Вересковый мёд.
из вереска напиток
забыт давным-давно.
а был он слаще меда,
пьянее, чем вино.
в котлах его варили
и пили всей семьей
малютки-медовары
в пещерах под землей.
пришел король шотландский,
безжалостный к врагам,
погнал он бедных пиктов
к скалистым берегам.
на вересковом поле
на поле боевом
лежал живой на мертвом
и мертвый — на живом.
лето в стране настало,
вереск опять цветет,
но некому готовить
вересковый мед.
в своих могилках тесных,
в горах родной земли
малютки-медовары
приют себе нашли.
король по склону едет
над морем на коне,
а рядом реют чайки
с дорогой наравне.
король глядит угрюмо:
«опять в краю моем
цветет медвяный вереск,
а меда мы не пьем! »
но вот его вассалы
приметили двоих
последних медоваров,
оставшихся в живых.
вышли они из-под камня,
щурясь на белый свет, —
старый горбатый карлик
и мальчик пятнадцати лет.
к берегу моря крутому
их на допрос,
но ни один из пленных
слова не произнес.
сидел король шотландский,
не шевелясь, в седле.
а маленькие люди
стояли на земле.
гневно король промолвил:
— пытка обоих ждет,
если не скажете, черти,
как вы готовили мед!
сын и отец молчали,
стоя у края скалы.
вереск звенел над ними,
в море — катились валы.
и вдруг голосок раздался:
— слушай, шотландский король,
поговорить с тобою
с глазу на глаз позволь!
старость боится смерти.
жизнь я изменой куплю,
заветную тайну! —
карлик сказал королю.
голос его воробьиный
резко и четко звучал:
— тайну давно бы я выдал,
если бы сын не мешал!
мальчику жизни не жалко,
гибель ему нипочем.
мне продавать свою совесть
совестно будет при нем.
пускай его крепко свяжут
и бросят в пучину вод,
а я научу шотландцев
готовить старинный мед!
сильный шотландский воин
мальчика крепко связал
и бросил в открытое море
с прибрежных отвесных скал.
волны над ним сомкнулись.
замер последний крик…
и эхом ему ответил
с обрыва отец-старик.
— правду сказал я, шотландцы,
от сына я ждал беды.
не верил я в стойкость юных,
не бреющих бороды.
а мне костер не страшен.
пускай со мной умрет
моя святая тайна —
мой вересковый мед!
в основе сюжета лежит антитеза (противоречие). выберите из предложенного перечня то противоречие, которое считаете главным и объясните своё суждение:
а) тщеславие шотландского короля и честь маленького народа;
б) любовь к единственному сыну и святое чувство любви к родине.
кратко, заранее 15 б
В былинах перед нами раскрывает особый мир подвигов, сказочных превращений и противников, которые постоянно пытаются завоевать Русь. Но им в таком стремлении непременно противостоит главное действующее лицо многих былин богатырь, единственный, кто может победить неприятеля в любой схватке. Поэтому он всячески прославляется и восхваляется на страницах произведений. С таких образов авторы показывают не только отвагу русского человека, но и величие всего государства. Они становятся словно визитной карточкой, в которой отражен «идеал социальной справедливости». Богатыри показывают идеальные представления народа о мужественном и преданном служении народу и родине.
Объяснение:
1. Идеальные представления народа.
2. Гиперболическое описание.
3. Богатырские слабости.
Признавшись в своей слабости, человек становится сильным.
Еңсегей Бойлы Ер Есім– Қазақ хандығының билеушісі (1598 – 1645) "Еңсегей бойлы ер Есім" дастаны (1941 жыл, көлемі 7000 жол) дәстүрлі эпикалық жанр арнасында жазылған. Жырдың 1941 ж. Қазанғап Байболұлы жазып шыққан нұсқасы «Еңсегей бойлы ер Есім» деп аталады. Ақын мұны Шәкәрім, Астай имам, Қарамолда, Ботпай Тұрта сияқты ел ішіндегі тарихшы - шежірешілердің нақты жазбаларын пайдалана отырып жазып шыққан. Жырдың алғашқы «Шыңғыс хан», «Тәуекел хан» деп аталатын тараулары Шыңғыстың, Тәуекелдің өмірге келуі және хан тағына көтерілуі туралы аңыз сарындармен басталады да, олардан бергі қазақ хандарының тарихына қысқаша шолу жасайды. Шығарманың бұдан кейінгі тараулары Есім ханның ер жетуі мен жорықтарына, оның заманындағы тарихи оқиғалар мен ел басқару үлгісін баяндауға арналған. Жырдың, әсіресе, деректі тарихи оқиғалар мен нақты адамдар жайынан мағлұмат беретін тұстары аса құнды болып табылады. Онда Әбілғазы хан, Жиембет жырау, Алатау, Сүлеймен, Жақсығұл, Сиқымбай сияқты батырлардың көркем тұлғалары сомдалған. «Еңсегей Бойлы Ер Есім» жырында халқымыздың өмір салты, тұрмыс ғұрыптары, ынтымағы мен жауынгерлік дәстүріне байланысты аса мол материалдар жинақталған. Есім хан туралы өлеңмен жазылған жыр-аңыздар Шығыс Түркістан қазақтарының арасында да ұшырасады. Қ.Байболұлынан жазылып алынған жырдың бұлардан ерекшелігі Тараз, Шымкент, Сайрам, Ташкент, Түркістан Қазығұрт, Бадам, қазіргі ОҚО Төлеби ауданындағы Саңлақ, Сайрамсу, Қасқасу ауылындағы Төрткүл төбе сияқты жерлерде болып өткен сол кездің тарихи оқиғалары мол қамтылуымен дараланады. Одан басқа бұл дастанда Қазығұрт, Сазаната, Сарыайғыр, Балдыберек, Қасқасу, Қоғалы, Бадам, Даңғырашал, Ойрантөбе, Қаратөбе, Дарбаза, Көкібел, Шатыртөбе, Қарлытау, Азат, Тоғыс, Сайрам, Сарыбұлақ, Шутөбе, Қоңыртөбе, Мыңбайыр, Ордақонған, Сауыршы, Қоспа, Нарбай сазы, Өліжұрт, Кішіжұрт, Үлкен Орда, Кіші Орда, Бәйбіше, Зертас, Хантөре, Қорғантас, Мешіттас сияқты географиялық атаулардың этимологиясына жыр тілімен берілген түсініктемелерді көптеп табамыз. Бұрын соңды ешбір тарихи жырларда кездеспейтін 140 адам есімдері мен рулық-тайпалық атауларды, барлығы 256 жалқы есімді кездестіреміз. Дерекке бай болуы қиын поэзиялық шығарма үшін бұл ерекше көрсеткіш. Мұның өзі Қазанғаптың дүниетанымы мен ой өрісінің кеңдігін, есте сақтау қабілетінің мықтылығын көрсететін мысал. Оңтүстіктің Омарбайы” атанған айтулы ақын Омарбай Малқаров 1980 жылы 26 тамызда “Оңтүстік Қазақстан” газетінде жарияланған “Қастерлейміз, жырлаймыз” атты мақаласында: “.." Қазанқап Байболұлы барша құбылысқа тарихтың биігінен қарай білетін дара тұлға" - деп бағалауы да осыдан болса керек. Жалпы дастанда әсірелеу, мадақтау кездескенімен негізгі мазмұны тарихи шындаққа негізделіп жазылған. Аталған жырдың қолжазбасы Орталық ғылыми кітапхананың қолжазбалар қорында сақтаулы. Қазанғап Байболұлының авторлық меншігі. Жырдың шағын үзіндісі «Ана тілі» газетінің 1990 жылғы 31 мамырдағы санында жарияланған.[1]. Бұдан басқа Қазанғап өз өмірінде көлемді 8 шығарма жазған. Оның бәрін дерлік уақытында тиісті орындарға қолжазба күйінде тапсырып отырған. Атап айтсақ: “Орта жүз Дауанасбай Өкірік Найман” дастанын 1934 жылы, “Египет ханы Абдулланың қызы Сайы дастанын 1934 жылы, “Шеризат Күлшат” дастанын 1938 жылы, “Төрт дәруіш” дастанын 1939 жылы, "Орқа-Күлше" дастанын 1939 жылы, “Төле бидің тарихы” дастанын 1941 жылы, “Еңсегей бойлы ер Есім” дастанын 1941 жылы, ал ““Қарсыбай батыр” дастанын 1943 жылы ғылыми орталық кітапхана қорына тапсырған. Әлі де ұрпақтарында жарияланбаған көптеген өлеңі мен тарихи жырлары бар. Қазанғап ақынның қазір де көптеген тарихшы ғалымдардың терең зерттеуін қажет ететін шығармалары жетерлік.
Объяснение: