулерін меңзейді. Мүшелдер арнайы ғұрыптар арқылы аталып өтілген. Олар: жарты Мүшелге келген ұл баланы сүндетке отырғызып, “атқа мінгізу” мен қыз баланың құлағын тесіп, “сырға тағу”, алғашқы Мүшелінде балиғатқа толуына байланысты “он үште отау иесі” болу, тағы басқа. Мүшелден мүшелге өту аралығындағы жаста адамға қауіп-қатер жуық болады деп есептеліп, тән мен жанның өзгеріске ұшырайтын тоқырау кезі, белесі деп саналды